نکوهش سوءظن و گمان بد نسبت به مردم
این اجتناب از بسیاری از گمان‌ها به این خاطر است که همه‌ی گمان‌ها بد نیست، ولی اگر از کثیر اجتناب نکردیم یک قلیلی در آن است که آن ویروس است، آن غدّه‌ی سرطانی است. اگر سراغ سوءظن رفتید به موردی مبتلا می‌شوید که تو را ساقط می‌کند. یک مورد برای تو پیش می‌آید و تجسّس […]
دایره ظلم
«بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإيمانِ وَ مَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ»[1] خدا به قدری مهربان است که… آدمی که دوست نداشته است، نادانی کرده است، سبک سری کرده است، عیب جویی کرده است. با اسم بد و عنوان بد اشخاص را صدا زده است و تخریب کرده است. تا چه زمانی می‌خواهید زبان خود […]
ارزشمند بودن گوهر وجود انسان
آدمی که شخصیّت او ملکوک شود کارایی خود را از دست بدهد. استعداد او کور می‌شود، رشد او متوقّف می‌شود و از همه‌ی این‌ها مهمتر «مَنْ هَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلَا تَأْمَنْ شَرَّه»[1] کسی در جامعه شخصیّت نداشت، ارتکاب زشتی‌ها و کارهای پست دیگر برای او مهم نخواهد بود. می‌گویند آب که از سر گذشت چه […]
مؤمن را با القاب زشت نخوانید
«وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ» چون مؤمن محترم است همیشه او را باید با بهترین اسم یاد کرد. در حضور اشخاص، در عرب روایت هم دارد که او را با کنیه صدا کنید، ولی اگر در غیبت او اسم او را گفتید اشکالی ندارد. در حضور یک حریم احترامی دارد، آن‌جایی که با اسم فامیل صدا […]
عيب‌جويى از مردم یعنی از عیب جویی از خود
عیب جویی نکنید، شما فکر می‌کنید از دیگران عیب پیدا می‌کنید ولی به خود شما برمی‌گردد. در «لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ» یک وجهی در جلسات گذشته خدمت مبارک شما عرض شد که قرآن کریم یک وحدت جمعی برای مؤمنین ترسیم فرموده است و ما را به منزله‌ی یک پیکر می‌داند. من اگر از برادر دینی خود […]
مسخره کردن و عیب جویی از نگاه قرآن
وجود مبارک حضرت حق فرمودند: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ»[1] مسخره ممنوع است. مسخره کردن هم سبک سری مسخره کننده است و هم تحقیر مؤمن است. مؤمن پیش خدا عزیز است، احترام او از کعبه بالاتر است. از این جهت تحقیر مؤمن مقابله با خدا است. نکته‌ی دوم فرمودند که «لا […]
بدتر از زنا
پناه به خدا می‌بریم، غیبت از زنا بدتر است. در قرآن کریم مجازات زنا را خلود در آتش جهنّم دانسته است. اهل زنا از جهنّم خلاصی ندارند «يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ »[1] آن وقت غیبت از زنا بدتر است. می‌دانید چرا؟ برای این‌که در زنا یک لذّتی است. یک کسی آن‌طور سقوط می‌کند، بالاخره غریزه است، […]
توجّه اسلام به آبروی مردم
آبروی مردم مثل خون مردم است. «عِرضُ المؤمنِ کَدَمِه» روایت است عرض مؤمن، آبروی مؤمن مثل خون مؤمن است. همین‌طور که خون او را بریزیم، او را از بین بردیم، آبروی او را هم ببریم، او را از بین بردیم. شخصیت مهمتر از شخص است. شما شخصی خود را نابود می‌کنید، دل شما می‌سوزد. می‌گویید: […]
گوشت برادر مرده
خدا در خدایی خود اوّل می‌گوید: غیبت ممنوع. غیبت حرام. حالا یک سؤال می‌کند: بندگان من! «أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ» آیا یک نفر از شما، نمی‌‌گوید: همه. می‌گوید: «أَحَدُكُمْ» یکی از شما. یعنی شما یک نفر در جامعه پیدا می‌کنید که برادری که از دنیا رفته است، جسد بی‌جان او آن‌جا افتاده است؛ آیا یک نفر […]
تعریف غیبت
تعریف‌های مختلفی برای غیبت کردند. غیبت این است که انسان پشت سر مؤمنی چیزی بگوید که اگر او بشنود ناراحت بشود. «ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُهُ»[1] چیزی در مورد برادر مؤمن خود بگویی که برای او خوشایند نیست، این را دوست ندارد. اگر بشنود دوست ندارد. این می‌شود غیبت. اگر آن چیزی که شما می‌گویید در […]
دستور قرآن بر نهی غیبت
دستور بعدی «وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً» بعضی از شما مؤمنین غیبت بعضی دیگر مؤمنین را نکنید. نهی است و قرائن اقتضا می‌کند به ضمیمه‌ی ذیل آیه این نهی دلالت بر حرمت می‌کند و از گناهان کبیره است. «وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً» این «بَعْضُكُمْ بَعْضاً» هم خیلی عجیب است. یعنی شما یک مجموعه هستید، […]
دستور انسان به خوشبینی
روح کلّی اسلام این است که در امور اجتماعی به همدیگر خوش بین باشید. بله به کسی می‌خواهی رأی بدهی، به کسی می‌خواهی امانت بدهی، به کسی می‌خواهی دختر بدهی، از کسی می‌خواهی دختر بگیری، آن‌جا جای حمل بر صحّت نیست. آن‌جا باید بروید تحقیق بکنید. این رأیی که دادیم، سرنوشت یک مملکت 80 میلیونی […]
ترتیب اثر ندادن به گمان بد
فرمودند: به گمان‌های بد خود ترتیب اثر ندهید. حالا به ذهن شما آمد، به زبان نگو. به ذهن تو آمد، فلانی آدم بدی بود، فلانی با فلان خانم که رفت، نامحرم او بود، این به گمان شما آمده است. اگر خود را به خاطر خدا نگه داشتی، چیزی نگفتی، گفتی: نه إن‌شاءالله محرم او بوده […]
اثر ردّ سائل نیازمند
آدم در میان این سائل‌هایی که می‌آید، اگر ده تا سائل بی‌جهت دارد مزاحمت می‌کند، تقاضاهای بی‌جهت دارد ولی در میان ده نفر، یکی از آن‌ها اگر محتاج باشد و شما همان یکی را ناامید بکنید، او با دل شکسته برود، می‌دانید چه عواقب بدی برای ما دارد. حضرت یعقوب سر افطار بودند، سائلی آمد […]