قرآن – برگه 166

توحید در قرآن 39

کلاس تفسیر قرآن استاد میری روز دوشنبه از ساعت 16 الی 17 در مدرس اتاق اساتیدحوزه علمیه امام خمینی (ره) با موضوع «توحید در قرآن» برگزار شد که مشروح این جلسه در اختیار شما قرار دارد.

فلسفه نبوّت و جايگاه آن در باور ملّاصدرا

تأمّل در مباحث كتاب‌الحجّة اثر گران‌سنگ و عظيم شرح الاصول الكافى ما را به اين نكته رهنمون مى‌سازد كه صدرالمتألّهين در اين كتاب همواره بر آن بوده است كه نبوّت و ماهيّت آن را به‌منزله مقامى جعلى و انتسابى از جانب خداوند با حقايق صادر شده از بيانات ائمّه معصومين :، تفسير و تطبيق نمايد. با وجود صبغه كلامى و عقلى مفهوم نبوّت، ملّاصدرا هرگز اين منصب را با قرائت بشرى و غيرالهى بررسى نكرده است و به‌عكس، با در نظر گرفتن اصالت آموزه‌هاى روايى و با كنار هم نهادن قرائن نقلى در تبيين روايات كتاب‌الحجّة الكافى، بر فرابشرى و الهى بودن اين مقام اصرار مى‌ورزد. او هنگام شناسايى نبى، تعريف نبوّت، تفاوت نبى و رسول، ضرورت
ارسال پيامبر، خصلتهاى پيامبران و مراتب آنان و مباحثى از اين دست، با رويكردى برهانى و عرفانى، از تطبيق و سازگارى ميان اين رويكرد با معيار قرار دادن حديث چشم‌پوشى ننموده و با حسّاسيّت تمام، در هماهنگى و همسان‌سازى عقل و حكمت با روايات مرتبط با مقام نبوّت در كتاب الحجّة كوشيده است.

تکفیر امام اشاعره

برگرفته از کتاب «الفصل» جزء 5 ص 76

اطاعت از خاتم پيامبران در قرآن كريم

رسول و امّت، هر يك مسئوليّتى دارند. رسول، مسئول تبليغ آيات و احكام الهى است و امّت اسلامى، مسئول فهم و پذيرش دعوت الهى. در واقع، حقيقت اطاعت، كوشش براى رسيدن به هدف والاى رسول است.
مسئوليّت خاتم پيامبران، بلاغ آشكار و وظيفه مؤمنين، اطاعت در مقابل وظيفه رسول، يعنى بلاغ است. اطاعت مؤمنين از رسول اكرم موجب هدايت، قبولى اعمال، وحدت و دورى از گناه مى‌شود و سرپچى از دستورات، باعث عذاب دنيوى و اخروى است. بنابراين، اطاعت از رسول يكى از موارد امتحانات الهى براى مؤمنان است.

بررسى سيماى امام على علیه السّلام و خلافت ايشان

غدير خم كه در هجدهم ذى الحجه سال دهم هجرت و در آخرين حجّ عمر گرانمايه پيامبر اكرم 9 به وقوع پيوست، تأكيدى محكم و متين بر خلافت و امامت اميرالمومنين امام على 7 به امر پروردگار بود كه قرآن كريم، حديث شريف نبوى و تاريخ، گواه غيرقابل انكار آن است. واقعه عظيم غدير، مرزهاى دينى و تاريخى را درنورديده و در ادبيّات نيز انعكاس يافته است تا آنجا كه شاعران فراوانى از عرب و عجم و مسلمان و غيرمسلمان، نصب اميرالمومنين 7 را به امامت و ولايت به امر يگانه ايزد و به دست آخرين فرستاده 9 در اشعارشان به تصوير كشيده‌اند.

تحليل نبوّت پيامبر اكرم صلی علیه وآله وسلم از زبان امام معصوم : در دعاى افتتاح

دعاى افتتاح كه منتسب به حضرت صاحب الامر (عج) است، داراى مضامين عالى و بلندى است كه گنجينه‌اى از معارف توحيد، نبوّت و امامت را در بر دارد. در اين مقاله، بحث نبوّت آن بررسى مى‌شود.اين دعا با صلوات بر پيامبر خاتم، باب پيامبرشناسى را گشوده و در ضمن صلوات، بارزترين ويژگيهاى پيامبر 9 را برشمرده است. در اين تحقيق، ضمن تحليل اصل اعتقادى نبوّت، ويژگيها و اوصاف عبوديّت، رسالت، امانت، برگزيدگى، محبوبيّت، حفظ سرّ الهى و مبلّغ بودن نبىّ اكرم 9 بررسى مى‌شوند.

نسبت عقل و شرع

نسبت عقل و شرع براساس ديدگاه‌هاى آية‌الله ميرزا مهدى اصفهانى (1303ـ1365 قمرى) موضوع اين گفتار است. ميرزاى اصفهانى عقل را نورى مى‌داند كه خداوند به انسانها مى‌بخشد و حجّت خود بر آنها قرار مى‌دهد، حجّيّت تمام حجّتهاى ديگر به عقل برمى‌گردد. البتّه احكام شرعى براساس كسر و جبر مصالح و مفاسد، تشريع مى‌شود. و اين تشريع ـ به حكم عقل ـ فقط كار خداوند حكيم است.

آغاز نبوّت

درباره زمان آغاز نبوّت پيامبر اسلام 9 بين دانشمندان مسلمان، اختلاف نظر وجود دارد. عدّه‌اى را نظر بر اين است كه آغاز نبوّت پيامبر 9 در سنّ چهل سالگى بوده است و بعضى اين زمان را از بدو طفوليّت و پايان دوره شيرخوارگى مى‌دانند. عدّه‌اى نيز با استناد به حديث «كُنْتُ نَبِيّآ و آدَمُ بَيْنَ الْماءِ وَ الطِّينِ»، آغاز نبوّت پيامبر 9 را قبل از خلقت آدم 7 دانسته‌اند. مسئله اين تحقيق آن است كه زمان آغاز نبوّت پيامبر اكرم 9 كِى بوده و آيين ايشان قبل از بعثت چه بوده است.

ضرورت وجود نبى بر اساس قاعده لطف

ضرورت وجود پيامبراز دو منظر قابل بررسى است: 1. نياز انسان؛ 2. وجوب لطف الهى.
فلاسفه و متكلّمان، در معناى وجوب ارسال رسولان، نظريّه‌هايى ارائه كرده‌اند؛ و بر اين نظريه‌ها، نقدها و اشكالاتى نيز مطرح شده است. در نظر فلاسفه، وجوب به معناى ضرورت وجود و عدم انفكاك از ذات خداوند است، و لطف و كرم از صفات ذات محسوب مى‌شود. هرچند متكلّمان براى اثبات وجوب ارسال رسل، بر حسن و قبح عقلى تأكيد مى‌كنند و اين به معناى ضرورت و لزوم فلسفى نيست، ولى برخى بر آن عقيده‌اند كه وجوب در نظر متكلّمان، همان معناى فلسفى را دارد.
قاعده لطف از نظر متكلّمان بزرگ شيعه همچون شيخ مفيد و خواجه طوسى نقد و بررسى شده و اشكالات مربوط به نظر حكما و فلاسفه با استناد به آيات و روايات تبيين شده است.
وجوب ارسال رسل برمبناى عدل الهى نيز مورد بررسى قرار گرفته است.

برچسب: قرآن