برچسب: مبانی فکری وهابیت

پاسخ به شبهات ناصر القفاری درباره بداء

ناصر بن عبد الله القفاری در نقد عقیده شیعه نسبت به مسأله بداء شبهاتی را مطرح کرده که با بررسی دقیق معنای بدا در نزد شیعه و با بررسی شبهات مذکور می توان گفت، اغلب این شبهات به خاطر جهل به اعتقاد دقیق شیعه نسبت به بدا مطرح شده و گاهی مغالطه و غرض ورزی هم به این شبهات دامن زده است. در این مقاله به بحث و نقد شبهات قفاری در رابطه با مسأله بداء پرداخته می شود.

بررسي موانع تحقق و تحکيم وحدت امت اسلامي

تحقق وحدت اسلامي فرايندي است که در بستر مجموعه‌اي از تحولات اجتماعي، فرهنگي و سياسي شکل مي‌گيرد. براي تحقق وحدت، بايد ابتدا موانع موجود را شناسايي و سپس آنها را از ميان برداشت. در اين راستا مقاله حاضر با روش تحليلي- توصيفي به بررسي مهمترين موانع تحقق وحدت اسلامي مي پردازد. مطالعات انجام شده حاکي از اين حقيقت است که در طول تاريخ اسلام، همواره مسائل بسياري از جمله اختلافات فقهي-کلامي و مشکلات سياسي- اجتماعي و مسائل اخلاقي به عنوان موانع همبستگي مسلمانان مطرح بوده اند؛ اما با بررسي دقيقتر، به نظر مي‌رسد مهم‌ترين مشکل تحقق وحدت در جوامع اسلامي، بي‌توجهي به اصول اخلاقي و غلبه ي اختلافات فقهي- کلامي و مشکلات سياسي- اجتماعي بر منزلت اخلاقي است. از اين¬رو، اگر حساب اختلافات عقيدتي و مسائل اجتماعي، از رفتار اخلاق مدارانه با پيروان ديگر مذاهب جدا گردد، اختلافات موجود، مانع رعايت اخلاق و رفتار مسالمت آميز با ديگر مسلمانان نخواهد شد. بنابراين پژوهش حاضر در صدد بيان اين حقيقت است که پيروان مذاهب اسلامي به رغم تمام مسائل اجتماعي و تفاوت هايي که در نگرش¬هاي مذهبي خويش دارند، مي¬توانند بر طبق معيارهاي اخلاقي مشترکي که رسول گرامي اسلام –صلي¬الله¬عليه¬و¬آله- به ارمغان آورده و براي تکميل آن مبعوث گشته است، به وحدت و زندگي مسالمت آميز دست يابند.

بررسی و نقد باب دوم از کتاب اصول مذهب الشیعه الامامیه

کتاب « اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریه» رساله دکتری آقای ناصربن عبدالله قفاری است که به عنوان بهترین تحقیق دانشگاه محمدبن سعود عربستان معرفی شده و در سال 1414 ق. در سه جلد چاپ و نشر یافته و مهمترین ردّیه بر مذهب شیعه می باشد. رساله ای که اکنون در دست دارید به بررسیونقدباب دوم این کتاب اختصاص دارد. در این رساله پس از مقدمه به بیان کلیات پرداخته و توضیح داده شده که صرف وجود یک حدیث درمنابع حدیثی شیعه به معنی پذیرش و اعتقاد به محتوای آن نیست. در بخش دوم رساله ابتدا به بحث از توحید و شرک در عبادت و بیان ملاک های هرکدام پرداخته و سخنان آقای قفاری که تصور کرده توسل یا زیارت و استغاثه و… منافی با توحید هستند نقادی شده و سازگاری آن ها را با توحید بیان کرده ایم. در بخش سوم، توحید در ربوبیت و جایگاه ائمه علیهم السلام در تدبیر جهان بحث شده و در بخش چهارم ذیل عنوان توحید در اسماء و صفات از تأویل قرآن و تشبیه و تنزیه بحث شده و میزان اعتبار ظواهر دینی در اعتقادات مورد بررسی قرار گرفته، آن گاه در بخش پایانی رساله از ایمان و ارکان آن و شهادت ثالثه، عذاب نشدن شیعیان، مصحف فاطمه سلام الله علیها و… بحث شده است. در همة مباحث ابتدا عقیده شیعه تبیین و سپس سخنان آقای قفاری نقل، و آنگاه جواب نقضی و حلّی به نوشته های او داده شده است. این رساله نشان داده است که نوشته آقای قفاری از دقت و اعتبار لازم برخوردار نبوده و کاملاً مغرضانه و با هدف توهین به مذهب شیعه به رشته تحریر درآمده است.

بررسی مبانی معرفتی وحدت امت اسلامی در آیات و روایات

وحدت اسلامي، از ارزش هاي بنياديني است که سهم عظيمي از معارف و آموزه هاي اسلامي را به خود اختصاص داده و همواره در طول تاريخ پر فراز و نشيب اسلام، بر مباني خود استوار بوده است. از آنجا که تحقق هر ايده و انديشه‏اي بايد مبتني بر مباني نظري باشد، براي ايده وحدت نيز مي توان از مجموع منابع ديني، اساسي اسلامي به دست آورد. هر چند در آموزه هاي اسلامي به صورت مدوّن، به تبيين آن پرداخته نشده است. چنانچه تأکيد آموزه هاي اسلامي بر رعايت معيارهاي اخلاقي و عملي در رفتار با مسلمانان، گوياي اهميت وحدتي است که بر مباني اصولي مشترک مذاهب استوار است. «وحدانيت خدا، رسالت پيامبر-ص-، اعتقاد به قرآن، قبله ي واحد، محبت اهل بيت-ع- و پايداري در مقابل دشمن مشترک» از جمله برجسته ترين اصول مشترک اعتقادي و ارزشي است که تمام مسلمانان جهان نسبت به آن اتفاق نظر دارند و وحدت اسلامي همواره، بر اين مباني استوار بوده است. ايده مقاله حاضر که به روش تحليلي- توصيفي به نگارش در آمده، اين است که مهمترين راهکار تحقق و تحکيم وحدت اسلامي، توجه و تأکيد بر مباني فکري مشترک ميان مسلمانان است که بي ترديد تأکيد بر آن و پرهيز از افتراقات، بستر مناسبي جهت ايجاد تقريب مذاهب فراهم خواهد آورد.

اطاعت مطلق از حاکم

وهابیت که خود را پیرو احمد بن حنبل می‌دانند به سه دلیل آیه اولوا الامر، روایت رجال فاجر و حجیت عمل صحابه، اطاعت از اولوالامر را واجب می‌دانند. در این مقاله عقیده وهابیت به اطاعت مطلق از حاکم مورد بررسی قرار می گیرد.

اسلام سیاسی و منتقدان آن: اندیشه های قاضی عشماوی پیرامون رادیكالیسم سیاسی

رابطه دین و سیاست و جایگاه حكومت در اسلام پس از سقوط خلافت عثمانی در میان كشورهای مسلمان و متفكران اسلامی به یكی از عمده ترین دلمشغولی های متفكران مسلمان تبدیل شده است. پاسخگویی اندیشمندان مسلمان به چالش اندیشه های تازه فلسفی،اجتماعی و سیاسی از طریق متون اسلامی عرصه ای برای ظهور افكار و اندیشه های تازه باز گشوده است.با توجه به جذابیت اندیشه های سیاسی غربی در مورد مقولاتی همانند دموكراسی،افكار عمومی برابری و حاكمیت مردم،اندیشمندان مسلمان كوشیده اند تا با تكیه بر بحث رابطه بین دین و سیاست پاسخهایی در خور به اندیشه های تازه بدهند.یكی ازكسانی كه در این زمینه گام برداشته قاضی عشماوی است كه در نوشته های او گروههای رادیكال اسلامی به خاطر بهره برداری از دین جهت اهداف سیاسی خودشان در مصر،مورد حمله قرار می گیرند،،در این نوشتار،مساله رابطه دین و سیاست از دیدگاه موافقان و مخالفان آن به اختصار شده و ضمن تكیه بر بحث های محووری قاضی سعید عشماوی و معرفی نظریه های او در این ارتباط،واكنش مخالفان و موافقان او مورد بررسی قرار گرفته است.

ارزش (ضد) امنيتي بنيادگرايي؛ با تأكيد بر نهضت سلفي‌‌‌‌‌ ـ وهابي

بنیاد گرایی موضوعی است که برداشتهای متفاوتی از آن می‌شود، که دو نوع برداشت از آن قابل اعتنا می‌باشد: الف. بنيادگرايي به مثابه «اصول گرايي» ب. بنيادگرايي به مثابه «افراط گرايي». معنای اول ، برداشتی مثبت از بنیادگرایی و به منزله اصول گرایی می‌باشد، اما معنای دوم، معنای منفی می‌باشد بنيادگرايي به اين معنا در تاريخ تحول نظري و عملي جوامع انساني ريشه‌اي طولاني دارد و عموماً به عنوان «پديده‌اي مذموم» و «ضد امنيتي» از آن ياد مي‌شود كه توانسته فجايع بزرگي را در گوشه و كنار جهان پديد آورد. – در این بین، بنیاد گرایی گونه‌هایی دارد، که در مرحله اول با تفاوت مذهب شیعه و سنی از هم جدا می‌شوند و بنیاد گرایی سنی خود به انواع مختلف، در جهان پیروانی دارد. بنیاد گرایی ابن تیمیه، مودودی، البنا، قطب،صواف، غزالی، ابن عبد الوهاب که هرکدام دارای مشخصه‌های خاصی هستند. برخی از این بنیاد گراییها که به دنبال تکفیر و خشونت نیز هستند، در سلب امنیت مردم و جهان نقشهایی را ایجاب می‌کنند.

نقد و بررسی روش و دیدگاه ابن جوزی در باب فضائل اهل بیت در کتاب الموضوعات

ابن جوزی از علمای مشهور اهل سنت در قرن ششم هجری است که در معرفی احادیث جعلی در موضوعات مختلف ،یکی از بزرگترین کتب در این زمینه را نگاشته است. در تحقیق حاضر ،در پی بررسی و نقد روش و دیدگاه وی درتمییز احادیث موضوع ،به احادیث منتخب وی در باب فضائل اهل بیت در کتاب الموضوعات ،توجه شده است.در این راستا،پس از بیان کلیاتی در باره حدیث موضوع،شواهد وجود آن و علل پیدایش و گسترش آن در فصل نخست ،به تبیین ملاک ها و معیار هی لازم در بررسی اسناد و متون احادیث (علمای عامه) در فصل دوم ،پرداخته شده است. پس از آن به منظور بررسی مناقشات سندی ابن جوزی ،ایتدا چگونگی جرح های وی در فصلی جداگانه مورد مداقه قرار گرفته است.سپس اشکالاتی متنی و سندی او در باره تک تک احادیث مطرح و به نقد آن پرداخته شده است که حاصل آن بر ملا شدن خطاهای متعدد ابن جوزی در موضوع شمردن احادیث این باب می باشد. از جمع بندی این خطاها و مطالعه در ویژگی های ابن جوزی،معلوم می گردد ریشه همه خطاهای او ،تعصب مذهبی و نگاه یک سویه او به احادیث می باشد که مانع از به کارگیری صحیح ملاک های نقد حدیث که خود به درستی آن صحه گذاشته بوده است.

نقد و بررسی دیدگاه های عبدالجبار معتزلی, ابوبکر باقلانی, ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب درباره امامت

امامت از مسایل مهم علم کلام، و تنها اصل اساسی است که شیعیان را از دیگر مذاهب اسلامی متمایز می کند. پژوهش حاضر دیدگاه مکاتب گوناگون کلامی را درباره امامت مورد بررسی قرار داده و نقاط اختلاف آن ها با دیدگاه کلامی امامیه را تبیین نموده است. غیر از امامیه, نزد سایر مکاتب کلامی, امامت از جایگاه والایی برخوردار نیست. اهل سنت امامت را به ریاست عمومی در امور دینی و دنیایی تعریف کرده اند, درحالی که به اعتقاد امامیه, اداره شئون دنیوی مردم از پایین ترین مقامات امام است, زیرا امام واجد تمام شئون پیامبر(ص), به جز وحی و لوازم آن, می باشد. به همین دلیل و بر اساس ادله قرآنی و روایی, امامت نزد شیعیان از اصول دین محسوب شده, و بر اساس قاعده لطف, ضرورت امامت از مستقلات عقلیه به حساب می آید. اما اهل سنت, امامت را از فروعات فقهی به شمار آورده و ضرورت آن را نیز تنها شرعی می دانند. آن ها حق نصب امام را از آن مردم می دانند, و برای گزینش امام، انتخاب اهل حل و عقد, یا معرفی امام پیشین را کافی می دانند. مبنای دلیل آن ها در انتخاب اهل حل و عقد, عدالت صحابه است؛ و دلیل صحت مشورت در امر امامت را نیز اقدام عمر در تشکیل شورا می دانند. در مقابل, امامیه تنها طریق گزینش امام را نص صریح پیامبر و یا آن-چه قائم مقام آن است, می دانند. امامیه با ادله قرآنی و تاریخی, نظریه عدالت تمام صحابه را رد نموده, و مشورت در امری را که دستور صریح از جانب خدا دارد صحیح نمی دانند. عبدالجبار معتزلی, ابوبکر باقلانی, ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب, شرایطی مانند اسلام, حریت, عقل, بلوغ, عدالت ظاهری, قرشی بودن و تدبیر در امور را از شرایط امام دانسته اند. عبدالجبار افضلیت و اعلمیت را لازم نمی داند؛ اما باقلانی و ابن تیمیه افضلیت را در صورت فقدان مانع, از شرایط امام دانسته اند؛ همچنین ابن تیمیه اعلمیت را نیز ضروری می داند. آن ها عصمت را نیز شرط امامت نمی‌دانند؛ اما شیعیان, عصمت, افضلیت مطلق و اعلمیت را از ویژگی‌های لازم برای امام دانسته‌اند.

نقد سلفیه در دیدگاه آنان نسبت به مسوولیت انبیا به امتشان

با توجه به این که همواره انبیای گذشته،نبی بعد از خود را به مردم عصر خود بشارت می دادند نگارنده در این مقاله درصدد بررسی این مدعای سلفیه است که می گویند پیامبر اسلام اولا رابطه ی وجودی اش با امتش کاملا قطع است و اعتنایی به دعاها و توسل های آنان ندارد.ثانیا کسی را برای حراست از دینش برای مردم منصوب نکرده و در این رابطه نسبت به مردم بعد از خودش مسوولیتی نداشته است.درحالی که امامیه معتقد است رسول گرامی اسلام(ص)دعاها و درودهای امتش را می شنود و پاسخ می گوید و اوصیای بعد از خود را به مردم معرفی کرده است.

نقد سخنان قفاری در اتهام توصیف ائمه ( علیهم السلام ) به اسماء و صفات الهی و ادعای تحریف قرآن

در این مقاله استاد عابدی به نقد سخنان ناصر قفاری در اتهام توصیف ائمه ( علیهم السلام ) به اسماء و صفات الهی و ادعای تحریف قرآن پرداخته اند. قفاری در این قسمت به بررسی دو مسأله پرداخته است.اول آنکه او ادعا کرده که شیعیان اسما و صفات الهی را بر امامان خود اثبات کرده و درنتیجه معتقد به الوهیت ائمه ( علیهم السلام ) هستند.و دوم بحث از علم غیب و اینکه شیعه معتقد به ثبوت علم غیب بر ائمه ( علیهم السلام ) است.و درواقع مسأله علم غیب نسبت به مسأله اول مثل ذکر خاص پس از عام می باشد. در قسمت بعد قفاری ضمن توهین و افترائات فراوان به مذاهب شیعه ادعا کرده است که شیعیان برای اثبات تعطیلی و نفی صفات خداوند از او آیات شریفه قرآن را تحریف کرده اند و تنها دو مثال برای ادعای خود ذکر کرده است. نویسنده ابتدا به توضیح کوتاهی پیرامون عقیده شیعه و سپس به نقل و نقد کلام آقای قفاری می پردازد.

مودت اهل بیت علیهم السلام و جایگاه آنان در قرآن کریم

آیات متعددی از قرآن درباره ی اهل بیت علیهم السلام و فضائل ایشان است که یکی از آنها آیه مودت می باشد که روایات بسیاری از اهل تسنن و علمای شیعه در این آیه و اینکه قربی ،اهل بیت پیامبر صل الله علیه و آله 13 معصوم پاک و مطهر هستند آمده است.آیه مودت یکی از مهمترین آیات قرآن است؛زیرا هر که معنی این آیه را بفهمد و بر طبق آن عمل کند،اجر و مزد رسالت داده است؛چرا که راه خدا همان مودت ذوی القربی است و مودت به ذوی القربی که اهل بیت عصمت و طهارت هستند همان راهی است که بنده برای وصول به مقام توحید برمیگزیند و تنها راه و سریع ترین راه اتصال به ارواح طیبه است،راهی برای رسیدن به کمال و هدایت به سوی سعادت جز موددت اهل بیت و تمسک به آنها نیست. در این رساله،در مقدمه کلیاتی در زمینه آیه مودت،اهمیت این موضوع و شیوه گرد آوری مطالب و نو آوری آن،فریضه ها و سابقه تحقیق در فصل اول ،معانی قربی و مودت از نظر لغوی و اصطلاحی و سپس نظر برگزیده بیان شده است. در فصل دوم،مودت اهل بیت و اینکه منظور از این مودت چیست و اجر مودت شامل چه کسانی می شود و همچنین راه های ایجاد محبت در کودکان و نوجوانان مطرح شده است. در فصل سوم به قسمتی از فضائل اهل بیت علیهم السلام از دید قرآن و سنت پرداخته شده که از دیدگاه قرآن اشاره به آیه تطهیر ،اکمال دین،آیاتی از سوره انسان و … شده است. در فصل چهارم به بخشی از نتایج دوستی و مودت اهل بیت با استفاده از قرآن و حدیث ،پرداخته شده که از جمله این نتایج مودت و دوستی اهل بیت،سبب معرفت و شناخت حق می شود،سبب اکمال دین،اطمینان قلب،حکمت نورانیت روز قیامت و … می باشد.

مکتب اهل بیت علیهم السلام

یکی از مسائلی که از اهمیت ویژه ای برخوردار است،بحث و پژوهش در مورد سنت است. ما در این پایان نامه بحث خود را به این مساله اختصاص داده و آن را به دوبخش تقسیم نموده ایم: بخش اول:درباره ی جایگاه سنت در مکتب اهل بیت علیهم السلام است که شامل تعریف سنت و حجیت آن،حجیت سنت اهل بیت علیهم السلام و آنچه به این بحث مربوط می شود مانند عصمت اهل بیت علیهم السلام. آنگاه به موضع گیری شیعه ی امامیه در برابر سنت شریف پرداختیم و اشاره کردیم که یکی از افتخارات مکتب اهل بیت علیهم السلام تدوین سنت است و به بررسی علت های منع تدوین حدیث نزد برادران اهل سنت و دیدگاه های مختلفی که در این مساله ی مهم وجود دارد پرداختیم. سپس افتخارات دیگر مکتب اهل بیت علیهم السلام را بر شمردیم که عبارت است از: – جامعیت متون دینی – پذیرفتن خبر موثقی که از جانب برادران اهل سنت روایت شده است – عرضه کردن روایات بر کتاب خدا بخش دوم : در مورد پایان نامه ی دکترای دکتر قفاری و نقد فصل(سنت نزد شیعه) از پایان نامه ی یاد شده است که نام آن را (اصول مذهب شیعه الامامیه الثنی عشریه) نهاده است. ما در این بخش ابتدا به معرفی کتاب،نویسنده و بیان انگیزه ی نگارش پرداختیم آنگاه اشکالات کلی کتاب و پس از آن اشکالات مربوط به روش مولف در پژوهش خود را ذکر کردیم و به این نتیجه رسیدیم که نگارنده ،روش علمی را در کتاب خود به کار نبسته است که این مساله برای او مایه ی تاسف است.ما امید آن را داشتیم که وی در پژوهش خود از در انصاف وارد بحث می شد و سعی و تلاش او هم بستگی و یک پارچگی را برای فرزندان این امت اسلامی به ارمغان می آورد.