نقد و بررسی شبهات جدید وهابیت بر غدیر
عنوان این پایان نامه ،نقد و بررسی جدید وهابیت بر غدیر است که شامل دو بخش می باشد که هر بخش شامل چهار فصل است. بخش اول،فصل نخست آن شامل تحقیق است و فصل دوم به واژه شناسی می پردازد ،فصل سوم ،اهمیت بحث از غدیر نزد شیعه را مورد بررسی قرار داده و فصل چهارم دیدگاه بزرکان اهل سنت پیرامون غدیر را نقد و بررسی کرده و علاوه بر اثبات صحت حدیث غدیر به بررسی معنایی کلمه ی مولی نیز می پردازد. فصل دوم نیز به فهم صحابه از حدیث غدیر اشاره نموده و علاوه بر بررسی دیدگاه صحابه درباره ی خلافت علی ابن ابی طالب(ع) به شبهات مطرح شده در این زمینه پاسخ می دهد. در فصل سوم جایگاه امام علی (ع) در یمن و موافقت ها و مخالفت ها با آن حضرت را بررسی نموده و بعد از پرداختن به علل موافقت ها و مخالفت ها،شبهات ذکر شده در این باره را پاسخ گفته و حضور امام علی (ع) در حجه الوداع نیز اثبات می گردد. در فصل چهارم نیز،بیعت امام علی (ع) و اجماع یا عدم اجماع یا عدم اجماع آن را مورد وارسی قرار داده و پس از نقل و نقد دیدگاه اهل سنت درباره ی خلافت و برتری ابوبکر،چهار شبهه ی مطرح شده در این زمینه را جواب داده،عدم اجماع بیعت امام علی را به اثبات می رساند. منابع استفاده شده در این رساله از کتب دست اول و مهم اهل سنت به شمار می آید.
نقد و بررسی دیدگاههای ابن تیمیه در مورد آیات مربوط به حضرت علی علیه السلام
ابن تیمیه از علمای اهل سنت می باشد که به خاطر انحرافات فکری و عقیدتی نظریاتی مطرح نمود که با اصول اسلام و سنت نبوی(ص) در تضاد بود، این نظریات در زمان خود ابن تیمیه مورد نقد علمای اسلام قرار گرفت و علمای اهل سنت او را به سبب کج فهمی ها محکوم به زندان نمود و در زندان از دنیا رفت. او کسی است که در طول چندین قرن مورد توجه خاص وهابیان قرار گرفته و آنها برای او ارزش فراوانی قائلند و در بزرگداشت او کنگره های علمی گرفته و در مدحش کتابهایی تالیف نموده اند، زیرا که افکار وهابیون از او سرچشمه می گیرد و در حقیقت او موسس فرقه وهابیت می باشد. او انحرافات زیادی دارد و دین بدعت هائئ ایجاد کرده ، لز جمله انحرافات ابن تیمیه انکار آیاتی است که در شان حضرت علی(ع) نازل شده که این شان نزول ها را صحابه و تابعین از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند.و علمای اهل سنت و شیعه در کتب تفسیری و حدیثی نقل کرده و به صحت آنها اعتراف نموده اند؛ اما ابن تیمیه بدون هیچ دلیل و سندی شان نزول این آیات را دروغ می پندارند. او یک فرد متعصب و متحجر می باشد که نسبت به امیرالمومنین (ع) بغض و کینه دارد و با تمام توان فضائل و مقامات حضرت علی(ع) در قرآن را تکذیب می نماید و در مواردی که قادر به تکذیب شأن نزول ها نمی باشد، آن را به دیگران تعمیم داده و یا می گوید این مورد جزء مناقب و فضائل نمی باشد. در این تحقیق آیاتی که بر امامت ، عصمت ، علم، و فضائل امیرالمومنین(ع) نازل شده ، مانند آیات ولایت، تبلیغ، اکمال دین، مباهله، انذار ، تطهیر، صادقین، ابتلاء ، علم الکتاب، سابقون، لیله المبیت، صدیقون، صالح المومنین، سقایه الحاج، صلوات، و … مورد بررسی قرار گرفته است، و با طرح دیدگاه های ابن تیمیه و نقد بررسی آن از طریق نقل شأن نزول آیات از منابع مهم اهل سنت و شیعه و صحه آنها بر این روایات، بی اساس بودن ادعاهای ابن تیمیه روشن می گردد.
ضرورت نص بر امام از نظر مذاهب اسلامی
آن چه که در این مجموعه می خوانیم و مورد بحث و بررسی قرار می گیرد(ضرورت وجود نص بر امام) است.قبل از بحث امامت ارائه می شود که شامل تعاریف و مفاهیم و بیان مفرددات است. در فصل های بعدی اشاره ای به منزلت امامت و اوصاف امام می شود و به نظریات اهل سنت و امامیه پرداخته و روشن می شود که در این بحث چقدر میان این دو طائفه اختلاف وجود دارد. امامیه عصمت را برای امام ضروری می دانند و لکن بعضی از متکلمان اهل سنت حتی امامت جاهل و ظالم را پذیرفته اند.در بخش دوم آراء و نظریات مثبتین و منکرین ضرورت نص بر امام مطرح میشود و روشن می گردد که قائلین به ضرورت تنها و تنها طائفه امامیه می باشند و با تبیین نظریه امامیه اشکالات مطرح شده،همه پاسخ داده می شود و برای تکمیل بحث ضرورت ،نصوص واره در باب امامت امیر المومنین علی علیه السلام نیز مطرح شده که از باب نمونه نصوص حدیث غدیر و منزلت مطرح می شوند.در آخر به نظریه منکرین ضرورت نص بر امام پرداخته و رای آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده و بطلان نظریه آنها واضح و آشکار می شود. لذا نتیجه ای که از این رساله گرفته می شود.لذا نتیجه ای که از این رساله گرفته می شود اثبات ضرورت نص بر امام است که نظر به رای امامیه است.
حضرت علی (ع) در عبارات ابن تیمیه
شیعه معتقد به امامت بلافصل حضرت علی (ع) است. علامه حلی در کتاب منهاج الکرامه به تبیین براهین امامیه در این موضوع پرداخته و برخی اهل سنت نیز در رد ادله او دست به قلم شده اند. یکی از کسانی که به رد دلائل علامه پرداخته ،ابن تیمیه است که کتاب منهاج الکرامه را در هشت جزء نقد نموده و نام آن را منهاج السنه گذاشت. وی در جزء پنجم این کتاب به نقد آیات و روایاتی پرداخته که علامه حلی برای اثبات افضلیت حضرت علی (ع) تو در نتیحه تعین امامت آن حضرت آورده است.او در غالب موارد سند احادیث را تکذیب کرده و یا اشکالاتی به محتوای روایت گرفته و از این راه منکر صدور آن شده است.در این نوشتار سعی شده ،سند روایات تصحیح شود و اشکالات و تناقضاتی که ابن تیمیه در متن حدیث مطرح نموده نیز ، پاسخ داده شود. در فصل اول کلیاتی از زندگانی ابن تیمیه و روش او در نقد اندیشه های مخالفین و طرز تفکر او و مقایسه آن با تفکرات سلف بیان شده است. ابن تیمیه که تنها سه فضیلت را نیزطوری معنا کرده که شامل عده زیادی می شود. در فصل دوم آیه تطهیر ،آیه نجوا و آیه سقایت محور بحث قرار گرفته و روایات شان نزول این آیات و چگونگی دلالت آنها بر افضلیت حضرت علی (ع) به همراه اشکالات ابن تیمیه بررسی شده است. در فصل سوم روایات مربوط به افضلیت حضرت علی(ع) که ابن تیمیه در جزء پنجم منهاج السنه نقد کرده ، بررسی شده و به اشکالات سندی و دلالی که وی مطرح کرده پاسخ داده شده و بی اساسی آن اشکالات به اثبات رسیده است .غالب روایات این فصل از جمله دلائل افضلیت حضرت امیر علیه السلام است که در باره آنها تحقیق عمیقی از حیث سند و دلالت انجام نگرفته است.این روایات عبارتند از:حدیث وصایت ،حدیث الصدیقون ثلاثه،روایت انت منی و انا منک، حدیث معراج،روایت «لا سیف الا ذوالفقار لا فتی الا علی»،روایت «حب علی بن ابی طالب حسنه لا تضر معه سیئه »،حدیث «ان علیا رایه الهدی»،حدیث «سلونی قبل ان تفقدونی» و حدیث اشباه،و روایت ابن عباس درباره فضائل دهگانه امیرالمومنین علیه السلام. فصل چهارم درباره بررسی چند صفحه ابتدایی جزء پنجم منهاج السنه است که یک بحث تاریخی می باشد.ابن تیمیه در این قسمت بین آنها که حضرت علی علیه السلام را دوست دارند و با دیگر خلفا دشمنند ،و آنان که دشمن آن حضرت هستند و خلفاء را دوست دارند ،مقایسه کرده و گروه دوم را برتری داده است.نگارنده در این فصل ادله او را بررسی نموده و یک آنها را ابطال نموده است.
بررسی و نقد دیدگاه عمر ابوالنصر درباره مواضع سیاسی علی علیه السلام
تحلیل دوران پرفراز و نشیب حکومت علی(ع)،ضمن دشواری،بسیار عبرت آموز و روشنگر است.دانشمندان اهل سنت به دلیل درگیری صحابه در این عصر با احتیاط به تحلیل حوادث این دوران پرداخته اند.در دوره معاصر شاهد ورود برخی روشنفکران و نگاه نقدی آنان به این درگیریها هستیم که از جمله آن ها «عمر ابو النصر»است که در کتاب«الحرب الاهلیة بین علی و خصومه»ضمن تجلیل از برخی مواضع علی(ع)برخی دیگر از سیاست های حضرت را مورد انتقاد قرار داده است.این پژوهش نقدی بر نقد مذکور است که با استناد به شواهد تاریخی و کلام علی(ع)دلائل«ابو النصر»را باطل کرده و به حقانیت سیاست های اتخاذ شده در آن برهه زمانی بر مبنای ارزش های دینی،تعهدات حاکم عادل،جامع نگری،ژرف اندیشی و آینده نگری او در شرائط گوناگون توجه می دهد.
بررسی و نقد اشکالات کلامی احمد کاتب و دکتر قفاری پیرامون حدیث غدیر
ثبات حدیث غدیر به لحاظ سند و متن، همواره در طول تاریخ، مهمترین دغدغه علمای تشیع بوده و در این راه تلاشهای فراوان و آثار سترگ پدید آورده و به شبهات اهل سنت در این موارد پاسخ های وافی و کافی داده اند. عبقات الانوار، احقاق الحق، الغدیر و… نمونه هایی هستند از تلاش علمای امامیه در این زمینه، و به خوبی از عهده این کار بر آمده و راه را بر هر معاند و مغرضی در ایراد شبهات به حدیث غدیر و دیگر احادیث مربوط به امامت، بسته اند. اما این بزرگان مهمترین اشکالات تا زمان خود را بررسیونقد کرده اند. و اکنون شبهات جدیدی پیرامون این حدیث تشریف که مهمترین سند حقانیت مذهب شیعه است، بوجود آمده که این رساله به نقدوبررسی آنها می پردازد. شبهات کلامی احمد کاتب و قفاری به حدیث غدیر، از آن جمله اند که مورد تحقیق جدیدی واقع نشده، لذا در این پایان نامه به آنها پرداخته ایم. در این تحقیق علاوه بر بیان مطالب در وثاقت سند و تواتر و شهرت حدیث غدیر از منابع اهل سنت، و اثبات دلالت حدیث غدیر، بر امامت و خلافت حضرت علی(ع) بعد از پیامبر اکرم(ص) به ذکر روش های که احمد کاتب و قفاری در بیان شبهات خود استفاده کرده اند، از جمله تقطیع احادیث، انتسابهای کذب به علمای بزرگ شیعه و تحریف سخن از موضع و جایگاه آن، که این موارد از جمله مشخصه های شبهات جدید نسبت به شبهات قدیمی می باشد. همچنین علت اصلی امتناع اهل سنت از پذیرش حدیث غدیر و دلالت آن، بیان شده است.
بررسی و نقد اسناد مصحف امام علی (ع) در منابع فریقین
مقاله حاضر به بررسی صحت و سقم أسانید و مضامین گزارش ها درباره مصحف امام علی(ع)می پردازد.مصحفی که پس از وفات رسول خدا(ص)به وسیله امام علی(ع)گرد آمده است. جهت گیری اصلی این پژوهش،بررسی و نقد دیدگاه برخی از اهل سنت در انکار چنین مصحفی است،این دیدگاه دستمایهء داوری گروهی دیگر از اهل سنت(از تیرهء وهابیان)در اتهام شیعه به تحریفیه قرآن می باشد.چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان می دهد.
بررسی روایات فضایل علی در صحاح سته با تأکید بر شبهات ابن جوزی
در این تحقیق، روایات مربوط به فضائل علی(ع) از نگاه صحاح سته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و سپس با تفکیک و تنظیم روایات به صورت عناوین کلّی از قبیل: فضائل شخصی علی(ع)، فضائل علی(ع) از نگاه خداوند، فضائل علی(ع) از نگاه رسول خدا(ص)، علی(ع) و معیار حق و حقیقت و نیز نگاهی به فضائل علی(ع) در آیینه احادیث ثقلین و ولایت، مطالب را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در بخش دیگری از این تحقیق، فضائلی که از طرف ابن جوزی مورد شبهه و نقد قرار گرفته با توضیح شبهه، جواب مناسبی از خود منابع اهل سنت به آن داده شده است. می‌توان گفت با تمام تلاشی که برای از بین بردن و کم رنگ کردن فضائل علی(ع) صورت گرفته آن چنان صحاح سته از روایات فضائل علی(ع) آوردهاند که دریایی از فضائل علی(ع) در آن نهفته است. در این جا روایات فضائل علی(ع) به گونهای تقسیم شده که هر کدام به تنهایی برای شناساندن جایگاه و شخصیت صاحبش کافی و وافی است.
بررسی آیات تبلیغ واِکمال از دیدگاه فریقین (با تأکید بر پاسخگویی به شبهات جدید)
این نوشتار با رویکردی تطبیقی به تفسیر اجمالی آیات تبلیغ و اکمال از منظر شیعه امامیه و اهل سنت می پردازد و برخی از شبهه های موجود در این زمینه را مطرح کرده و به آن ها پاسخ می دهد. نویسنده می کوشد پژوهش خود را در چهار بخش سامان داده و نقاط مشترک و متمایز دیدگاههای مفسران شیعه و اهل سنت را در زمینه تفسیرآیات اکمال و تبلیغ که شأن نزول آن، اعلان امامت و ولایت امام علی(ع) در غدیر خم است، منعکس ساخته و ادله مخالفان چنین شأن نزولی را رد کند. در بخش اول وی به تبیین اجمالی آیات تبلیغ و اکمال پرداخته و مهم ترین واژه‌های این آیات و نقاط مشترک فریقین در تفسیر و تبیین آن را با توجه به سیاق آیه تبلیغ و آیه اکمال بررسی می‌نماید. وی در بخش دوم آیات تبلیغ و اکمال را از منظرروایات بررسیده و دیدگاههای اجتهادی شیعه و اهل سنت در شأن نزول این آیات و تأکید شیعه مبنی بر نزول آن ها در شأن ابلاغ ولایت امام علی(ع) و نقل روایات معتبر متعددی را در اثبات این مسأله از مصادر روایی شیعه بیان کرده و روایات اهل سنت را نیز در این باره نقل می کند. در بخش سوم دیدگاه های مفسران شیعه و اهل سنت در زمینه تفسیر آیه تبلیغ و آیه اکمال با یکدیگر مقایسه گردیده است. نگارنده در بخش چهارم شبهه ها، ابهام ها و اشکال های وارد شده در تفسیر و شأن نزول آیات اکمال و تبلیغ را که شان نزول آیات مربوط را در زمینه مسائلی غیر از اعلان امامت امام علی(ع) برمی شمارند و تفسیر آن را در مورادی جز واقعه غدیر خم ارزیابی و عنوان کرده اند، مطرح کرده و پاسخ آن ها را با سند و مدرک روایی، قرآنی و عقلی می دهد. وی در این میان به شبهه های مربوط به حدیث غدیر نیز پاسخ گفته و احادیث مربوط به غدیر را از لحاظ سند و دلالت و همچنین آیات اکمال و غدیر را از لحاظ شأن نزول غیر قابل خدشه می خواند و تلاش برخی مفسران مغرض اهل سنت، مبنی بر انحراف پیام و شأن نزول آیات تبلیغ و اکمال و مربوط دانستن آن به فتح مکه، جهاد و مواردی شبیه به آن را تلاشی بیهوده قلمداد می کند.
ابن تیمیه و خلافت علی علیه السلام
ابن تیمیه به عنوان ایدئولوگ تفکر سلفی گری و وهابیت دارای تفکرات خاصی است. بعضی از جوامع امروزی از ابن تیمیه متاثر هستند و لذا باید افکار او مورد بررسی قرار گیرد تا بهتر برای صاحبان اندیشه شناخته شود و بتوان از پیامدهای احتمالی انتشار این تفکرات که بعضا با افکار تمام مسلمانان در تضاد است جلوگیری کرد. در زمینه افکار ابن تیمیه کتابها و نوشته های فراوانی وجود دارد که به نقد و بررسی آن پرداخته اند. در این نوشتار نیز در صدد این هستیم که نظرات ابن تیمیه را در باب خلافت امیرالمومنین علی(علیه السلام) گردآوری نماییم تا برداشت او از خلافت امام علی(علیه السلام) را بفهمیم و بدانیم که آیا ایشان خلافت امیرالمومنین (علیه السلام) را قبول دارند یا خیر؟ آیا ابن تیمیه همانطور که با دیگر خلفا برخورد می کند با خلافت امام علی (علیه السلام) نیز رفتار مناسبی دارد یا با طعن و ایراد سعی در تضعیف و تشکیک در آن دارد؟
مراسم جشن و عزا، بدعت و حرام است!
بابرپایی مراسماتی که در آنها فضایل و مناقب پیامبر خدا و اولیاءالله تلاوت شود در حقیقت فرمان خدا در زمینة مهرورزی و تکریم و ترفیع آنان به اجرا درآورده شده و این می تواند مصداق عینی تعظیم شعائر الله باشد. اما این گونه مراسمات در پندار و عقاید وهابیت بدعت و حرام بوده و برای این عقیده خود ادله ای بیان می کنند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
مجالس جشن و سوگواری اولیای الهی از دیدگاه قرآن و سنت
پژوهش حاضر کوشیده است تا دیدگاه قرآن را درباره برپایی مراسم جشن و عزاداری بررسی کند. عزاداری آن است که گروهی از مردم دیگران را به صبوری در برابر مصیبت وادارند. جشن نیز به معنای برگزاری مراسم شادی در روزهای متبرک است. شادی به دو دسته ممدوح و مذموم تقسیم میشود؛ شادی از رحمت الهی، انجام عمل صالح، تحقق وعده الهی، شادی سایر مؤمنین و شادی حق‌طلبان از نزول قرآن، جزء شادی‌های ممدوح است. در مقابل، شادی‌های ناشی از دنیاطلبی و کسب ثروت، افعال ناشایست، تکبر علمی و آزار مؤمنان، مذمت شده است. از جمله دلایل جواز جشن و شادی برای ائمه(ع) می‌توان به مواردی از قبیل توصیه به گرامی داشتن پیامبر و اهل بیت(ع)، مودت اهل بیت، عید گرفتن نزول سفره آسمانی بر عیسی(ع)، و نیکو بودن سنت‌های حسنه اشاره کرد. اما باید توجه داشت که غفلت از یاد خدا، ارتکاب محرماتی چون اختلاط زن و مرد، غنا و موسیقی، رقص و استفاده از نوشیدنی‌های حرام آسیب‌هایی است که جشن را از انگیزه‌های اصلی آن دور می‌کند. در مورد عزاداری نیز از یک سو قرآن با بیان تعظیم شعائر، ذکر ایام خاص، عزاداری یعقوب و سوگواری آسمان و زمین، و از سوی دیگر روایات با بیان سیره رسول‌الله اهمیت آن را یادآور شده‌اند. از جمله نمادهای عزاداری می‌توان به پوشیدن جامه سیاه، گریستن یا تباکی، و به سر و سینه زدن در مجالس سوگواری اشاره کرد. عزاداری آثار معنوی، اعتقادی، سیاسی و اجتماعی متعددی همچون پیوند با انسان کامل، تخلق به اخلاق الهی، ترویج روحیه ظلم‌ستیزی، آرامش، تزکیه نفس، حفظ اسلام، عزت و استقلال، شکست طاغوتیان، وحدت و رفع کدورت‌ها را نیز در پی دارد. برای حفظ این آثار باید با ارتقای سطح آگاهی مردم، با آسیب‌هایی چون تحریف لفظی و معنوی، استفاده از وسایل لهو و لعب، جبرانگاری و تقدیرگرایی، و آمیختگی با فرهنگ قومی، مقابله کرد.
عزاداری و گریه بر میت شرک بستن به خداست؟!(3)
گریه بر میت یکی از مسائل اختلافی بین وهابیت و دیگر مسلمانان است، با مراجعه به سیره پیامبر خدا(ص) می بینیم که ایشان در شهادت حضرت حمزه، جعفر بن ابیطالب و دیگر شهدای جمگ موته گریه کردند همچنین بر مزار مادر بزرگوارشان حاضر شده و گریه می کردند. برای شهادت امام حسین(ع) نیز گریه کرده‌اند و در برخی موارد مانند شهادت حضرت حمزه مردم را به گریه بر وی و دیگر شهدا ترغیب نموده اند. لذا تفکر وهابیت در این مورد بر خلاف سیره عملی رسول خدا(ص) میباشد.
سوگواری از منظر مذاهب
سوگواری برای اموات، اعم از افراد عادی و اولیای دین،که با شیوه ها و گونه های متفاوتی صورت می گیرد ، با همة اهمیت و جایگاه آن در طول تاریخ و نیزگستره ای که از آن برخوردار است، با اختلاف نظر فقهای مذاهب روبرو است و در قرن های اخیر، دچار آفات، تحریفات و چالش هایی به ویژه از سوی دیدگاه های معارض وهابیت شده است. این پژوهش، ضمن توضیحاتی راجع به گونه های رایج و معمول در سوگواری و بررسی پیشینه و فلسفة آن، به بیان دیدگاه های فقهای شیعه و اهل سنت، با تفکیک مذاهب پرداخته ، و همچنین مستندات فقها، در جواز و عدم جواز سوگواری را مورد بررسی قرار داده و شبهات وارده را به نقد کشیده است. در نتیجة این مباحث، ثابت شده است که اصل عزاداری، مباح و مشروع و مورد تأیید امامان شیعی و صاحب نظران…..