برچسب: شخصیت های وهابی

مبانی عام سلفی گری

نویسنده در این جا به چهار حوزه ی معرفتی سلفی گری، یعنی «روش شناسی»، «معرفت شناسی»، «معناشناسی»، «هستی شناسی»، سلفی گری، و به بررسی و اجمال ارزیابی آن پرداخته و همه ی این حوزه ها، در حقیقت با یکدیگر ارتباط دارند و می توان بر پایه ی نگرش یک مکتب در چهارچوب این حوزه ها، مهندسی نظام فکری آن مکتب را مشخص کرد.

کنش های وهابی واکنش های سلفی

درمقاله حاضر نگاهی به جریان انحرافی وهابیت در ابتدای تشکیل آن می شود. در ادامه به گسترش این فرقه و نفوذ آن در کشورهای همجوار و خصوصا عراق اشاره می گردد و بیان می شود که سردمدار این فرقه در عراق شخصی به نام محمود شکری الآلوسی بود که در بغداد همان افکار سلفی وهابیت را البته با تغییراتی مطرح می ساخت. در پایان هم مروری بر دیدگاههای آلوسی وضدیت او با تصوف و تفاوتهای او با وهابیت بحث می شود.

فرقه عثمانیه

عثمانیه از منظر اهل سنت: کسانی هستند که در محبت عثمان غلو کرده و برای امیرالمومنین(ع ) نقص قائلند و از منظر امامیه: کسانی هستند که با خلافت امیرالمومنین(ع ) مخالف بوده و عثمان و قتل عثمان را بهانه قرار داده و موجبات جنگهای جمل و صفین را فراهم آوردند ولی بعدها این مساله به حب عثمان و برائت و سب امیرالمومنین(ع ) منجر شد. عثمانیه در بین اهل سنت مرادف با همان ناصبی[5] در شیعه می باشد. تاریخ تشکیل عثمانیه به بعد از زمان کشته شدن عثمان و بیعت با امام علی(ع) می رسد که عده ای از بیعت سر باز زده و جانب عثمان را گرفتندو با تحریک عایشه جنگ جمل و صفین را به راه انداختند. هر چند عثمانیه تا قرن چهار بیشتر دوام نیاورد و از بین رفت اما تاثیر تفکرات عثمانیه را ما تا چنیدین قرن بعد به وضوح مشاهده می کنیم تا جایی که ابن تیمیه ای که در قرن هشتم می زیسته آنها را بر علویون ترجیح داده می نویسد: «پس شیعه عثمان و نواصب افضل از شیعیان علی هستند. در ادامه تاریخچه عثمانیه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

فرقه ای برای تفرقه بررسی پیشینه فکری و سیاسی جریان وهابیت

در این نوشتار به تاریخچه ابن تیمیه و ابن وهاب و نقش آنان در ایجاد اختلاف و درگیری بین امّت واحده اسلامی و از هم پاشیدن صفوف مسلمین پرداخته شده، تا همگان بدانندکه امروز چه کسانی به نام دین و مذهب، خنجر بر پیکره دین می زنند و کاری را که یهود ( علیهم لعان الله ) و استعمارگران نمی توانند به آن دست یابند، متأسفانه این گروه و حزب، به آسانی آن را به دست آورده و نتایج آن را تقدیم دشمنان اسلام می کنند.

شناخت سلفیه

شناخت صحیح فرقه های اسلامی از یکدیگر موجب نزدیکی و انسجام گروه های مختلف فکری مسلمانان در جامعه اسلامی است. نگارنده در این نوشتار در صدد شناساندن یکی از گروه های فکری به نام سلفیه است. گرچه سلفیه با این عنوان، پدیده ای نوظهور است اما ریشه های فکری آن، به اهل حدیث و ابن تیمیه و پیروان او برمی گردد. یکی از مسائل مورد اختلاف میان متفکران، تعریف «سلفیه» و مصادیق «سلف صالح» به ویژه «سلف صحابه» پیامبرخدا(صلّی الله علیه وآله وسلّم) است که در این مقاله دیدگاه های موافقان و مخالفان گزارش و سپس داوری شده است. در ادامه، ریشه های پیدایش و تحوّلات تاریخی آن، از آغاز تا محمد بن عبدالوهّاب بررسی می شود.

شباهت وهابی ها با خوارج

جمود فکری و سطحی نگری نسبت به دین و تعصب خشک و تند نسبت به برخی عقائد، از شاخصه‌های فکری خوارج صدر اسلام می‌باشد که با مراجعه به افکار و رفتار وهابیت این شاخصه‌ها در آنها نیز دیده می‌شود. این نوع اندیشه در خوارج و وهابیت دارای ملزومات خطرناکی است از جمله؛ تکفیر دیگران و حکم به قتل مسلمانان دیگر ، خشونت و افراط گرایی و استفاده نادرست و بدون فهم دقیق از آیات و روایت به نفع خود که در هر دو گروه خوارج و وهابیت مشهود می‌باشد. در این مقاله شباهتهای فکری و رفتاری وهابیت با خوارج ذکر شده است.

سلفيان

سلف در لغت به معنی گذشته و پیشینه است و در اصطلاح سلفیان یعنی پیرو صحابه پیامبر و تابعین و تابعین تابعین بودن. تاریخ ظهور آنان قرن چهارم هجری است و خود را به احمد بن حنبل منتسب می دانستند. سلفیان افکار و عقاید خاص خود را داشته و برخی از عالمان نیز با شور و هيجان به حمايت از آن برخاسته اند. در این مقاله افکار و عقاید سلفی گری و پیشینه تاریخی سلفیان نقد و بررسی خواهد شد.

سلفیه، دانشنامه کلام اسلامی

مکتب “سلفیه” با ظهور ابن تیمیه و در ادامه با فعالیتهای ابن عبدالوهاب بر سر زبان ها افتاد و گروهی آن را به عنوان “دین” و “مذهب”، برگزیدند و خود را “سلفی” نامیدند و برخی، آن را “روش فکری” برای رسیدن به حقیقت اسلام دانستند. سلفیه را باید همان ادامه اهل حدیث دانست که در دوران عباسیان پدید آمد. در مقاله حاضر مطالبی در مورد مکتب سلفیه و تاریخچه آن بیان خواهد شد.

سلفیه

سلفیه نام جریان تندرویی است که خود را مصلحان اسلام می شمارند. اینان بهترین روش را بازگشت به پیشینیان معرفی میکنند. در مقاله حاضر ایجاد این مکتب به قرن 19 میلادی در مصر دانسته شده که صحیح نمی باشد. در این مقاله به بررسی سلفی گری در کشورهای آفریقایی و کشور سوریه پرداخته می شود.

سلفیه (1)

قرآن واژه سلف را برای اشاره به گذشته به کار می گیرد (مائده95: انفال 38). درقاموسهای عربی.سلف (به معنای) اجداد پرهیزگار (السلف الصالح )می باشد وسلفی کسی است که به قرآن وسنّت به عنوان تنها منابع احکام دینی رو می آورد. بیشتر محققان مسلمان توافق دارندکه سلف شامل سه نسل اول مسلمانان می شود. آنها تا سه قرن ادامه دارند ومشتمل اند بر مصاحبان پیامبر، نسل بعدی انها یعنی تابعین،و نسل بعداز این نسل یعنی تابعین تابعین. مفهوم سلفی و ریشه تاریخی پیدایش سلفیان موضوعی است که در این مقاله توضیح داده خواهد شد.

سلفیه «دانشنامه اسلام ترکیه»

واژه سلف برای اشاره به صحابه و تابعین به عنوان پیشگامان و رهبران مسلمانان به کار می‌رود. برای برتری و علو درجات سلف استناد می شود به حدیثی مبنی بر اینکه بهترین و پرخیر و برکت ترین افراد امّت آن‎هایی هستند که در روزگار حضرت پیامبر می‌زیسته‌اند. در مقاله حاضر ضمن بررسی معنای سلف به جنبشهای سلفی در جهان اسلام و اهداف آنان اشاراتی می شود.

سلفیت جدید برخورد روش شناختی و نظری جریان‌های بنیادگرای اسلامی و غربکرا در جهان عرب

پرسش من در این رساله آن بود که چرا گروههای اسلامگرا و غربگرا در جهان عرب ، نتوانستند با ارایه راه‌کاری کارآمد و توسعه نظریات خود، در سیری تکاملی به آرمانهای خود جامه عمل بپوشانند؟ من عقیده دارم که پیش از بررسی مصادیق عینی و برخوردهای این دو گروه و نیز ناکارامدی برنامه کارهر دو برای جامه، نخست باید به برنامه فکری و از آن بالاتر، روش‌شناسی حاکم بر آنها پرداخت . بنابراین، فرضیه من مبتنی بر آن است که سلفیت جدید، محصول برخورد سلفیت قدیم و مقهوریت قدیم است . یعنی برخورد بین جریانهای اسلامگرا و غربگرا در جهان عرب ، به دلیل تعارض آشتی‌ناپذیر برنامه‌ها و راه‌کارهای فکری و روش‌شناختی (متولوژیک) آنها با یکدیگر به ناگزیر کشمکش خشونت‌بار و متصلبی را از لحاظ نظری و عملی میان آنها برانگیخته است . مفروض من آن بود که در راه‌کارهای فکری جریانهای غربگرا و اسلامگرا عنانر متضاد . متباینی وجود دارد که مانع از آمیزش آنها می‌شود. من برای این که فرضیه خود را ثابت کنم بحث خودرا در چهار قسمت کردم. در فصل نخست ، جریان غربگرا در جهان عرب به بررسی نهادم و دست آخر نتیجه گرفتم که این جریان بی‌برنامه بوده است و به علاوه درصدد تحولی انقلابی در زیربنای فرهنگی دیرپای این سامان بود. به همین جهت ، در دسیابی به راه‌کاری مناسب برای جهان عرب شکست خورد. در فصل دوم به جریان سلفی پرداختم که ریشه‌های عمیقی در بستر فرهنگی جوامع عربی دارد. من با بررسی فعالیت جنبشهایی چون وهابی و سنوسی به این نتیجه رسیدم که این چریان به دلیل گذشته‌گرایی و سلفی‌گرایی افراطی خود، نتوانست در شناخت مقتضیات و نیازهای عصر خود موفق عمل کند و به همین جهت ، برنامه کار آنها گر چه تجانس درونی نسبی داشت ، ولی در تطبیق با بیرون، با ناکامی روبه‌رو شد. در فصل سوم من سعی کردم نشان دهم تلاش چند نفر از اندیشه‌ورزان مسلمان برای آشتی دادن دو مشرب فکری غربگرا و اسلامگرا با برخورد به جریان سلفی پیوست . در فصل آخر، من می‌خواهم نتیجه بگیرم که جریانهای اسلامگرای فعلی در جهان عرب از نظر روش‌شناختی و نظری تفاوتی با اسلاف سلفی خود ندارند، فقط زبانی امروزی برای بیاناندیشه و اهداف خود برگزیده‌اند. در واقع سلفیت جدید تداوم راه سلفیت قدیم است و به همین دلیل وارث مشکلات و ناکامیهای آن است .

سلفیان باورها و کارکردها

کتاب سلفیان باورها و کارکردها نوشته نجم الدین طبسی به بررسی و تبیین مفهوم سلفیان و اعتقادات و افکار آنها همچنین کارنامه عملی و کارکردهای گروههای سلفی پرداخته است. در این مقاله به معرفی این کتاب و مطالب و فصول آن اشاره می‌شود.