کارگاه پژوهش تمدن اسلامی 8

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ وَ بِهِ نَستَعینَ إنَّهُ خَیرُ نِاصِرٍ وَ مُعینٍ». مفهوم کذب و مفاهیم همسو با آن در جلسه‌ی گذشته بحث را این‌طور طرح کردیم که گفتیم ما از مدینه‌ی اوّل، از مدینه‌ی خاتم الانبیاء، باید بتوانیم یک کدهایی برای ساخت مدینه‌ی خاتم الاوصیاء یا مدینه‌ی دوم بگیریم. گفتیم که راه ساخت آن […]

کارگاه پژوهش تمدن اسلامی 7

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ» نگاهی به بحث‌های مقدّماتی تاریخ تمدّن اسلامی دوستان ما در سال گذشته فکر می‌کنم حدود شش جلسه درباره‌ی تمدّن صحبت کردیم و بعد به بحث تمدّن اسلامی یک ورودی پیدا کردیم. یعنی از بحث‌های نظری درباره‌ی تمدّن گذشتیم و به بحث‌های تاریخ و تمدّن اسلامی پل زدیم. فکر می‌کنم دو جلسه […]

همراه با پژوهشهاي مركز تحقيقات علمي 5 حاكميت سياسي پيامبر صلي‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم در قرآن

يكي از تحقيقاتي كه در مركز تحقيقات علمي دبيرخانه مجلس خبرگان رهبري به پايان رسيده و در دست انتشار است، «حاكميت سياسي معصومان(ع)» مي باشد. اين تحقيق كه توسط حجت الاسلام آقاي محمدعلي رستميان به سامان رسيده، از منظر قرآن و حديث به حاكميت سياسي پيامبر(ص) و ديگر معصومان(ع) مي پردازد و به استناد اصلي ترين منابع كلامي و فقهي، يعني قرآن و حديث اثبات مي كند كه آن پيشوايان، داراي حاكميت سياسي بوده و علاوه بر رسالت تبليغ و هدايت، مسؤوليت مديريت جامعه و رهبري سياسي مردمان را نيز بر عهده داشته اند. آنچه اينك پيش رو داريد بخشي از اين پژوهش است كه اختصاص به بررسي حاكميت سياسي پيامبر(ص) در خلال آيات قرآن دارد. اميدواريم به زودي متن كامل تحقيق در قالب كتاب در اختيار علاقه مندان قرار گيرد.

پژوهشی درباره نسبت صحیح طبرسی

از اوایل دور? قاجار، سه نهاد آموزشی ـ فرهنگی فرانسه، که با اهداف جهانی در پاریس شکل گرفته بودند، به تدریج یکی پس از دیگری ایران را نیز تحت پوشش خود قرار دادند. این سه نهاد عبارت بودند از مدارس میسیونرهای لازاریست‌ها، مدارس آلیانس فرانسه و مدارس آلیانس یهود. اما چگونگی و گستر? فعالیت‌های فرهنگی ـ آموزشی هر یک از این نهادها که بخشی از تاریخ فرهنگی ناشناخت? دور? قاجار را تشکیل می‌دهند، چندان مورد مطالعه و تحلیل قرار نگرفته و بازتاب نیافته‌اند. هرچند که لازاریست‌ها جامع? مسیحیان ایران و آلیانس یهود جامع? یهودیان را مد نظر داشته‌اند، لیکن آلیانس فرانسه نهادی غیر مذهبی به شمار می‌رفت. با این همه، آن دو نهاد نیز به تدریج رویکردی عرفی و همگانی به خود گرفته و توانستند بسیاری از مسلمانان را نیز جذب نمایند. این نوشته پس از نگاهی به اهداف و آرمان‌های این نهادها، چگونگی برپایی این مدارس، گستردگی و کم و کیف فعالیت‌های آموزشی آن‌ها را بررسی می‌کند.

زندگی حرفه‌ای مؤذنان و بازتاب آن در ذهن و زبان مسلمانان: پژوهشی در تاریخ اجتماعی اسلام

اذان به عنوان یکی از شاخص‎های فرهنگی اسلام،‌ در بردارنده مجموعه وسیعی از عناصر و اجزای فرهنگی و اجتماعی است. از این‌رو علاوه بر بررسی تاریخچه‎ای از چگونگی پیدایش و تداوم سنت اذان گویی باید به جنبه‎های دیگر آن بویژه حضور آن به مثابه یک شغل در زندگی روزانه مسلمانان نیز پرداخت. در این نوشتار، ‌ابتدا تاریخچه‎ای از ابداع و تشریع این سنت در اسلام ارائه می‎شود و سپس با رویکرد تاریخ اجتماعی، عناصر تشکیل دهنده مجموعه فرهنگی اجتماعی اذان در سنت اسلامی و تشکیلات رسمی اذان گویی مورد بررسی قرار می‎گیرد و نشان داده می‎شود که این مجموعه به کلی با آن چه در زمینه‎های مشابه، درسنتهای دینی دیگر وجود دارد‌ متفاوت است و پاره‎‎ای ادعاهای برخی از خاورشناسان درباره اخذ و اقتباس سنت اذان اسلامی از آداب و رسوم یهودی یا مسیحی وجهی ندارد.

کارگاه پژوهش تمدن اسلامی 6

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ وَ بِهِ نَسْتَعِينُ أَنَّهُ خَيْرٌ نَاصِرٍ وَ مَعِينٍ» تمدّن، آغاز یک فرهنگ ببینید دوستان خدمت شما عرض کنم که این‌که می‌گویم تمدّن‌ها همیشه پسینی هستند به این معنا است که مانند این‌که چطور بگویند استادی دانشگاه یک سمت پسینی در تحصیل است. شما هر چقدر نابغه شوید در سال‌های نخست تحصیل […]

کارگاه پژوهش تمدن اسلامی 5

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ» فضای تمدّن اسلامی  من چند محور را عرض کنم که مبنا و Base برای دوستانی شود که می‌خواهند مقاله بنویسند و پژوهش کنند که به  لحاظ نوشتاری دوستان نسبت به گروه‌های دیگر عقب هستند. ببینید در فضای تمدّن اسلامی ما یک مباحث بنیادین داریم و یک مباحث تاریخی داریم و یک […]

کارگاه پژوهش تمدن اسلامی 4

  بحث تمدّن در تاریخ اسلام ما بنا را بر اين گذاشتیم که إن‌شاء‌الله از این جلسه که متأسّفانه بین جلسات قبل و این جلسه فاصله افتاد. بحث تمدّن در تاریخ اسلام را پی بگیریم. امروز راجع به دوره‌ی صدر اسلام یک مقدار کار می‌کنیم، ببینیم واقعاً در صدر اسلام چه اتّفاقاتی افتاده است و […]