احیاء دین در عصر غربت – جلسه سوم

حجت الاسلام کاشانی مورخ 01 مهر ۹۶ مصادف با شب سوم محرم در هیئت عبدالله بن الحسن علیه السّلام به ادامه سخنرانی پیرامون موضوع «احیاء دین در عصر غربت» پرداختند که مشروح آن تقدیم می گردد.

شعر عاشورایی؛ آذر خراسانی

غلام‌رضا آذر حقيقي فرزند محمّدولي متخلّص به «آذر» در سال 1280 ه‍ . ش در قريه‌ي كاهو از بلوك گلمكان در هشت فرسنگي مشهد متولّد شد.
«آذر» طبعي روان داشت و در ساختن نوحه‌هاي سينه‌زني داراي مهارت بود؛ از اين رو در مدايح و مراثي آل عصمت علیهم السلام آثار بسياري دارد. مجموعه اشعار و نوحه‌هايش در زمان حیات در 5 مجلّد و در قطع رقعی انتشار يافت و بارها تجديد چاپ شد.
تجمیع و تدوین اشعار او با عنوان «دیوان آذر خراسانی» به اهتمام سيّد محمّد رستگار و با حواشی و مقدّمه‌ي جواد هاشمي «تربت» توسّط انتشارات آرام دل در دست چاپ است.
وي در روزهای آغازین فروردين 1360 ه‍ . ش دار فاني را به سوي ديار باقي وداع گفت و بدنش در حرم حضرت ثامن الائمّه علیه السلام در صحن آزادي به خاک سپرده شد.
او در حوزه‌ي شعر عاشورايي مثنوی بسیار بلندی در وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» دارد كه در تصحيح اخير ديوانش «آذرستان» ناميده شده است.
در اين مجال به يكي از غزل‌هاي عاشورايي او مي‌نگريم كه وزن عروضي‌اش از اوزان نسبتاً جديد در ادبيّات فارسي است. توجّه خواهيد كرد كه قافيه‌هاي دروني در اين وزن دوري به زيبايي مضاعف شعر كمك كرده است:

احیاء دین در عصر غربت – جلسه دوم

حجت الاسلام کاشانی مورخ ۳۱ شهریور ۹۶ مصادف با شب دوم محرم در هیئت عبدالله بن الحسن علیه السّلام به ادامه سخنرانی پیرامون موضوع «احیاء دین در عصر غربت» پرداختند که مشروح آن تقدیم می گردد.

شعر عاشورایی؛ اختر طوسی

میرزا عبّاس‌علی اختر طوسی، متخلّص به «اختر» که گاهی تخلّص را «اختر توسی» آورده است، از شعرای قرن 13 و 14 هجری است.
وی در سال 1268 ه‍ . ق در خراسان به دنیا آمد. از کودکی به تحصیل علوم پرداخت و در فارسی و عربی و خوش‌نویسی مهارت یافت و شاعري را از جوانی آغاز كرد. ‌گفته‌اند عمرش را در قناعت به سر برد و مجرّد زیست.
مسافرت‌هایی به شهرهای شیراز، اصفهان، تهران، مکّه، مدینه و عتبات داشته است ولی در اواخر عمر به زادگاهش مشهد بازگشت و به خدمت آستان قدس رضوي علیه السلام درآمد. برادر کوچک‌ترش نیز شاعر بوده و «راقم» تخلّص می‌کرده.
«گلزار حسینی» مجموعه‌اشعار «اختر» است که شامل مدایح و مراثی حضرات معصومین علیهم السلام است. این اثر غیر از چاپ سنگي در قطع رحلي، دوبار در قطع وزيري چاپ شده است:
انتشارات اسلاميّه؛ تهران؛ ذيقعده 1377 ق.
انتشارات شركت مطبوعات؛ اصفهان؛ بي‌تا.
اختر توسی عاقبت در سال 1334 ه‍ . ق در مشهد مقدّس از دنیا رفت و در حرم مطهّر رضوی علیه السلام به خاک سپرده شد.
یکی از تألیفات این جانب (جواد هاشمی «تربت») کتابی است با نام «به عیّوق می‌رسد» كه به بازتاب بند دوم محتشم كاشاني در شعر عاشورايي پرداخته و شعر اختر، يكي از 128 اثري است كه در آن كتاب آمده است. این اثر توسّط انتشارات محمل در سال 1395 منتشر شده است.
شعر ذیل، غزل است و 12 بيت دارد:

احیاء دین در عصر غربت – جلسه اول

حجت الاسلام کاشانی مورخ 30 شهریور 96 مصادف با شب اول محرم در هیئت عبدالله بن الحسن علیه السّلام به موضوع ((غنیمت شمردن فرصت محرم)) به عنوان مقدمه بحث احیاء دین در عصر غربت؛ پرداختند که مشروح آن تقدیم می گردد.