بررسی و نقد اسناد مصحف امام علی (ع) در منابع فریقین
مقاله حاضر به بررسی صحت و سقم أسانید و مضامین گزارش ها درباره مصحف امام علی(ع)می پردازد.مصحفی که پس از وفات رسول خدا(ص)به وسیله امام علی(ع)گرد آمده است. جهت گیری اصلی این پژوهش،بررسی و نقد دیدگاه برخی از اهل سنت در انکار چنین مصحفی است،این دیدگاه دستمایهء داوری گروهی دیگر از اهل سنت(از تیرهء وهابیان)در اتهام شیعه به تحریفیه قرآن می باشد.چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان می دهد.
بررسی روایات فضایل علی در صحاح سته با تأکید بر شبهات ابن جوزی
در این تحقیق، روایات مربوط به فضائل علی(ع) از نگاه صحاح سته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و سپس با تفکیک و تنظیم روایات به صورت عناوین کلّی از قبیل: فضائل شخصی علی(ع)، فضائل علی(ع) از نگاه خداوند، فضائل علی(ع) از نگاه رسول خدا(ص)، علی(ع) و معیار حق و حقیقت و نیز نگاهی به فضائل علی(ع) در آیینه احادیث ثقلین و ولایت، مطالب را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در بخش دیگری از این تحقیق، فضائلی که از طرف ابن جوزی مورد شبهه و نقد قرار گرفته با توضیح شبهه، جواب مناسبی از خود منابع اهل سنت به آن داده شده است. می‌توان گفت با تمام تلاشی که برای از بین بردن و کم رنگ کردن فضائل علی(ع) صورت گرفته آن چنان صحاح سته از روایات فضائل علی(ع) آوردهاند که دریایی از فضائل علی(ع) در آن نهفته است. در این جا روایات فضائل علی(ع) به گونهای تقسیم شده که هر کدام به تنهایی برای شناساندن جایگاه و شخصیت صاحبش کافی و وافی است.
بررسی آیات تبلیغ واِکمال از دیدگاه فریقین (با تأکید بر پاسخگویی به شبهات جدید)
این نوشتار با رویکردی تطبیقی به تفسیر اجمالی آیات تبلیغ و اکمال از منظر شیعه امامیه و اهل سنت می پردازد و برخی از شبهه های موجود در این زمینه را مطرح کرده و به آن ها پاسخ می دهد. نویسنده می کوشد پژوهش خود را در چهار بخش سامان داده و نقاط مشترک و متمایز دیدگاه‌های مفسران شیعه و اهل سنت را در زمینه تفسیرآیات اکمال و تبلیغ که شأن نزول آن، اعلان امامت و ولایت امام علی(ع) در غدیر خم است، منعکس ساخته و ادله مخالفان چنین شأن نزولی را رد کند. در بخش اول وی به تبیین اجمالی آیات تبلیغ و اکمال پرداخته و مهم ترین واژه‌های این آیات و نقاط مشترک فریقین در تفسیر و تبیین آن را با توجه به سیاق آیه تبلیغ و آیه اکمال بررسی می‌نماید. وی در بخش دوم آیات تبلیغ و اکمال را از منظرروایات بررسیده و دیدگاه‌های اجتهادی شیعه و اهل سنت در شأن نزول این آیات و تأکید شیعه مبنی بر نزول آن ها در شأن ابلاغ ولایت امام علی(ع) و نقل روایات معتبر متعددی را در اثبات این مسأله از مصادر روایی شیعه بیان کرده و روایات اهل سنت را نیز در این باره نقل می کند. در بخش سوم دیدگاه های مفسران شیعه و اهل سنت در زمینه تفسیر آیه تبلیغ و آیه اکمال با یکدیگر مقایسه گردیده است. نگارنده در بخش چهارم شبهه ها، ابهام ها و اشکال های وارد شده در تفسیر و شأن نزول آیات اکمال و تبلیغ را که شان نزول آیات مربوط را در زمینه مسائلی غیر از اعلان امامت امام علی(ع) برمی شمارند و تفسیر آن را در مورادی جز واقعه غدیر خم ارزیابی و عنوان کرده اند، مطرح کرده و پاسخ آن ها را با سند و مدرک روایی، قرآنی و عقلی می دهد. وی در این میان به شبهه های مربوط به حدیث غدیر نیز پاسخ گفته و احادیث مربوط به غدیر را از لحاظ سند و دلالت و همچنین آیات اکمال و غدیر را از لحاظ شأن نزول غیر قابل خدشه می خواند و تلاش برخی مفسران مغرض اهل سنت، مبنی بر انحراف پیام و شأن نزول آیات تبلیغ و اکمال و مربوط دانستن آن به فتح مکه، جهاد و مواردی شبیه به آن را تلاشی بیهوده قلمداد می کند.
ابن تیمیه و خلافت علی علیه السلام
ابن تیمیه به عنوان ایدئولوگ تفکر سلفی گری و وهابیت دارای تفکرات خاصی است. بعضی از جوامع امروزی از ابن تیمیه متاثر هستند و لذا باید افکار او مورد بررسی قرار گیرد تا بهتر برای صاحبان اندیشه شناخته شود و بتوان از پیامدهای احتمالی انتشار این تفکرات که بعضا با افکار تمام مسلمانان در تضاد است جلوگیری کرد. در زمینه افکار ابن تیمیه کتابها و نوشته های فراوانی وجود دارد که به نقد و بررسی آن پرداخته اند. در این نوشتار نیز در صدد این هستیم که نظرات ابن تیمیه را در باب خلافت امیرالمومنین علی(علیه السلام) گردآوری نماییم تا برداشت او از خلافت امام علی(علیه السلام) را بفهمیم و بدانیم که آیا ایشان خلافت امیرالمومنین (علیه السلام) را قبول دارند یا خیر؟ آیا ابن تیمیه همانطور که با دیگر خلفا برخورد می کند با خلافت امام علی (علیه السلام) نیز رفتار مناسبی دارد یا با طعن و ایراد سعی در تضعیف و تشکیک در آن دارد؟
مراسم جشن و عزا، بدعت و حرام است!
بابرپایی مراسماتی که در آنها فضایل و مناقب پیامبر خدا و اولیاءالله تلاوت شود در حقیقت فرمان خدا در زمینة مهرورزی و تکریم و ترفیع آنان به اجرا درآورده شده و این می تواند مصداق عینی تعظیم شعائر الله باشد. اما این گونه مراسمات در پندار و عقاید وهابیت بدعت و حرام بوده و برای این عقیده خود ادله ای بیان می کنند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
مجالس جشن و سوگواری اولیای الهی از دیدگاه قرآن و سنت
پژوهش حاضر کوشیده است تا دیدگاه قرآن را درباره برپایی مراسم جشن و عزاداری بررسی کند. عزاداری آن است که گروهی از مردم دیگران را به صبوری در برابر مصیبت وادارند. جشن نیز به معنای برگزاری مراسم شادی در روزهای متبرک است. شادی به دو دسته ممدوح و مذموم تقسیم می‌شود؛ شادی از رحمت الهی، انجام عمل صالح، تحقق وعده الهی، شادی سایر مؤمنین و شادی حق‌طلبان از نزول قرآن، جزء شادی‌های ممدوح است. در مقابل، شادی‌های ناشی از دنیاطلبی و کسب ثروت، افعال ناشایست، تکبر علمی و آزار مؤمنان، مذمت شده است. از جمله دلایل جواز جشن و شادی برای ائمه(ع) می‌توان به مواردی از قبیل توصیه به گرامی داشتن پیامبر و اهل بیت(ع)، مودت اهل بیت، عید گرفتن نزول سفره آسمانی بر عیسی(ع)، و نیکو بودن سنت‌های حسنه اشاره کرد. اما باید توجه داشت که غفلت از یاد خدا، ارتکاب محرماتی چون اختلاط زن و مرد، غنا و موسیقی، رقص و استفاده از نوشیدنی‌های حرام آسیب‌هایی است که جشن را از انگیزه‌های اصلی آن دور می‌کند. در مورد عزاداری نیز از یک سو قرآن با بیان تعظیم شعائر، ذکر ایام خاص، عزاداری یعقوب و سوگواری آسمان و زمین، و از سوی دیگر روایات با بیان سیره رسول‌الله اهمیت آن را یادآور شده‌اند. از جمله نمادهای عزاداری می‌توان به پوشیدن جامه سیاه، گریستن یا تباکی، و به سر و سینه زدن در مجالس سوگواری اشاره کرد. عزاداری آثار معنوی، اعتقادی، سیاسی و اجتماعی متعددی همچون پیوند با انسان کامل، تخلق به اخلاق الهی، ترویج روحیه ظلم‌ستیزی، آرامش، تزکیه نفس، حفظ اسلام، عزت و استقلال، شکست طاغوتیان، وحدت و رفع کدورت‌ها را نیز در پی دارد. برای حفظ این آثار باید با ارتقای سطح آگاهی مردم، با آسیب‌هایی چون تحریف لفظی و معنوی، استفاده از وسایل لهو و لعب، جبرانگاری و تقدیرگرایی، و آمیختگی با فرهنگ قومی، مقابله کرد.
عزاداری و گریه بر میت شرک بستن به خداست؟!(3)
گریه بر میت یکی از مسائل اختلافی بین وهابیت و دیگر مسلمانان است، با مراجعه به سیره پیامبر خدا(ص) می بینیم که ایشان در شهادت حضرت حمزه، جعفر بن ابیطالب و دیگر شهدای جمگ موته گریه کردند همچنین بر مزار مادر بزرگوارشان حاضر شده و گریه می کردند. برای شهادت امام حسین(ع) نیز گریه کرده‌اند و در برخی موارد مانند شهادت حضرت حمزه مردم را به گریه بر وی و دیگر شهدا ترغیب نموده اند. لذا تفکر وهابیت در این مورد بر خلاف سیره عملی رسول خدا(ص) میباشد.
سوگواری از منظر مذاهب
سوگواری برای اموات، اعم از افراد عادی و اولیای دین،که با شیوه ها و گونه های متفاوتی صورت می گیرد ، با همة اهمیت و جایگاه آن در طول تاریخ و نیزگستره ای که از آن برخوردار است، با اختلاف نظر فقهای مذاهب روبرو است و در قرن های اخیر، دچار آفات، تحریفات و چالش هایی به ویژه از سوی دیدگاه های معارض وهابیت شده است. این پژوهش، ضمن توضیحاتی راجع به گونه های رایج و معمول در سوگواری و بررسی پیشینه و فلسفة آن، به بیان دیدگاه های فقهای شیعه و اهل سنت، با تفکیک مذاهب پرداخته ، و همچنین مستندات فقها، در جواز و عدم جواز سوگواری را مورد بررسی قرار داده و شبهات وارده را به نقد کشیده است. در نتیجة این مباحث، ثابت شده است که اصل عزاداری، مباح و مشروع و مورد تأیید امامان شیعی و صاحب نظران…..
جشن و سوگواری از دیدگاه تشیع و وهابیت
وهابیان برپایی هر نوع مجلسی را برای فوت یا تولد اولیا نوعی عبادت اولیاء الله دانسته و آن را به عبادت بت همانند کرده اند. نزد وهابیان تنها دو عید مورد قبول است یکی عید فطر و دیگری عید روز جمعه. در این نوشتار دیدگاه تشیع و وهابیت در مورد جشن و سوگواری بیان می شود.
وهابیان و نذر
یکی از موضوعات و مسائل اختلافی میان مسلمانان و وهابیان, مسأله نذراست. وهابیان معتقدند نذر کردنِ پول, روغن, شمع وحیوان برای صاحبان قبور و مشاهده مشرفه و مجاورین قبور حرام است. در این مقاله به بررسی آراء وهابیان و همچنین دیگر علمای مسلمان در رابطه با نذر اشاره می کردد.
سوگند در قرآن
مباحث این پایان نامه عبارتند از: معنای لغوی سوگند در ادبیات فارسی و عربی، تاریخچه و فلسفه سوگند، ارکان سوگند یعنی مقسم، مقسم به و مقسم علیه ، نکته های تربیتی و اخلاقی سوگندهای قرآن،ویژگیهای مقسم به و مقسم علیه و ارتباط این دو بایکدیگر، تفاوت عهد و توسل و سوگند، انگیزه های قسم در قرآن و جایگاه سوگند در داوری در اسلام و ملل گذشته .
سوگند به غیر خدا
یکی از موارد اختلاف وهابیت با دیگر مذاهب اسلامی سوگند خوردن به غیر خداست که آنان این نوع سوگند را حرام و شرک در عبادت تلقی می کنند.با توجه به اینکه عالمان مسلمان برای یافتن جواز و یا عدم جواز عملی از اعمال انسانها به قرآن و احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله مراجعه می کنند تا نظر قرآن و سنت پیامبر را در آن مورد بیابند، ما نیز در این مقاله با استفاده از آیات قرآن و احادیث پیامبر و نیز اقوال ائمه مذاهب اسلامی به جواز یا عدم جواز این مسئله می پردازیم.
وهابیت و حرمت سفر برای زیارت قبور
مسلمانان تا قرنها بر استحباب زیارت قبور پیامبر(صلی الله علیه و آله) و صالحین اجماع داشته اند. اولین کسی که علم مخالفت با این اجماع مسلمین را برافراشت، ابن تیمیه بود. وی با تکیه بر روایت «شد رحال»، بار سفر بستن به قصد زیارت پیامبر ( صلی الله علیه وآله ) را حرام می شمارد و سفر به چنین نیتی را سفر معصیت می دانند. وهابیان نیز به تبع ابن تیمیه این روش را در پیش گرفتند، در حالی که این استدلال به دلیل این که بر مبنای فهم غلط نهاده شده، مردود است. در مقاله حاضر حدیث «شد رحال» بررسی و نقد خواهد شد.
نقدی بر عقائد وهابیت
موضوع این تحقیق نقدی بر عقاید وهابیت است که مسائل مورد بحث در آن عبارتند از عقاید وهابیت و اثبات نادرستی آنها از طریق قرآن و سنت پیامبر، نشان دادن این مطلب که وهابیت امروز متفاوت از وهابیت دیروز است. و اثبات این مطلب که وهابیت فرقه ای می باشد که با اهداف سیاسی تشکیل شده است. در این تحقیق بحثی کوتاه در مورد تاریخچه وهابیت و عقاید آنها شده و به بررسی عوامل اصلی رشد فرقه وهابیت پرداخته شده و در ادامه به شباهت وهابیت با برخی فرقه ها و همچنین روشهای تبلیغ وهابیت در مکه و دیگر مراکز پرداخته شده و عقاید آنها نقد شده است خشونت های وهابیان از جمله حمله به مکه، مدینه، سوریه، نجف، و حتی سرزمین خودشان، بحثی است که در ادامه بیان شده و در قسمت آخر به بررسی وهابیت امروز با وهابیت دیروز به عنوان وهابیت مدرن پرداخته شده است. نوع منابع مورد استفاده در این تحقیق دست اول و این تحقیق به اعتبار ماهیت و روش، تاریخی بوده و روش جمع آوری مطالب در آن کتابخانه ای می باشد. با توجه به مطالب ذکر شده می توان چنین نتیجه گرفت که وهابیان با درک نادرست از مفهوم بدعت و شرک، سایر فرقه های مسلمین را مطرود دانسته و اعمال آنها را تخطئه می کنند در حالی که خود به اعمالی روی آورده اند که هر مورد آن کاملاً بدعت محسوب شده، و همانطور که در طول تاریخ نیز نشان داده شده، اگر پشتوانه ای سیاسی برای این فرقه نبود، محال بود که این تفکرات در میان جوامع اسلامی جایگاهی داشته باشند به عبارت دیگر، همه ی گمراهی هایی که تردیدی در آن نیست، یا در نتیجه انکار حقیقت اسلام به عنوان حقیقت اسلام است یا در نتیجه غلوّی است که از تعصّب و خواسته های نفس ناشی شده و یا ثمره ی تأویل و تفسیر نادرستی است که هیچ دلیل عقلی و شرعی ندارد.