نقد گفتار قفاری درباره اعتقاد شیعه به تجسیم
یکی از علمای وهابی سعودی به نام قفاری برعلیه شیعه کتابی با عنوان اصول مذهب الشیعة الامامیه تالیف نموده است. طبق ادعای قفاری در این کتاب، شیعیان در بحث توحید اسما و صفات چهار نوع ضلالت دارند: 1.غلو یا تجسیم .2.تعطیل .3. توصیف ائمه ( علیهم السلام ) به اسمای خداوند .4. تحریف آیات. وی سپس با نقل چند روایت ادعا کرده است که ائمه شیعه (علیه السلام ) از اعتقاد به تجسیم تبرّی می جسته اند و طرفدار تنزیه بودند ولی بزرگان و متکلمان شیعه طرفدار تجسیم بوده اند. در مقاله حاضر به نقد و بررسی این ادعاهای قفاری پرداخته میشود.
نقد سخنان قفاری در اتهام توصیف ائمه ( علیهم السلام ) به اسماء و صفات الهی و ادعای تحریف قرآن
در این مقاله استاد عابدی به نقد سخنان ناصر قفاری در اتهام توصیف ائمه ( علیهم السلام ) به اسماء و صفات الهی و ادعای تحریف قرآن پرداخته اند. قفاری در این قسمت به بررسی دو مسأله پرداخته است.اول آنکه او ادعا کرده که شیعیان اسما و صفات الهی را بر امامان خود اثبات کرده و درنتیجه معتقد به الوهیت ائمه ( علیهم السلام ) هستند.و دوم بحث از علم غیب و اینکه شیعه معتقد به ثبوت علم غیب بر ائمه ( علیهم السلام ) است.و درواقع مسأله علم غیب نسبت به مسأله اول مثل ذکر خاص پس از عام می باشد. در قسمت بعد قفاری ضمن توهین و افترائات فراوان به مذاهب شیعه ادعا کرده است که شیعیان برای اثبات تعطیلی و نفی صفات خداوند از او آیات شریفه قرآن را تحریف کرده اند و تنها دو مثال برای ادعای خود ذکر کرده است. نویسنده ابتدا به توضیح کوتاهی پیرامون عقیده شیعه و سپس به نقل و نقد کلام آقای قفاری می پردازد.
مناظره محمد بن عبدالوهاب با خدا
آنچه در اینجا می خوانید مناظره ای است فرضی میان خداوند متعال و محمدبن عبدالوهاب که سخنان خداوند از قرآن کریم اخذ و سخنان محمدبن عبدالوهاب از افکارش و افکار وهابیان امروز گرفته شده است.
مفهوم و مراحل شرک
شرک در لغت به معنی قسمت و نصیب و در اصطلاح، به معنی همتا و شریک قرار دادن برای خداست. کلمه شرک و کفر از رایج ترین کلمات نزد وهابیون است. وهابیون هر کس یا گروهی را که مخالف عقاید خویش باشند تکفیر کرده و حکم به شرکش می دهند. به همین دلیل، در این مقاله به موضوع آشنایی با مفهوم شرک و مراحل آن، پیش از نقد و ارزیابی توحید از دیدگاه وهابیت، پرداخته خواهد شد.
معرفی کتاب «مفاهیم یجب أن تصحح»
کتاب مفاهیم یجب ان یصحح نوشته محمد بن علوی مالکی اهل عربستان سعودی است که نویسنده مقاله در این نوشتار سعی در معرفی و نقد آن در بحث های شرک و توسل و تبرک را دارد.
مرزهای ذات، صفات و افعال خداوند
در این مقاله با بررسی صفات، ذات و افعال خداوند، به بحث الوهیت، ربوبیت و خالقیت خداوند می پردازد و در انتها نیز در بحث غیب و شهادت وارد شده و به فلسفه تقدم غیب بر شهادت می پردازد.
عبادت در اندیشه شیعه و وهابیت
مهمترین آموزه دینی پیامبران الهی، دعوت به یکتاپرستی است. آنچه در این مقاله خواهد گذشت بررسی بخشی از آیات قرآن است؛ با این هدف که به حقیقت عبادت دست یابیم.در بخشی دیگر، به مصادیقی پرداخته شده که وهابیها آنها را شرک در عبادت میدانستند. و فهمیده میشود که خطای وهابیّت در اعتماد به قول لغویان و برداشت اشتباه از آیات قرآن باعث خطا در فهم معنای عبادت و انگیزه ستیزهجویی آنان با موحّدان پاکسرشت گردیده است.
شیوه و روش برخورد پیامبر با مشرکان و کافران از منظر قرآن کریم
عنوان موضوع: شیوه و روش برخورد پیامبر با مشرکان و کافران از منظر قرآن کریم در ابتدا به توضیح واژه های شرک و کفر می پردازم تا بهتر بتوانیم این گروه را بشناسیم. شرک در معنای عرب در مفاهیم شریک قرار دادن، با کسی در کاری شریک شدن معنا شده است و واژه کفر نیز از نظر لغت شناسان عرب یک معنای کلی دارد و آن پوشاندن است. بر اساس آیات به دست آمده از قراءن توانستم برخی از شیوه ها و روش های برخورد پیامبر با مشرکان و کافران را به دست آورم بر اساس آیات 83 یس، 16 شوری 39 فاطر و … رجوع به تفاسیر مختلف توانستم دریابم که یکی از شیوه ها و روشهای پیامبر، توجه دادن این گروه به فطرت خداشناسی بود که ایشان قصد داشتند تا آنها را به این نورالهی که خداوند در وجودشان به ودیعه نهاده است آگاه سازد و همچنین بر اساس آیات 157 انعام، 72 اسراء، 43 فرقان و … دعوت پیامبر از این گروه به تدبیر وتفکر را استخراج نماییم که در روایات زیادی از پیامبر و اهل بیت ایشان، به این مهم و تاکید شده است. لهذا با وجود آیات 108/ انعام،53/اسراء و … نحوه برخورد با این گروه به دست آمده که باید با این گروه بر اساس استدلال و منطق نیکو و حکیمانه وارد بحث شد و کسی که توانایی استدلالی بالا دارد باید به مناظره با این گروه بپردازد، چرا که شیوه پیامبر نیز به این صورت بود که اجازه این کار را تنها به افرادی می داند که از اطلاعات دینی و آگاهی کافی برخوردار بودند و به غیر از این اجازه نمی دادند که کسی به برخورد با این گروه بپردازد. و با استفاده از آیات 45/اسراء، 22/ زخرف و … دریافتم که پیامبر به شدت از تقلید کردن کورکورانه از نیاکان نهی و برخورد می نمودند و آنها را متوجه می نمودند که آگاهانه تکالیف الهی را بپذیرند همچنین بر اساس آیه 42 روم آنها را دعوت به مطالعه تاریخ می کند تا بلکه از گذشتگان خود عبرت بگیرند و راه حقیقی و اصلی خود را دریابند زیرا حوادث و تحولات به دلیل وجود سنن حاکم ، برخی به برخی دیگر شبیه اند و دقت در تاریخ موجب بصیرت و عبرت می شود. و با استفاده از آیات 107/انعام، 111/انعام. و … اختیاری بودن پذیرش اسلام را در می یابیم که پیامبر با زور و اجبار و تحمیل کسی را به اسلام وادار نکرد و این سنت خداوند است. زیرا که اگر زور و تحمیل در کار باشد آنوقت اثر تکاملی خود را بر روح و روان انسان نخواهد گذاشت.همچنین بر اساس آیات 100 / کهف، 54/عنکبوت و … متوجه می شویم که پیامبر بعد از طی کردن مراحل گذشته و اثر نکردن این برخوردها بر روحیات این گروه، آنها را متوجه به تهدید بعضی از آیات می کند که اتمام حجت را بر مشرکان و کافران بنماید تا دیگر جای هیچ گونه بهانه ای برای آنا نماند. و بر اساس آیات 105/کهف، 4 یونس و … پیامبر این گروه را متوجه این نکته می سازد که اگر عذابی برای آنها می باشد این از عدل خداوند اس و نشأت گرفته از بی عدالتی پروردگار نیست. بلکه از رئوف بودن و رحیم بودن خالق است که نسبت به بندگان خود بی تفاوت نمی باشد . آنها را با توجه به توانایی و تلاش اختیاری خودشان کیفر و پاداش می دهد. و در آخر به بحث تشبه به کفار پرداختیم تا وظیفه خود را در مقابل این گروه دریابیم،بر اساس آیات و روایاتی که موجود بود دریافتم که خداوند به شدت از دوستی با این گروه نهی می نماید تا اراده و اعتماد به نفس در این گروه تضعیف شود و به خود بیایند و تفحص بیشتر نسبت به اسلام داشته باشند.
شناخت شرک از منظر قرآن و سنت
شرک برای خدا همتا قرار دادن است که این کار ممکن است در صفات یا افعال یا حتی در ذات باشد. در فرهنگ قرآنی شرک ترسیدن از غیر خدا و امید بستن به غیر اوست و علاوه بر ملحد و بت پرست و اهل کتاب به برخی از مومنان نیز اطلاق می شود. با دقت در آیات قرآنی این مساله به چشم می خورد که اگر برای غیر خدا شانیت ترس و امید قائل باشیم تمام اهمال ما نابود می گردد. آیات قرآن و روایات معصومین سلام الله علیهم دلیل اسارت توده های مردم در جهل و غفلت و ناامنی و سست بنیانی جوامع بشری را ، عدم شناخت شرک و بالندگی توحید می داند. در این مجموعه حقیقت شرکت و مفاهیم متقارب با آن یعنی کفرو الحاد ونفاق و نشانه های آن مورد بررسی قرار گرفته و به انواع اقسام شرک ذاتی و صفاتی و عبادی و شرک جلی و خفی پرداخته و ریشه ها و آثار آن را بررسی نموده و حکم قرآنی برائت از مشرکین و فرازی چند از پیام سیاسی اجتماعی فریاد برائت از مشرکین امام خمینی (ره) آورده شده و به مرز بین توحید و شرک اشاره شده و در این راستا به مساله شفاعت و توسل پرداخته شده و در پایان نیز به شبهاتی که از جانب وهابیون در این رابطه مطرح گشته از جمله اعمالی مانند نوشتن نام بر روی سنگ قبور و گریه بر مردگان و شهدا، سلام و لعن در زیارتنامه ها، روضه خوانی ها و جشن ها و اعیاد اسلامی و سجده بر مهر و … را شرک می دانند پاسخ داده شده است. شناخت شرک و حقانیت توحید از اصول دین و موضوع اعتقادی می باشد که با مراجعه به قرآن کریم به عنوان زنده ترین و محکم ترین سند و مدرک و کتب دعایی از جمله: صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان و کامل الزیارات و کتب روایی: بحارالانوار، غرر الحکم، نهج الفصاحه، نهج البلاغه وسایل الشیعه، توحید صدوق ، اصول کافی ، تحف العقول، نهج الحیاة و تفاسیر… و تفاسیر معتبر: المیزان ، نمونه، نورالثقلین، کاشف، عیاشی، صافی، امام حسن عسگری، تفسیر موضوعی قرآن کریم، مجمع البحرین ، البیان، کشف الاسرار ، مخزن العرفان، هدایت، مجمع البیان،… و فرهنگ نامه ها و لغت نامه ها: مفردات راغب ، قاموس قرآن، المنجد، لاروس، فرهنگ معارف اسلامی، فرهنگ اصطلاحی فلسفی ملاصدرا، لسان العرب، مجمع البحرین و کتب اربعین امام، اربعین الهاشمیه اخلاق شبّر، معراج السعاده و کتب اعتقادی ، فلسفی، عرفانی و اخلاقی دیگر و در کنار آن از اینترنت و نشریه نیز استفاده شده است. از آثار دنیوی فردی، اجتماعی این شناخت، زندگی شیرین، آرامش روحی و امنیت و بدست آوردن دید بصیرت و استجابت دعا و در آخرت نیز زندگی جاوید در بهشت، رهایی از کیفر و همجواری معصومین(س) می باشد. یکی از نمونه بارز سیاسی اجتماعی این شناخت در ایام حج نمایان است، زیرا برائت از مشرکین در حج نشان دهنده امری بزرگ در سیایت است که مسلمانان با اجتماع خود شان در مکان مقدسه مکه در کنار کعبه، وحدت میانشان موج می زند و با (رمی) از شیاطین جنی و فریاد برائت از شیاطین انسی ، ماهیت کثیف دشمنان را برای جهانیان روشن می سازد.
شرک و مصادیق آن در قرآن
هر ساعت از نو قبله ای با بت پرستی می رود توحید بر ما عرضه کن تا بشکنیم اصنام را در این رساله تلاش بر آن است تا به شواهدی از اصول توحید، شرک و بت پرستی و شرک باطن و ظاهر و بررسی آن در کلام الله مجید پرداخته شود و در ادامه مراتب و درجات شرک و چگونگی مبارزه انبیاء با آن مورد بحث قرار می گیرد. در بخش قابل ملاحظه ای از این جستجو به سر پدید آمدن سرچشمه شرک و بت پرستی پرداخته شده، همین طور در این جستار کوشش شده است اندیشه های ملل و مذاهب مختلف در مورد خداپرستی و چند گانه پرستی و گرایش فطری انسان به پرستش معبود مورد توجه قرار گیرد. مصادیق شرک از جمله مباحث دیگری است که در این رساله مورد بحث واقع خواهد شد. در ادامه به تعریف روشنی از پرستش دست می یابیم و اینکه چه عواملی در تشکیل مفهوم پرستش نقش دارد، برای ما روشن خواهد شد که تنها طریق سعادت انسان ها همان دین صحیح توحیدی است که همه انبیاء الهی به آن توصیف کرده اند و قرآن مجید نیز با اشاره به آن همه مردم را به سوی این مهم دعوت کرده و متذکر شده است که : خدا شرع و آیینی را برای شما مسلمین قرار داد که نوح(ع) را هم به آن سفارش کرده و بر تو نیز همان را وحی کردیم و به ابراهیم(ع) و موسی(ع) و عیسی(ع) هم آن را سفارش نمودیم. در این رساله در میان منابع و احادیث معصومین(ع) مفاهیمی از قبیل شرک، توحید، مراتب شرک، نحوه مبارزه انبیاء با شرک را جستجو خواهیم کرد و به این خواهیم رسید که هدف از عبادت رسیدن به یقین است. و بحثی بر مطلب اصول ثنویت و تثلیث خواهیم آمد و پس از آن به بررسی شرک ظاهر ، شرک باطن پرداخته می شود. مطلب مهم دیگری که بدان خواهیم پرداخت بررسی شبهه شرک در پاره ای از مناسک و رفتارهای دینی و اینکه وهابیان کسانی هستند که افکار خود را از «ابن تیمیه، احمدبن عبدالحمید دمشقی» گرفته اند که وی فتوای مشهوری در زمینه حرمت زیارت قبرپیامبر(ص) و توسل به ائمه و خواستن شفاعت، حرمت بنا و تعمیر آن، وجوب تخریب قبرها و حرام بودن نذر دارد.
شرک و آثار سوء آن در قرآن
این پایان نامه از سه بخش با این عنوان ها تشکیل شده است: بخش اول، معناشناسی واژه یِ شرک: معنای لغوی و اصطلاحی شرک، شرک در اصطلاح و منطق قرآن، معناشناسی شرک در قرآن، کاربرد شرک در قرآن، مترادف شرک، نقطه یِ مقابل و متضاد با شرک; بخش دوم، اقسام و مراتب شرک: اقسام شرک نظری، اقسام شرک عملی، اقسام و مراتب شرک به اعتبارات دیگر، شرک و اهل کتاب (کینه توزی یهود و نرمش نصارا، امتیازات مسیحیان معاصر پیامبر بر یهود، عدم اطلاق لفظ مشرک به اهل کتاب)، شرک در امم گذشته (شرک در عصر حضرت نوح و ابراهیم و موسی)، مرز توحید و شرک; بخش سوم، آثار سوء شرک: آثار سوء دنیوی شرک (نزول عذاب الهی در دنیا، خروج از جرگه یِ ایمان)، آثار سوء اخروی شرک (حشر به صورت حیوانات، خلود در آتش و حرمت بهشت)، آثار سوء مشترک دنیوی و اخروی (حبط عمل، عدم آمرزش شرک).
شرک و ابعاد آن در قرآن کریم
شرك در لغت به معناي مشاركت و تأثير در انجام فعل و به تعبير قرآن ظلم عظيم و قبول ربوبيت براي غير خدا است. اقسام شرك در قرآن از جهتي عبارتند از شرك عظيم و شرك صغير و از سوي ديگر شرك در عبادت و شرك در طاعت. بنا به معرفي آن جهل تقليد پيروي از شيطان و هواي نفس از عوامل شرك به حساب مي آيند. قرآن برخي از مشخصه هاي شناخت مشركين را با اين عناوين نام مي برد پيروي از شيطان اكراه داشتن از پيروزي دين حق عمل نكردن به دستورات دين دلهره و بي ثباتي بدگماني مجبور دانستن خويش در امر شرك و تفرق. ترس حبط عمل عدم بخشش گناه شرك ابتلاء به عذاب الهي و تشتت از نتايج شرك است. بعضي از مصاديق عمل مشركين را قرآن بدين شرح معرفي مي كند خدا دانستن حضرت عيسي پرستش جن بت و ستارگان. اعراب جاهلي در زمان ظهور اسلام از حيث آئين به چند دسته تقسيم پذير بودند بت پرست، حنفاء، صابئي ها، يهودي ها، نصراني ها و مجوسي ها. تكليف مسلمانان در قبل فرد يا جامعه مشرك برائت است. زيرا خداوند از شريك منزه بوده و ما را هم از شرك نهي فرموده است. و فرستادگان او هم از شرك دوري جسته و به وحدانيت فرا مي خواندند. با شناخت حاصله در مورد شرك باورهاي وهابي ها در مورد شيعه بيش از تهمت نيست كه در بررسي هاي انجام شده در رساله به شرح عناوين ذيل روشن شده است: 1- شفاعت در خواست از كسي كه از سوي خدا مأذون است بدون مقام الوهي و ربوبيت كه اين معنا از طريق آيات روايات و برخي نقل ها به اثبات رسيده است. 2- توسل عبارت است از واسطه قرار دادن كسي كه داراي مقام قرب است براي درخواست از خدا بدون باور وجه استقلال در عمل براي آن فرد. 3- گريستن برميت به تأييد نقل هاي تاريخي متعدد جايز بوده و شرك به حساب نمي آيد. 4- برگزاري مجالس يادبود بزرگداشت مقام فرد است كه مواردي از قبيل مقام ابراهيم سعي صفا و مروه رمي جمرات و نحر از اين قبيل است. 5- با استناد به آيات روايات منابع فقهي اهل سنت و شواهد تاريخي شرك نبودن زيارت قبور ساختن مقبره تعمير قبور نذر و ذبح اثبات شده است.
شرک در قرآن
توحید، امری است که تمام انبیا(علیهم السلام) بدان فراخوانده شده اند. یکی از راه های شناخت ابعاد و زوایای توحید، شناخت و بررسی شرک است; زیرا هر چیزی در مقایسه با اضداد خود بهتر شناخته می شود. در این پایان نامه، شرک از دیدگاه قرآن مورد بحث قرار گرفته است. در فصل اوّل این رساله، نخست معنای لغوی و اصطلاحی «شرک» و تفاوت آن با «کفر»، روشن; و سپس مبانی عقیدتی مشرکان بررسی شده است. فصل دوم، به بحث از اقسام و مراتب شرک اختصاص یافته، و فصل سوم، نمونه های عینی شرک در تاریخ و نیز شرک یا عدم شرک اهل کتاب را بررسی کرده و به مشرکان معاصر بعثت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و بخشی از دیدگاه های شرک آمیزشان بر پایه آیات قرآن پرداخته است; آن گاه به اختلاف مفسّران در موضوع یاد شده اشاره کرده است. فصل آخر پایان نامه، به بررسی عوامل شرک اختصاص یافته و ذیل دو بخش، عوامل درونی و بیرونی گرایش به شرک بررسی شده است.
شرک از نگاه وهابیت و شیعه
تحقیق حاضر با عنوان« شرک از نگاه وهابیت و شیعه» بوده که در آن به بررسی برداشت های نادرست وهابیان درباره ی مفهوم شرک پرداخته شده است. نو اندیشی دینی که امروزه بر سر زبانها افتاده است، در تاریخ سابقه ی دیرینه ای دارد و تاریخ عقائد و فرهنگ اسلامی بر قدمت آن، گواهی می دهد و اخیرا نو اندیش دینی در قالب «مبارزه با شرک و بدعت» توسط وهابیها بیان شده است.پایه گذار اصلی این نوع طرز فکر در قرن هشتم می زیست و پس از خاموشی موج اندیشه های او بار دیگر در قرن دوازدهم فردی احیاگر اندیشه های مرده و متروک او گشت. در این پژوهش که پژوهشی توصیفی و استدلالی است و به روش کتابخانه ای و با استفاده از فیش برداری اطلاعت و نظریات گرد آوری شده سعی بر این شده که مفهوم شرک و بدعت و مرز بین توحید و شرک و اموری مانند توسل و شفاعت و بزرگداشت قبور پاکان که درباره ی آنها شبه هایی وجود دارد و به عنوان شرک و بدعت معرفی شده اند بررسی شود. درباره نتایج بدست آمده پس از پاسخگویی به سوالات می توان گفت ، اگر چه وهابیت ریشه ای اسلامی دارد ولی در قرون اخیر توسط حمایت های استعماری ظهور کرده و با برداشت های نادرست از شرک و بدعت اتهام مشرک بودن به سائر مسلمانان زده اند و تنها خود را موحد معرفی کرده اند در حالی که اموری مانند توسل که مایه ی تقرب به خداست و شفاعت که خداوند خود به آن اذن داده و ویژگی های شفیعان را بر شمرده و بزرگداشت قبور پاکان که نوعی تکریم و احترام به این بزرگان بوده است، به هیچ وجه شرک نبوده و فقط تعبیر های نادرست از مفهوم آنها صورت گرفته است.