منشأ اختلاف اشیاء: پژوهشی تطبیقی
نگارنده در این مقاله، دیدگاه‌های میرزا مهدی اصفهانی از یک سو، محدثان مانند ملا صالح مازندرانی از یک سوی، و نیز اندیشمندانی که ذهن فلسفی دارند، مانند صدرالدین شیرازی، ملاهادی سبزواری، میرداماد، فیض کاشانی را به طور تطبیقی بررسی می‌کند. محورهای این بررسی تطبیقی، عَرَضی بودن اختلاف اشیاء، و نقش اطاعت و عصیان فاعل مختار در آن است.
سه نکته و بایستة پژوهشی در مورد حضرت ابوطالب علیه السلام
در این گفتار، سه نکته و بایستة پژوهشی در مورد حضرت ابوطالب7 از دکتر سید محمد کاظم طباطبایی، دکتر سید حسن افتخارزاده و دکتر غلامحسین تاجری‌نسب آمده است.
نکته اول در این زمینه است که گفتارهایی که در زمینة اثبات ایمان حضرت ابوطالب7، رویکرد احتجاج را در پیش گرفته‌اند، باید نقد روایات صحیح بخاری و مسلم را هدف قرار دهند، یا به روش سنتی علم الحدیث یا به روش تحلیلی تاریخی. نکته دوم، خاطره‌ای است از استاد فقید مصری، عبدالفتاح عبدالمقصود، و اعتراض برخی از عالمان ایرانی به او در زمینة ایمان ابوطالب7 که منجر به نگارش کتاب “السقیفة و الخلافة” به دست او شد. نکتة سوم – که دل نوشته‌ای است به شیوه ادبی نوشته شده – تذکّری است به این مطلب که بعضی از مورخان اهل تسنن، یکی از نامهای ابوطالب7 (عبد مناف) را دلیل بر مشرک بودن حضرتش دانسته و “مناف” را نام یک بُت در دورة جاهلی دانسته‌اند، بدون اینکه مانند دیگر بتهای مشهور، منطقه و بتکده و پرده‌داران آن یاد شود.
راهنمای پژوهش درباره دعبل خزاعی
دِعبِل خُزاعی شاعری نامدار از سدة سوم و در شمار یاران امام رضا علیه السلام است. و قصیدة تائیة او که در حضور حضرت رضا علیه السلام خوانده، در میان اشعار او شهرت خاصّی دارد. این مقاله، گزارشی است از حدود 150 منبع در مورد دعبل، که در چهارده بخش سامان یافته است، از جمله: کتابهای چاپی و خطی، مقالات نشریات و کتابهای مرجع، پایان‌نامه‌ها، آثار مربوط به قصیدة تائیه، آثاری به زبانهای غیر از فارسی و عربی.
بایسته‌های پژوهشی ادبیات رضوی
نگارنده پس از بیان مقدمه‌ای در ضرورت توجّه بیشتر به ادبیات شیعی، ادبیات رضوی را شاخه‌ای از آن برمی‌شمارد. پس از آن 2 علیه السلام موضوع در زمینه ادبیات رضوی پیشنهاد می‌دهد، از جمله: سبک‌شناسی، علوم ادبی، تصحیح متون، زبانها و ادیان گوناگون، تاریخ ادبیات، زیارت، ارتباط با جریان‌های سیاسی و اجتماعی، آسیب‌شناسی.
بایسته‌های پژوهشی رضوی 1
شناسایی مدخل‌ها و عنوان‌های شایسته پژوهش در هر موضوع، از مقدمه‌های تحقیق به شمار می‌رود. در موضوع شناخت امام رضا علیه السلام عناوین حدود 130 بایسته پژوهشی در ذیل موضوعات کلی‌تر ذکر شده است: مناظره‌ها، خطبه‌ها، عیون اخبار الرضا علیه السلام ، ادعیه و زیارات، زیارت، سبک زندگ، توحید و اعتقادات، القاب، موسوعة الامام الرضا علیه السلام ، مواعظ رضوی، اخلاق اجتماعی، فرقه‌های اعتقادی، ولایت عهدی، آثار منسوب.
راهنماى پژوهش درباره علامه امينى و آثارش
اين گفتار، حدود 260 منبع درباره علامه امينى و آثار او را مىنماياند. اين منابع
شامل كتاب اعم از تك نگاشت يا بخشى از منابع، مقاله، پايان نامه، مدخل هايى از كتابهاى
مرجع از جمله دانشنامهها و منابع غير مكتوب است.در انتخاب مدخل‌ها براى معرفى، عواملى
مدّ نظر بوده، از جمله قدمت، اعتبار، نوآورى، پژوهشى بودن. منابع معرفى شده در مورد علامه
امينى، مكتبة الامام اميرالموءمنين عليهالسلام در نجف كه به دست او تأسيس شده و آثار مكتوب او
سامان يافته، كه در اين مورد، منابع مربوط به كتاب الغدير جايگاه ويژهاى دارد.
بايسته هاى پژوهشى در حوزه حديث
نويسنده در اين گفتار، 147 موضوع براى پژوهشهاى حوزه
علم الحديث پيشنهاد مى‌كند، كه بعضى از اين موضوعات خود، امكان
تقسيم به چندين موضوع ديگر دارند. در مقدمه اشاره شده به هفت
مقاله ديگر كه در موضوعات مشابه، بايستههاى پژوهشى پيشنهاد
كرده اند.
اعتبارسنجى احاديث احياءالعلوم غزّالى -نكته‌هاى پژوهشی
نگارنده، با نظرى به درونْمايه كتاب احياء علوم الدين نوشته ابوحامد غزالى (متوفى 505 هجرى)، به شروط اعتبار حديث مى‌پردازد كه غزالى در كتاب ديگر خود «المستصفى» بيان كرده است. آنگاه برخى از احاديث كتاب احياء العلوم را بر آن اساس ارزيابى كرده و ضعف آن احاديث را نتيجه مى‌گيرد. نگارنده، كلمات محدّثان اهل تسنّن ـ مانند ابن‌جوزى، زين‌الدين عراقى و جلال‌الدين سيوطى ـ در مورد اعتبار احاديث غزالى را نقل مى‌كند و يكى از مبانى او ـ يعنى وجوب حُسن ظنّ به تمام صحابه و اعتماد كامل به آنان ـ را نقد و بررسى مى‌كند.
نقطه آغاز در پژوهش سیره اهل بیت علیهم السلام – جلسه سوم
دوازدهمین برنامه از سلسله جلسات “آزاداندیشی علمی” با حضور جمعی از فرهیختگان طلبه و دانشجو، روز شنبه 01 خرداد 1396 در محل دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان البرز و امام‌جمعه شهر کرج برگزار شد.
سخنران این جلسه، جناب حجت الاسلام والمسلمین حامد کاشانی بوده و موضوع آن به بحث “نقطه آغاز در پژوهش سیره اهل بیت علیهم السلام” اختصاص یافت.
سلسله جلسات آزاداندیشی علمی باهدف واکاوی مفاهیم و تبیین معارف دینی، شنبه هر هفته با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در محل دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان البرز و در زمینه‌های مختلفی چون مباحث کلامی، فلسفی، عرفانی، هرمنوتیک، سیاسی، مدیریت شبهات، مبانی تمدن اسلامی و مدیریت رسانه برگزار می‌گردد.
نقطه آغاز در پژوهش سیره اهل بیت علیهم السلام – جلسه دوم
یازدهمین برنامه از سلسله جلسات “آزاداندیشی علمی” با حضور جمعی از فرهیختگان طلبه و دانشجو، روز شنبه 23 اردیبهشت 96 در محل دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان البرز و امام‌جمعه شهر کرج برگزار شد.
سخنران این جلسه، جناب حجت الاسلام والمسلمین حامد کاشانی بوده و موضوع آن به بحث “نقطه آغاز در پژوهش سیره اهل بیت علیهم السلام” اختصاص یافت.
سلسله جلسات آزاداندیشی علمی باهدف واکاوی مفاهیم و تبیین معارف دینی، شنبه هر هفته با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در محل دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان البرز و در زمینه‌های مختلفی چون مباحث کلامی، فلسفی، عرفانی، هرمنوتیک، سیاسی، مدیریت شبهات، مبانی تمدن اسلامی و مدیریت رسانه برگزار می‌گردد.
نقطه آغاز در پژوهش سیره اهل بیت علیهم السلام – جلسه اول
دهمین برنامه از سلسله جلسات “آزاداندیشی علمی” با حضور جمعی از فرهیختگان طلبه و دانشجو، روز شنبه 16 اردیبهشت 96 در محل دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان البرز و امام‌جمعه شهر کرج برگزار شد.
سخنران این جلسه، جناب حجت الاسلام والمسلمین حامد کاشانی بوده و موضوع آن به بحث “نقطه آغاز در پژوهش سیره اهل بیت علیهم السلام” اختصاص یافت.
سلسله جلسات آزاداندیشی علمی باهدف واکاوی مفاهیم و تبیین معارف دینی، شنبه هر هفته با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در محل دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان البرز و در زمینه‌های مختلفی چون مباحث کلامی، فلسفی، عرفانی، هرمنوتیک، سیاسی، مدیریت شبهات، مبانی تمدن اسلامی و مدیریت رسانه برگزار می‌گردد.
فضای صدور فرمایشات امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه
حجت الاسلام کاشانی روز سه شنبه مورخ 29 فروردین 96 در جلسه پاتوق پژوهش کانون خورشید به «فضای صدور فرمایشات امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
شایان ذکر است، پس از جلسه پرسش و پاسخ و نقد و بررسی مباحث صورت گرفت.
بایسته های پژوهشی درباره صحیفه سجادیه
نگارنده در اين گفتار، پس از توضيحى كوتاه درباره صحيفه سجاديه، يازده عنوان بايستههاى پژوهشى در مورد آن بيان مىدارد. از جمله : تهيه كتابخانه رقومى (ديجيتالى) صحيفه، بازخوانى دعاهاى صحيفه به زبان ادبيات روز، موضوعنگارى صحيفه،ترويج تلاوت صحيفه به صوت دلنشين با استفاده از فناورىهاى جديد، احياى ترجمهها و شروح كهن صحيفه، ترجمه صحيفه به زبانهاى مختلف، شرح موضوعى صحيفه، معناشناسى واژگان صحيفه، ترويج صحيفه در ميان برادران اهل سنت، يافت و احياء روايتهاى ديگر صحيفه. توضيح مختصر و گويا درباره هريك از اين عناوين، در متن مقاله آمده است.
پژوهشی در باب ناسخ و منسوخ
ناسخ و منسوخ از مباحث پيچيده علوم قرآني است كه در فقه و اصول فقه نيز به آن پرداخته شده و حتي، علم به آن لازمه تصدي مناصب قضا و افتاء شمرده شده است.
معناي لغوي نسخ، ناسخ و منسوخ در فرهنگ هاي لغت آمده است.
نيز كاربرد نسخ در چهار آيه قرآن در معاني «ثبت و رونويسي»، «جايگزين ساختن» و «نابود كردن» با اشاره به نكات تفسيري برخي از تفاسير اهل سنت نقد و بررسي شده است.
ناسخ و منسوخ در روايات و احاديث اهل بيت: تعريف شده و در فقه و تفسير نيز كاربرد دارد. نويسنده، كتب و آثار دانشمندان شيعه و اهل سنت را در موضوع نسخ به اجمال شناسانده و نسخ را در دو قسمت: اديان گذشته و حكمي از احكام دين اسلام بررسي كرده است.
شبهات پيرامون نسخ و عوامل پيدايش نسخ در آئين كامل، طرح و بررسي شده است. نويسنده، رابطه حكم و تلاوت در نسخ را، براساس منابع اهل سنت توضيح داده، و به بيان چهار شيوه شناخت ناسخ و منسوخ پرداخته است.