برچسب: وهابیت

شفاعت و توهمات وهابیت (1)

از جمله واقعیتهای تلخی که به عنوان یکی از آسیب های جدی در میان امت اسلامی مشاهده می شود، دگرگون شدن و انحراف در برخی از مفاهیم و باورداشتهای متعالی اسلام است. سیر دگرگونی این مفاهیم ریشه در برداشتهای شخصی و اعمال سلیقه افرادی دارد که با اجتهاد خویش در مقابل نص صریح آیات و روایات، به تقلیل یا تحریف بسیاری از معارف متعالی اسلامی پرداخته اند. مفهوم شفاعت نیز از جمله مفاهیمی است که از آماج هجوم دین ستیزان تاریخ، مصون نمانده و دستخوش برداشتهایی گردیده است. در این مقاله با بررسی مفهوم شفاعت به اثبات مساله شفاعت در قاموس ادیان ابراهیمی پرداخته میشود.

شفاعت و توسل در تعالیم اسلامی

در فصل اول: این تحقیق مقدمه،هدف و انگیزه،ادبیات تحقیق،پیشینه تحقیق،روش تحقیق آمده است. در فصل دوم : معنی لغوی شفاعت و توسل بیان شده است.شفاعت یعنی خواهش کردن ،توسل یعنی چیزی به کسی نزدیکی جستن و از نظر اصطلاحی همان وساطت قوی از ضعیف می باشد. در فصل سوم: شفاعت با توجه به آیات و روایات بر چهار دسته تقسیم می شوند: 1-شفاعت به معنای رهبری 2-شفاعت و مغفرت 3-شفاعت تکوینی 4- شفاعت تشریعی در فصل چهارم:ده مورد از آیاتی که شفاعت را اثبات می کند شرح و توضیح داده شده است.لازم به ذکر است ماده شفاعت در قرآن با تمام مشتقات خود سی بار در سوره های مختلف و گوناگون به طور نفی و اثبات وارد شده است. توضیح آنکه در همه آیات به یک مسئله مهم اشاره شده است و آن این است که شفاعت باید با اذن خدای منان باشد و بدون اذن پروردگار تحقق پیدا نمی کند.روایات متعدد از شیعه و سنی برای اثبات شفاعت ذکر شده است.همچنین برای اثبات شفاعت از اقوال و عقائد علماء و عقل هم استفاده شده است. در فصل پنجم:شرایط اصلی شفاعت این است که باید به اذن الهی باشد. 2-شفاعت کننده باید به یگانگی خدا و بندگی خویش گواهی و شفاعت دهد.شفاعت کنندگان روز قیامت شامل:قرآن،پیامبر اکرم (ص) ،پیشوایان دین،پیامبران،ملائکه،علما،شهدا،مومنان،شیعیان …. خداوند متعال می باشند. در فصل ششم :حدود شفاعت بر دو دسته تقسیم می شود: الف)کسانی که مورد شفاعت واقع نمی شوند،که با توجه به آیات و روایات به شرح و توضیح آن می پردازد. ب)شفاعت در دنیا،برزخ،قیامت در فصل هفتم: از اثرات بسیار مهم توسل به ائمه(علیهم السلام)،اجتناب از گناه و دارا شدن روحی خاضع در برابر پروردگار است.برای توجه بیشتر جوانان به ائمه و متوسل شدن به این عزیزان چند نمونه از کرامات ائمه معصومین را از داستانهای شگفت آیت الله دستغیب آورده ایم. در فصل هشتم: پاسخ به اشکالاتی که در مورد شفاعت و توسل مطرح شده است.اشکال اینان این است که هرگونه درخواست،حاجت و سوگند خوردن از غیر خدا را حرام و شرک تلقی می کنند در حالی که خود خداوند از ما خواسته است که هر گونه در خواست و حاجتی که داریم از این عزیزان درگاه الهی بخواهیم. در فصل نهم:خلاصه تحقیق آمده است.

شفـاعت و تـوسل از دیدگاه عقل و نقل

این نوشتار به بررسی شفاعت و توسل از دیدگاه عقل و نقل می پردازد. شفاعت و توسل حقیقتی واحدند با اختلاف در جهت، پس دارای احکام واحدی هستند. عقل، ذات و فطرت انسان و نظام سلسله مراتبی آفرینش و صریح آیات قرآن و روایات متواتر، جواز شفاعت و توسل و اعتقاد به آن را تایید می کنند. شفاعت و توسل موضوعی قانونمند است.

شفاعت و آثار آن در زندگی انسان

شفاعت از مهمترین اعتقادات دینی مسلمانان است و به معنای ضمیمه شدن و پیوستن چیزی است به همنوع خود،به نحوی که لیاقت همراه و منضم شدن را داشته باشد. و در اصطلاح ،انسان صلاحیت دارم برای دفع ضرر و جلب منفعت دنیوی و اخروی خود، کسی متوسل می شود و از او پیش خداوند رحمان انتظار وساطت دارد.خدایی که نظام هستی و تکامل آن پرتوی از جود و رحمت اوست، و گسترده ترین باب رحمتش شفاعت است.شفاعت دارای اقسام مختلفی است؛ مانند شفاعت تکوینی یعنی نظام اسباب و مسببات، و شفاعت تشریعی که مربوط به احکام حکومتی است، وشفاعت رهبری ،تفضلی ،کبری و صغری . خداوند متعال در آیاتی شفاعت را از کسانی که وعده ی عذاب دائمی داده شده اند، مانند کافر و مشرک نفی می کند؛ و این وعده ی الهی را در آیاتی دیگر مشروط به گروهی خاص می داند. و در گروهی از آیات به طور غیر مستقیم به شفاعت کبری محمد صلی الله علیه و آله وسلم اشاره می نماید. و روایات کثیری علاوه بر تثبیت جایگاه شفاعت ،صاحبان اصلی شفاعت را معرفی فرموده، و آیات مربوط به شفاعت را به روشنی بیان نموده اند.و همچنین علما و دانشمندان اسلامی با الهام از آیات و احادیث ،ضمن تبیین حدود و کارائی شفاعت ،شفاعت صحیح را از نوع ظالمانه و عوام فریبانه متمایز کرده اند؛ و نیز به شبهات شفاعت از جمله شبهه افکنی وهابیون پاسخ داده ،و تصریح نموده اند که نه تنها شفاعت با توحید هیچ گونه منافاتی ندارد بلکه با رحمت الهی و عدل و توبه و مغفرت نیز ارتباط ناگسستنی دارد، و با ظلم و رابطه گرایی و فدیه و جرات بر معصیت مغایرت دارد. بدین وسیله حد و مرز مشخصی را برای شفاعت ترسیم نموده اند. حقیقت شفاعت همسو و مطابق با فطرت و سرشتهای پاک انسانی و به قول علامه طباطبایی (ره) از آن اصحاب یمین است . و به شهادت روایات ،اصحاب یمین همان شیعیان ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم می باشند.بنابر این وعده ی شفاعت بهترین راهنما و مشوق برای توبه ی زود هنگام ،و آرامش دهنده توام با تقویت ایمان،و فزاینده ی امیدواری و دلگرمی با تعادل خوف و رجا است و نیز سودمند ترین راه برای اتحاد قلوب آحاد جامعه از طریق اتصال به الگوهای کامل و همرنگ شدن با آنهاست تا همگام با آنها به جوار رحمت الهی نائل آیند. تحقیق حاضر درصدد تبیین شفاعت و آثار آن در زندگی انسان است و دارای پنج فصل می باشد.در فصل اول بحث لغوی و تعریف اصطلاحی و اقسام شفاعت بحث گردیده است.در فصل دوم آیات شفاعت به همراه روایات و نظرات مفسران ،بررسی شده است و در ادامه ،روایات مهم شیعه و سنی ،به ترتیب موضوع و مباحث عقلی به همراه نظرات علما و داشمندان اسلامی آمده است. در فصل سوم ارتباط شفاعت با توحید،رحمت الهی ،توبه،مغفرت ،عدالت و همچنین مغایرت آن با رابطه گرایی،فدیه،ظلم،جرات بر معصیت؛ و همچنین شبهات شفاعت روشن شده است و در فصل چهارم حدود و کارایی و ضوابط شفاعت .نقش تربیتی و سازندگی شفاعت و نوع حکومت و مشمولان شفاعت معلوم گردیده است.

شفاعت در کتاب و سنت

اين تحقيق كه تحت عنوان شفاعت در قرآن و سنت انجام گرفته است اهداف زير دنبال گرديده است. در فصول ابتدايي با تتبع در كتب لغت و كتب ديگر، معاني شفاعت در حيطه لغوي و اصطلاحي و عرفي را بدست آورده و منعكس نموده‌ايم. بطور خلاصه مي‌توان گفت شفاعت، وساطت فردي آبرومند در نزد صاحب مقامي براي بخشيده شدن گناهكار است. سپس به بررسي انواع شفاعت پرداخته‌ايم كه نوعي از آن شفاعت در نظام آفرينش مي‌باشد و اين همان نظام اسباب و مسببات است. نوعي ديگر از شفاعت به معني پيشوائي است كه هر كس دنباله رو شخصي باشد مانند شفيع اوست. نوعي ديگر از شفاعت كه گواهي بر اعمال است در قيامت بروز مي‌كند اين همان شفاعت مغفرت است كه نوع چهارم شفاعت بوده كه در فصلي ديگر تحقيق ثبت گرديده است. اهداف ديگري كه در تحقيق دنبال شده بررسي و انعكاس نقطه نظرات دانشمندان شيعه و سني است كه با رجوع به كتب آنها جمع‌آوري و در فصل جداگانه‌اي ارائه شده است. آراء و نظرات مخالفين و دلائل آنها همراه با نقد و رد آنها در تحقيق مورد بررسي واقع گرديده. سپس به كمك آيات و روايات، شفاعت‌كنندگان و شفاعت‌شوندگان را برشمرده‌ايم و در نهايت با ارائه اشكالات و شبهات موجود در شفاعت به رد و ابطال آنها پرداخته و اشعاري كه از عرب و عجم بعنوان سند صحت در طول تاريخ سروده شده است اشاره‌اي كرده و نمونه‌هائي از آنها را آورده‌ايم.

شفاعت در قلمرو نفی و اثبات

این مقاله پژوهشی است تحت عنوان « شفاعت در قلمرو نقد و اثبات» شفاعت از ماده شفع و به معنای جفت است برای شفاعت معانی مختلفی بیان شده است که از جمله آنها پیوستن یک چیز به چیز دیگر است، یا کمک نمودن یک موجود قویتر به یک موجود ضعیف است تا در نهایت هدفی برسند. از آنجایی که آیات و روایات مختلفی درباره شفاعت وجود دارد و برخی از این آیات و روایات شفاعت را نفی میکنند و برخی اثبات. و برخی آنرا مخصوص عده ای خاص می دانند. لذا با بررسی در این آیات و روایات به این نتیجه رسیده ایم که شفاعت وجود دارد و مشروط به شرایط و ضوابط خاصی است و هر شخصی در صورت دارا بودن شرایطش از آن بهره مند می شود. و با توجه به اختلاف نظری که بین دانشمندان وجود دارد مبنی بر اینکه برخی می گویند شفاعت ترفیع درجه است و شامل گنهکاران نمی شود و برخی می گویند شفاعت فقط شامل گنهکاران می شود، با بررسی این مطلب به این نتیجه رسیده ایم که شفاعت مورد نظر قرآن شامل هر دو نظریه می شود یعنی شفاعت هم موجب ترفیع درجه و هم موجب از بین رفتن عذاب و بخشیدن گناهان می شود. همچنین در این مقاله به شبهات مختلفی که پیرامون این مساله وجود دارد پاسخ داده شد و شریط و ضوابط و فلسفه شفاعت مطرح شده است.

شفاعت در قرآن (4)

شفاعت در اصطلاح عامه به معناي استفاده شفيع از موقعيت خود براي عوض کردن نظر صاحب قدرت درباره مجازات زيردستان است، که اين معنا درباره خداوند درست نيست، زيرا خدا اشتباه نمي‌کند تا کسي بخواهد نظر او را عوض کند. اما نزد شيعه شفاعت به اين معناست که شخص گناه‌کار موجباتي را فراهم مي‌سازد تا به¬وسيله ارتباط با شفيع، وضعيت خود را ارتقا دهد. حقيقت شفاعت رسيدن رحمت و مغفرت الهي به گناه‌کاراني است که لياقت بخشش را داشته باشند. ديدگاه علماي اهل‌سنت درباره مسأله شفاعت بسيار پراکنده و مختلف است، و نظر واحدي قابل استنباط نيست. شفاعت در معاني و انواع گوناگوني استعمال شده، که از جمله مي¬توان به شفاعت در نظام آفرينش، به¬معناي رهبري، شهادت گواهان بر اعمال، و شفاعت در آمرزش اشاره نمود. براي تحقق شفاعت بايد شرايطي مانند فراهم‌کردن زمينه اذن الهي براي شفاعت، انجام وظايف عبوديت و اظهار آن با تواضع، جلب رضايت الهي، حفظ حدود، و بقاي ارتباط با شفيعان ضروري است. اعتقاد به شفاعت، پيامدهاي مثبت و آثار تربيتي مانند ايجاد اميد در دل گناه‌کاران، بازداري از گناه، و ايجاد ارتباط معنوي با شفيعان را به همراه دارد. در قرآن کريم آيات متعددي به مسأله شفاعت پرداخته است؛ برخي از اين آيات، شفاعت را نفي مي‌کند، برخي آن را مخصوص خدا مي‌داند، و بعضي آيات نيز شفاعت را منوط به اذن الهي و وجود شرايط دانسته است. در مجموع مي‌توان گفت شفاعتي که در قرآن نفي شده آن است که مستقل از اراده خدا، و بر اساس اراده و رحمت شفيع باشد. همچنين براي شفاعت مورد نظر قرآن بايد شرايط لازم فراهم گردد. بدين ترتيب، با توجه به مستقل‌ نبودن شفيعان، تفضلي بودن شفاعت و انجام آن بر اساس ضوابط الهي، ديگر جايي براي شبهاتي از قبيل شرک بودن درخواست از غيرخدا، ناسازگاري با عدل الهي، تضاد با خواست خدا و لغو بودن آن باقي نمي‌ماند.

شفاعت در قرآن و سنت

با توجه به اهمیت مسئله شفاعت در بحث عدل الهی و همچنین سوالاتی که در ذهن و فکر برخی افراد،در رابطه با این موضوع وجود دارد،به تحقیق در این رابطه با این موضوع وجود ،به تحقیق در این رابطه پرداختیم. که در این جا به جهت آشنایی با موضوع چکیده ای از آن بیان می شود. این تحقیق در مجموع از 7 بخش و چندین فصل هر فصل از چند موضوع فرعی تشکیل شده است.در بخش اول به بررسی معنای لغوی شفاعت پرداختیم. و اینکه شفاعت از «شفع» به معنای زوج و ضد«وتر» می باشد. و همچنین معنای اصطلاحی آن،که در معانی مختلفی چون همراهی ،همکاری فردی با فرد دیگر و یا چیزی با چیز دیگر آمده است.لازم است این مسئله نیز یاد آوری شود که در معنای اصطلاحی و یا چیزی با چیز دیگر آمده است.لازم است این مسئله نیز یادآوری شود که در معنای اصطلاحی آن،معنای مورد نظر فلاسفه و متکلمین نیز بیان شده است و نیز در مقامی تحقیق – از آنجا که موضوع آن شفاعت در قرآن و سنت می باشد – نظر مفسرین به طور کامل بیان گردیده. به جهت آشنایی بیشتر با این موضوع در بخش دوم از همین تحقیق به برخی کلیات اینها بحث اشاره شده است.مانند حدود و قلمرو شفاعت،موانع شفاعت و مفهوم آن و … که تفصیل آن در متن اصلی خواهد آمد. نکته جالب توجه که در این بخش به آن اشاره شده این است که :شفافت فقط شامل آخرت نیست.بلکه در دنیا و حتی برزخ نیز امکان وقوع دارد.که با توجه به برخی آیات و روایات اثبات و تبیین می شود. در حالی که آنچه ما از این مساله در ذهن داریم این است که شفاعت در آخرت واقع می شود. همچنین با توجه به منابع مراجعه شده و آیات و روایات بدست آمده ،می توان چنین نتیجه گرفت که شفاعت دارای اقسامی می باشد.لذا در بخش سوم این تحقیق به طور مفصل به این بحث پرداخته شده است. و اینکه شفاعت در یک تقسیم بندی ابتدائی و کلی به دو قسمت شفاعت حسنه و سیئه تقسیم می شود که قسم اول آن خود به نوع تکوینی و تشریعی ، و نوع دوم آن نیز به دو قسمت مغفرت و رهبری تقسیم می شود.شفاعت تکوینی که در این جهان میان تمام موجودات و علت ها و معلول ها وجود دارد.اما شفاعت تشریعی مختص انسان است که نوع رهبری آن ،شامل نجات انسان از عذاب و رسیدن به حسنات ،از طریق رابطه معنوی میان افراد می شود.شفاعت مغفرت هم ،همان وساطت در مغفرت و عفو و بخشش گناهان است که سرچشمه اصلی آن نیز ،رحمت و مغفرت خداوند است. از مطالب دیگری که در این بخش به آن اشاره شده است،ارتباط میان شفاعت حسنه و خودسازی و خودشناسی و سلامت روانی است. و همچنین اشاره بسیار کوتاهی به آثار تربیتی اعتقاد به شفاعت حسنه. از آنجا که موضوع اصلی این تحقیق،شفاعت در قرآن و سنت است،لذا در بخش چهارم و پنجم،به ترتیب ابتدا به بررسی آیات و روایات موجود در این زمینه پرداخته شده است. در بخش چهارم با بررسی به عمل آمده، آیات به چهار دسته تقسیم میشوند که عبارتند از:1 – آیات نفی کلی شفاعت 2-آیاتی که شفاعت را مختص خداوند می کند. 3-آیات نفی شفاعت از گروهی 4- آیات مربوط به شفیعان که از این آیات،شفاعت به اثبات می رسد، هم در خصوص خداوند و هم پیامبر و امامان،فرشتگان،قرآن و اولیاء و شهداء در بخش پنجم نیز،به جهت تکمیل بحث قرآنی موضوع،به روایاتی در این زمینه اشاره شده است که گاهی به تفکیک ،احادیث بدست آمده در منابع شیعه و اهل سنت و گاهی بدون تفکیک از یکدیگر بیان شده اند. در این بخش نیز شفاعت خداوند،امامان،پیامبر و سایر شفیعان اثبات می شود. از روایات چنین به دست می آید که روایات مربوط به امامان به دو دسته کلی تقسیم می شوند: 1- روایاتی که به شفاعت امامان به صورت عام اشاره کرده اند و از آغاز تحت عناوینی چون :علماء و دانشمندان و … یاد شده است.2 – روایاتی که به صورت خاص به آنها اشاره شده است . که این دسته نیز مانند دسته اول به حد تواتر رسیده اند. با وجود چنین آیات و روایاتی محکم و یقین آوری که ،مسئله شفاعت را از امور قطعی و حتمی قرار می دهد، با این حال هستند افرادی که شبهات و اشکالاتی را به این موضوع وارد کرده اند. لذا در بخش ششم به بررسی این شبهات پرداختیم و تا حد امکان پاسخ آن ،تا از این طریق هم مسئله شفاعت به اثبات برسد و هم یکی از شبهات مهم مربوط به عدل الهی برطرف گردد.از جمله اشکالاتی که در این زمینه وجود دارد عبارتند از: شفاعت و تجری بر گناه شفاعت و محدود بودن لطف خدا شفاعت و تغییر سنت الهی شفاعت و عدل الهی در این بخش پایانی این تحقیق نیز،به بررسی آراء و نظرات دانشمندان در این زمینه و همچنین اشکالات و نظریه های دو فرقه معتزله و وهابیت اشاره شده است.تا از این طریق هم تفاوت آراء و هم نظریه صحیح به دست آید.

شفاعت در قرآن و سنت (روایات)

شفاعت همان مدد کردن اولیاء خداست با اذن خدا به افرادی که در عین گناهکار بودن،پیوند ایمانی خود را با خدا و پیوند معنوی خویش را با اولیاء خدا قطع نکرده اند. به یک معنی شفاعت این است که : یک موجود مادون که استعداد جهش و پیشرفت دارد ، از موجود بالا به صورت یک امر قانونی استمداد و مدد طلبد.البته مدد خواه از نظر کمال روحی باید به حدی سقوط نکند که نیروی جهش و تکامل را از دست بدهد و امکان تبدیل او به یک انسان پاک از میان برود. عقیده ی به شفاعت به اندازه ای در میان مسلمانان رسوخ دارد، که هر کجا برویم و از هر که بپرسیم ، این اعتقاد را از عقائد اسلامی خویش می شمارد و در اصالت آن از نظر اسلام هیچگونه تردیدی نشان نمی دهد. همه می بینیم که مسلمانان هنگام راز و نیاز با خدا، و نیز در کنار مقبره ی پیشوایان بزرگ اسلام، دلها و اندیشه های افراد گنهکار به سوی شفیعان درگاه الهی کشیده می شود و از آنان تقاضا دارند که از پیشگاه خدای بزرگ خواهند تا مورد عفو و رحمت الهی قرار گیرند. بحث های آینده به روشنی ثابت خواهند نمود که شفاعت چگونه می تواند یک فرد را در عین گنهکار بودن، پاک و منزه نماید. نگارنده به کمک خدا در این تحقیق،«شفاعت» را از جهات گوناگون مورد بحث و بررسی قرار داده و پیرایه های نامطلوبی را که(مانند علف هرزه هایی در کنار گل های زیبا سبز می شوند) به آن بسته شده بریده و قیچی کرده است. مجموعه ای که پیش رو دارید، مشتمل بر شش بخش می باشد که عبارتند از بخش اول :کلیات تحقیق بخش دوم: مفهوم شناسی بخش سوم: شفاعت از نظر قرآن کریم. بخش چهارم: شفاعت از دیدگاه روایات. بخش پنجم: ایرادها و تفاوت ها. بخش ششم: بحث و نتیجه گیری.

شفاعت در قرآن و روایات

تحقیقی که پیش رو داریم برآن است تا مفهوم شفاعت در قرآن را از دیدگاه قرآن کریم و روایات اهل بیت(علیهم السلام) مورد بررسی قرار دهد و برای رسیدن به نتیجه مطلوب ،نظرات و آرای مختلف نیز مطرح و دیدگاه صحیح بیان شده و نظریات نادرست مورد نقد و بررسی قرار گیرد. شفاعت یکی از مباحث اساسی در موضوع معاد و عدل الهی است در حقیقت شفاعت روزنه امیدی برای انسان است تا از درگاه الهی نا امید نباشد و زمینه ارتکاب به گناه بیشتر را در او به وجود نیاورد و او را از فرو رفتن در گمراهی باز دارد. در قرآن کریم نیز به کامل ترین برنامه برای سعادت و هدایت بشر می باشد خداوند متعال در آیات بسیاری به این مهم پرداخته و ویژگی های آن را بیان نموده است. در کلام وحی ،مقام شفاعت مختص ذات حق تعالی شمرده شده: (قل لله الشفاعه جمیعا) که انبیاء و اولیای الهی،ائمه اطهار علیهم السلام،ملائکه و … به عنوان شفیع از این مقام برخوردارند و با شفاعت آن هاست که گنهکاران از عذاب رهایی یافته و نیکوکاری به مقامی بالاتر نائل می گردد.قرآن برای شفاعت شونده شرایطی برشمرده است که از آن جمله می توان:اذن حضرت حق،ایمان و عمل صالح،پیوند و ارتباط معنوی با شفیع اشاره نمود تا آدمی مشمول الطاف الهی قرار گیرد. و عواملی مانند شرک،فسق،کفر، ظلم و ستم، تکذیب معاد و … سبب می شوند که فرد بهره ای از شفاعت نبرد.بر حسب روایات فراوان (مقام محمود) که در قرآن کریم به رسول اکرم(ص) وعده داده شده،همین مقام شفاعت است و نیز آیه شریفه«و لسوف یعطیک ربک فترضی» و همانا پروردگارت(آن قدر) به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوی. بنابراین با توجه به بررسی هایی که انجام شد شفاعت بزگترین و نهایی ترین روزنه امید مومنان گنهکاران است.

شفاعت در قرآن و حدیث (2)

شفاعت کلمه ی قریب به ذهن است که همه انسانها چون در اجتماعی زندگی می کنند که اساسش تعاون است معنای اجمالی آن را می دانند اما تکرار ماده ی شفاعت و مشتقاتش در سوره های مختلف قرآن و روایات پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) حکایت از اهمیت شفاعت در اسلام می نماید. شفاعت دو قسم است،تکوینی و تشریعی. اما شفاعت تکوینی که از تمامی اسباب کَونی سر می زند و همه اسباب نزد خدا شفیع هستند، چون میانه ی خدا و مسبب خود واسطه اند. اما شفاعت تشریعی که دائره تکلیف و مجازات واقع می شود خود دو قسم است.اول شفاعتی که در دنیا اثر می گذارد و باعث آمرزش خداوند تعالی و یا قرب به درگاه او می گردد. دوم شفاعتی که در روز قیامت اثرش هویدا می گردد که شامل شفاعت انبیاء ،فرشتگان، علما،دانشمندان، شهداء و خود خداوند می گردد البته با شرایط و وسایل خاصی که ذکر گردیده است. تمام علماء و دانشمندان اسلام شفاعت را از اصول مسلم اسلام می دانند و انکار نکرده اند؛اگر اختلافی دیده می شود یا ایرادی گرفته می شود در مفاد و معنی شفاعت می باشد که بصورت نظرات گوناگون دانشمندان اهل تسنن و شیعه منعکس شده است. ما با استناد به آیات و روایات سعی می کنیم پاسخگوی ایرادهای وارد بر شفاعت باشیم و حقیقت این اصل مهم را بیان کنیم که «شفاعت طلبی» جز «دعا خواهی» نیست و طلب دعا از پیامبر(ص) و دیگر صالحان که همان طلب شفاعت است از نظر موازین اسلام کوچکترین ایرادی ندارد.

شفاعت در قرآن و حدیث (1)

مساله شفاعت یکی از مسائل مهم دینی و اعتقادی است و به موجب آیات قرآنی و روایات فراوانی که از اولیای اسلام نقل کرده اند:شفاعت پیامبران خدا و ائمه معصومین(ع) و دیگر پاکان و نیکان که از طرف خداوند متعال مجاز در شفاعتند ،یکی از مسائل حتمی و قطعی روز قیامت است.بنابراین تحقیقی که هم اکنون ملاحظه می فرمایید اطلاعات و مطالب مورد نیاز در زمینه شفاعت در قرآن و حدیث است و در هشت فصل تنظیم و گردآوری شده که ترتیب فصلها بدین منوال می باشد. در فصل اول به معنی لغوی شفاعت،حقیقت شفاعت،و مفهوم قرآنی شفاعت پرداخته شده است. در فصل دوم، شفاعت در اجتماع بشری ،شفاعت عندالله،شفاعت از دیدگاه قرآن و احادیث مورد بحث قرار گرفته است. و در فصل چهارم به بررسی شفاعت تکوینی و تشریعی پرداخته است که شفاعت تکوینی از تمامی اسباب کَونی سر می زند و شفاعت عبارت است از اینکه رحمت و مغفرت خدا از طریق اولیای الهی به افراد گنهکار لیاقت بخشایشگری خدا را دارند برسد، فصل پنجم به اقسام شفاعت تشریعی اختصاص یافته که به شفیعان دنیا و آخرت تقسیم می شود.فصل ششم شامل شرایط شفاعت کننده می شود، زمان و افراد مورد شفاعت می گردد که ایمان به خدا و دشمنی نداشتن با پیامبر(ص) و اهل بیت او از ویژگی های آنها می باشد. در فصل هفتم به توضیح آثار تربیتی اعتقاد به شفاعت پرداخته شده که شامل مواردی چون ایجاد امید و مبارزه با روح یاس، تحصیل شرایط شفاعت و غیره می باشد. و در فصل هشتم که آخرین فصل است اشکالات و شبهات شفاعت و جواب آنها بیان شده است. و در آخر تحقیق نتیجه گیری به عمل آمده و پیشنهاداتی در مورد تحقیق بیان شده است.

شفاعت در قرآن (3)

ماده شفاعت در قرآن با تمام مشتقات خود سی بار در حوزه های مختلف و گوناگون به طور نفی و اثبات وارد شده است، این مطلب حاکی از اهمیت موضوع می باشد. شفاعت دو قسم است یکی تکوینی و دیگری تشریعی و قانونی. اما شفاعت تکوینی که از تمامی اسباب کَونی سر میزند و همه اسباب نزد خدا شفیع هستند، چون میانه خدا و سبب، خود واسطه اند. و اما شفاعت تشریعی و مربوط به احکام که معلوم است در دائره تکلیف و مجاز است واقع می شود هر دو قسم است اول شفاعتی که در دنیا اثر می گذارد و باعث آمرزش خداوند تعالی و یا قرب به درگاه او می گردد. دوم شفیعی است که در روز قیامت شفاعت می کند که شامل انبیاء ، رسولان خدا و فرشتگان و علماء و دانشمندان و شهداء و خود خداوند که البته با شرایطی و وسایل خاص. در فصل اول دیدگاهها می بینیم که تمام علماء و دانشمندان اسلام شفاعت را از اصول مسلم اسلام می دانند و هیچ تیره ای از مسلمانان آن را انکار نکرده است و اگر اختلافی هست در مفاد و معنی شفاعت می باشد و تعدادی از نظرات دانشمندان سنی و شیعه منعکس شده است. در قسمتی دیگر آیاتی آورده ایم پیرامون دعا و شفاعت و اینکه حقیقت شفاعت طلبی جز دعا خواهی نیست و اینکه طلب دعا از پیامبر(ص) و دیگر صالحان که همان طلب شفاعت است از نظر موازین اسلامی کوچکترین ایرادی ندارد. و در پایان هم بررسی کردیم دلائل وهابی ها را پیرامون شفاعت و پاسخ دادیم به این نظرات آنان.

شفاعت در قرآن (2)

موضوع مورد بحث در این رساله شفاعت به معنای واسطه شدن ، کمک خواستن از فرد دیگر و ضمیمه شدن می باشد. چرا که فرد مشفوع له به تنهایی توانایی و استحقاق دست یافتن به مطلوب را ندارد. از نیروی شفیع مدد می جوید تا به همراهی او بتواند از عقاب الهی رهایی یافته و یا مقام و پاداشی کسب نماید و این نیاز به شفیع امری عقلانی بوده و هر فردی در هنگام مواجهه با مساله ای در مسیر هدفش به همراهی شفیعی چشم امید دارد و شفیع به این خواهش پاسخ مثبت می دهد و به سبب این پاسخ، مشفوع له را از قرار گرفتن در ورطه ناامیدی می رهاند و او را در رسیدن به سعادت همراهی می کند. و مانع ایجاد تحلیلها و برداشت های نادرست در مورد شفاعت می گردد. البته این امید به شفیع نباید فرد را آن قدر گستاخ نماید که حرمت الهی را بشکند و چنان در گمراهی پیش رود که در وادی شرک پانهاده و سپس از شفیع کمک به ناحق بخواهد. پس یاری رساندن شفیع، به شرایطی بستگی دارد که مهمترین این شرایط با در نظر گرفتن آیات شفاعت عبارتند از: ایمان و اعتقاد داشتن به خداوند و عمل به اوامر الهی ، معتقد بودن به ولایت و دوستی با آنها و ایجاد رابطه معنوی بین شفیع و مشفوع له و دوری گزیدن از عواملی چون شرک ، نفاق ، کفر، تکذیب شفاعت و … که انسان را از شفاعت محروم می گرداند. قرآن سی و یک مرتبه از واژه شفاعت و مشتقات آن نام برده و به انواع مختلف شفاعت مانند تکوینی و تشریعی ، حسنه و سیئه اشاره نموده است و شفاعت را مختص به حق تعالی دانسته که این مقام اولیاء الهی به شرط اذن و خشنودی خداوند تفویض شده است. و این لطف الهی در تربیت انسان نقش موثری داشته و به فرد امید داده که در همه حال رو به سوی خدا نماید و از شفیعان با حصول شرایطی کمک بخواهد تا به هدف خود برسد.