طبسی – برگه 2

«ذخیرة الصالحین» میراثی گرانسنگ در عرصه فقه و اجتهاد

کتاب «ذخیرة الصالحین فی شرح تبصرة المتعلمین» اثر فقیه پارسا آیت الله العظمی شیخ محمد رضا طبسی نجفی (ره)، شرحی مزجی و استدلالی بر «تبصرة المتعلمین» علّامه حلّی (ره) است. این موسوعه فقهی، یک دوره کامل فقه استدلالی است که نگارش و تألیف آن 25 سال به طول انجامیده است. نسخه خطّی این اثر ارزشمند هم اکنون به دست برخی محقّقان حوزه در حال تصحیح، تحقیق و تخریج مصادر است که انشاء الله به زودی به زیور طبع آراسته و تقدیم مجامع علمی و حوزوی خواهد شد. در این نوشتار ابتدا به اختصار به زندگینامه و معرّفی شخصیّت و جایگاه علمی نویسنده این کتاب می پردازیم و سپس با بررسی توصیفی این اثر ماندگار، شیوه و سبک تألیف آن را تبین می نماییم.

دفاع اهل بیت علیهم السلام از سیره و سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

بررسی تاریخ حدیث نشان می دهد که احادیث پیامبر اکرم (ص) در زمان حیات طیّبه آن حضرت و نیز پس از رحلت ایشان، از آسیب کج فهمی جاهلان، و جعل و تحریف عالم نمایان جاه طلب، در امان نبوده است. شاهد این مطلب سخنی از امام علی (ع) است که ضمن بیان علّت وجود اختلاف در روایاتی که میان مردم آن زمان رایج و به پیامبر اکرم (ص) منسوب بوده است، تصویر روشنی را از سرگذشت احادیث پیامبر (ص) در آن دوران بازگو می کند: «إِنَّ فِي أَيْدِي النَّاسِ حَقّاً وَ بَاطِلًا وَ صِدْقاً وَ كَذِباً وَ نَاسِخاً وَ مَنْسُوخاً وَ عَامّاً وَ خَاصّاً وَ مُحْكَماً وَ مُتَشَابِهاً وَ حِفْظاً وَ وَهْماً وَ لَقَدْ كُذِبَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص) عَلَى عَهْدِهِ حَتَّى قَامَ خَطِيباً فَقَالَ مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّداً فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ» «آنچه در بين مردم شايع است هم احاديث حق است و هم باطل، هم راست و هم دروغ هم ناسخ و هم منسوخ، هم عام و هم خاص، هم محكم و هم متشابه، هم احاديثى است كه بخوبى حفظ شده و هم رواياتى كه طبق ظن و گمان روايت گرديده است. در عصر پيامبر (ص) آن قدر به آن حضرت دروغ بسته شد كه به پا خاسته خطبه خواند و فرمود: “هر كس عمدا به من دروغ ببندد جايگاه خويش را در آتش جهنم بايد انتخاب كند”».

تحلیلی بر مفهوم قرآنی «حکمت»

در این مقاله به بررسی معنای لغوی لغت «حکمت» در قرآن کریم می پردازیم.

نگاهی به شرح حال آیت الله العظمی سیّد ابوالحسن اصفهانی (ره)

او سیّد جلیل و مولای کامل، دارای منصب فتوا در جهان تشیّع، آیت الله علی الاطلاق، همان کسی که موافق و مخالف به فقاهت، شرافت و گرانمایگی او اعتراف دارند، داناترین و پارساترین، سیّد ما، ابوالحسن موسوی اصفانی (خداوند مرقدش را پاکیزه گرداند) است.

معناشناسی «جُرم» در قرآن کریم

دانش «جرم شناسی» به شکل امروزی آن پیشینه ای حدّاکثر صد و پنجاه ساله دارد. در حالی که قرآن کریم بیش از هزار و چهار صدسال پیش به ابعاد مهمّ این موضوع پرداخته است. واژه «جرم» همراه با مشتقاتش، در قرآن کریم 66 بار در 36 سوره و 65 آیه به کار رفته است. ما در این نوشتار به مفهوم شناسی این واژه، بررسی مصادیق جرم و در نهایت به بیان سرنوشت نهایی مجرمان در روز جزا از دیدگاه قرآن کریم می پردازیم.

جریان شناسی نفاق و بررسی انگیزه های آن در انقلاب نبوی(ص) از دیدگاه قرآن کریم

نفاق پدیده ای است که در جوامع مختلف ودر جامعه ما قابل پی گیری است . یکی از این عرصه ها عرصه نظری مباحث نفاق است ، در این زمینه بررسی عوامل ظهور نفاق شایسته پژوهش است.بدون تردید طرح این گونه مباحث از منظر دینی می تواند به تحکیم مبانی نظری مطالعات انقلاب اسلامی بیانجامد نفاق در صدر اسلام پديده اي است كه از نگاه بسياري معلول «ترس» و از ديد برخي ديگر معلول عوامل متعدد و گوناگونی چون طمع ، ترس ، تعصب و اخلال و ايجاد انحراف در برنامه انبياء است. لازمه اين اختلاف آن است كه در ديدگاه نخست پيدايش نفاق محدود به مدينه مي‌شود ،اما در ديدگاه دوم وقوع آن در مكه پيش از هجرت نيز قابل فرض و اثبات مي‌گردد. تدبّر در آيات مربوط به منافقان مويّد ديدگاه اخير است.

اذان رسانه ای از جهان ملکوت

اذان پیامی «آسمانی» و رسانه ای «رحمانی» است که پژواک روح بخش و آوای دل انگیز آن هرروز گوش «ناسوتیان» گرفتار در غل و زنجیرها را نوازش می دهد و آنان را به رهایی از اسارت ها و پرواز به سوی «لاهوتیان» فرا می خواند.
این نوشتار بر آن است تا با رویکرد رسانه ای، نگاهی نو به اذان افکند و آن را از زوایای گوناگون بررسی نماید.