انتقاد کردن به معنی مخالفت با اصل حکومت نیست
انتقاد به معنای این‌که زیر میز بازی بزنید نیست. اصل آن را قبول ندارید؛ اصل آن که به معنای انتقاد نیست! اصلاً معنی ندارد اگر حکومتی به حق است هر کسی از راه رسید بخواهد به آن ضربه بزند. انتقاد کنید یعنی بگویید که چرا این‌جا خطا شده است، چرا فلان جا فلان والی این […]
اقرار به گناه نزد خدای متعال و کمک گرفتن از دیگران
«وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» … چون ادب داشت، چون اعتراف کرد، چون توقّعِ خود را، چون محبّتِ خود را به خدای متعال ابراز کرد خدای متعال هم او را با اشکِ او، با سوزِ او، آنچنان آب کرد که هیچ انانیّتی در او باقی نماند، وقتی کلماتِ تامات را پذیرفت «فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ […]
نهی از گزافه گویی و مدح و ثنای بیش از حد
مدح پادشاه چه زمانی بد است؟ آن وقتی که هم ناحق می‌گوید و هم شرایطی نیست و مصلحتی اقتضاء نمی‌کند. این برای این‌که به درهم و دینار دنیا برسد می‌آید مدح می‌کند. اهل بیت علیهم السّلام این‌ها را تخریب می‌کنند. یک شاعر است که -اگر اسم او را به فارسی بگویم آوای خوبی ندارد، لذا می‌گویم […]
نقشِ تقوا در روزی
تقوا کلیدی است که درها را باز می‌کند و بن‌بست‌ها را رد می‌کند، و رزق ما و اقتصادِ ما را هم از جایی که ما فکر نمی‌کنیم ولی خدای متعال در خزائنِ خود انسان‌های خوش‌فکری دارد که ما آن‌ها را کشف نکرده‌ایم و یک مرتبه می‌بینید که در میدان آمد و فضای جامعه هم تغییر […]
اشعاری در مدح امیر المؤمنین صلوات الله علیه و آله و سلّم
حضرت را فراوان مدح کردند. مقابل او ایستادند و ابیات متعدّدی شعر خواندند. اصلاً پیغمبر فرموده است علیّ بن ابی‌طالب علیه السّلام را مدح کنید. فراوان داریم. این اشعاری که اصحاب در مدح امیر المؤمنین علیه السّلام مقابل پیغمبر گفتند چطور بوده است. اگر این خلاف باشد پیغمبر صلوات الله علیه و آله و سلّم […]
انسانِ مؤمن در برخورد با شکست
انسانِ مؤمن تمامِ شکست‌های خود را در خود جستجو می‌کند که کجای این کارِ من ایراد داشته است که شکست خوردم، وقتی ایراد را پیدا می‌کند با اعتماد به وعده‌های خدای متعال بسوی خدای متعال برمی‌گردد و از نصرتِ خدای متعال و رحمت خدای متعال و عفوِ خدای متعال استفاده می‌کند و این تهدید و […]
مخالفت امیر المؤمنین سلام الله علیه با تعریف و تمجیدهای نا به حق و چاپلوسانه
حضرت می‌فرماید من را مدح نکنید. عرض کردم که در این نهج البلاغه حضرت بارها خود را مدح کرده است که یک جمله‌ی آن هم این است. مثلاً فرمود: «أَرَى نُورَ الْوَحْيِ وَ الرِّسَالَةِ»[1] این برای خطبه‌ی قاصعه است. من نور وحی و رسالت را می‌دیدم. «وَ أَشُمُّ رِيحَ النُّبُوَّةِ» بوی نبوّت را می‌شنوم. «وَ […]
اهمیّتِ ادب
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ»[1] از کجا بدانیم ما مؤمنِ حقیقی هستیم یا نه؟ از کجا بفهمیم که ایمانِ ما نزدِ خدای متعال مقبول است یا نه؟ از کجا می‌دانیم دوستانِ ما در جامعه حقّاً مؤمن هستند یا مجازاً ظاهرِ آن‌ها ایمان […]
حکومت امیر المؤمنین علیه الصّلاة و السّلام؛ حکومت فقیه عادل
از سخیف‌ترین حالات حاکمان و سردمداران این است که اهل فخر و کبر باشند. لذا این را تقویت نکنید. چطور می‌شود این را تقویت کرد؟ مدام مدح و ثنا کردن، مدام بالا بردن. چند نکته این‌جا مطرح است. یکی این‌که امیر المؤمنین این را با چه عنوانی دارد بیان می‌کند. مدّاحی امیر المؤمنین علیه السّلام […]
شباهت های مباهله و غدیر
این آیات و برجستگی که مودّتِ آل بیت علیهم السلام در قرآن آمده است، آیه‌ی تطهیر در قرآن کریم آمده است، سوره‌ی «هَل أتی» شیداییِ این خانواده را بعنوانِ راهِ بندگی، بعنوانِ ریلِ عبودیّت برای مردم بازگو کرده است، «إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا»[1]، همه‌ی این‌ها چراغِ هدایت هستند، همه‌ی […]
تأکید حضرت علی علیه السّلام به بیان صریح حقایق و تأکید بر عدالت اجتماعی
حضرت می‌فرماید: «وَ إِنَّ مِنْ أَسْخَفِ حَالاتِ الْوُلَاةِ عِنْدَ صَالِحِ النَّاسِ»[1] از سخیف‌ترین حالت‌های حاکم نزد مردمی که اهل صلاح هستند این است که «أَنْ يُظَنَّ بِهِمْ حُبُّ الْفَخْرِ» مردم احساس کنند که این حاکم اهل فخر فروشی است. «وَ يُوضَعَ أَمْرُهُمْ عَلَى الْكِبْرِ» فکر کنند که اهل تکبّر است. تبختر دارد، غلو دارد. این […]
جدایی بین حکومت و مردم و تبعات آن
فرمود: اگر این‌طور شود «اخْتَلَفَتْ هُنَالِك الْكَلِمَةُ». اوّلین نکته این است که دو حرف می‌زنند، دو حرف بزنند طمع دشمن را زیاد می‌کنند، دشمن سعی می‌کند بین آن‌ها فاصله ایجاد کند. شما همین الآن نگاه کنید یک بحثی مطرح است که این جنازه برای آن ملعون ازل و ابد هست یا نه؟ لعنة الله علیه. […]
داستانِ زیبای «ابوالأسود دوئلی»
این شعری که مشهور است و در آن می‌گوید: «عشقِ حسین است چه ها می‌کند»، عشقِ امیرالمؤمنین علیه السلام چه ها نمی‌کند! زخم و جراحت و شدائد و فشارها و فقر و … اصلاً برای انسانِ عاشق مهم نیست. «ابوالاسود دوئلی» از فرزانگان و سرافرازانِ در امتحانات است، انسانِ خیلی بزرگی است، وقتی حضرت امیرالمؤمنین […]
یکی از ثمراتِ عشقِ واقعی
جریان مباهله علاوه بر آیه‌ی تطهیر و آیه‌ی مودّت… همین کارهای‌شان باعث شده است که امیرالمؤمنین علیه السلام این اندازه عاشق و شیدا دارد، که وقتی برای امیرالمؤمنین علیه السلام دست و پای‌شان را قطع می‌کردند این‌ها از شدّتِ عشق اصلاً متوجّهِ درد نمی‌شدند، همانطور که به تعبیرِ قرآن کریم زنانِ مصر با بریدنِ دست‌شان […]