تجربه تفسیری و امام سجاد (ع)

یکی از اقسام مهم تجربه دینی، تجربه «تفسیری» است. این مقاله با روشی توصیفی – تحلیلی، این قسم از تجارب دینی را با تأمل بر نیایش‌های امام سجاد (ع)، بررسی و محورهای اساسی بینش آن امام بزرگوار درباره این قسم از تجارب را تحلیل و تبیین می‌کند. ابتدا تجربه تفسیری را تبیین مفهومی کرده، سپس ارتباط آن را با تبیین دینی بازگفته‌ایم. و آنگاه با تقسیم تبیین، به عقلانی و غیرعقلانی، عقلانیت تفسیرهای دینی را خواهیم گفت. در این مقاله تأثیر و تأثر دوجانبه تجربه تفسیری و احوال و عواطف آدمی، ارتباط تجربه تفسیری با برخی از آموزه‌های اصلی اسلام، ازجمله توحید افعالی و اسمای الهی از منظر امام سجاد (ع)، موردبررسی قرارگرفته است و برای تأیید، نمونه‌های متعددی از فرازهای مناجات‌های گوناگون امام سجاد (ع) نقل‌شده است.

رفتارشناسی مردم کوفه در نهضت حسینی

به‌راستی چرا آن‌گونه كه از تاريخ برمی‌آید مردم كوفه على‌رغم دعوت اوليه از سيدالشهدا (ع) از يارى و همراهى حضرت نه‌تنها سر باز زدند بلكه در كنار دشمنان امام (ع) قرار گرفتند؟ در مراحل تاريخى پيش از عاشورا و پس‌ازآن نيز چنين رفتارهايى را از مردم كوفه در تاريخ سراغ داريم. آيا به‌راستی متن مردم كوفه و توده آنان چنان‌که معروف است، همین‌گونه بوده‌اند و آيا به‌راستی در كربلا كسانى كه در مقابل امام حسین (ع) شمشير كشيدند، همه از بدنه و متن اصلى مردم كوفه بودند؟ برخى صاحب‌نظران چنين نگاهى به كوفه ندارند ولی نگاهی كه نوعاً به مردم كوفه مى‌شود همان است که در اذهان عمومى نيز وجود دارد. مقاله‌اى كه پيش روى داريد از همين منظر معروف به مردم كوفه نگريسته است. نويسنده در مقاله خود، در پى يافتن پاسخ مستدل به اين پرسش است كه چه عوامل و زمينه‌هايى در جامعه و آحاد مردم كوفه، سبب جدايى آنان از یاری‌رساندن سيدالشهدا (ع) شده است. وى پيشينه مردم كوفه قبل از حادثه كربلا را بى‌وفايى، جهاد گريزى و تن دادن به ننگى كه با شهادت اميرالمؤمنين (ع) و امام مجتبى (ع) دامن‌گیرشان شده مى‌داند. نويسنده علل و عوامل ريزش كوفيان از گرد امام حسین (ع) را دنياخواهى، وحشت از اختناق امويان، وابستگى مردم به حكومت، تابع احساسات بودن، نظام ناپذيرى كوفيان و ابن‌الوقت بودن آنان مى‌داند و براى نمونه، سه مصداق را نيز بازگو می‌کند.

امام حسن مجتبی (ع) و قرآن کریم

اين نوشته كوشيده است بر اساس منابع تفسيري اهل سنت، ديدگاه مفسران اين طائفه را درباره شخصيت امام حسن مجتبي (ع) در حوزه مباحث تفسيري، گزارش، بررسي و تحليل نمايد. صلح امام مجتبي (ع)، ديدگاه آن حضرت درباره قرآن و چگونگي تفسير آن و سرانجام نوع تفسير ايشان از آيات قرآن كريم، سه محور اين نوشته است.

اوضاع حکومت امام علی (ع) (امام علی (ع) در پیشبرد اهداف حکومتی خود با چه مشکلاتی مواجه بود؟)

این مقاله به بررسی اوضاع و شرایط حکومت امام علی (ع) و تأثیر آن بر اجرای برنامه‌های آن حضرت می‌پردازد. دگرگونی‌های پیش‌آمده در بینش و روش مسلمین، اوضاع آشفته اجتماعی ناشی از شورش عمومی علیه خلیفه سوم و قتل او، تضعیف نهاد خلاف به دنبال دو خلیفه کشی متوالی، اختلافات ناشی از خونخواهی عثمان، وجود دشمنی‌های ریشه‌دار میان قبایل قریش، اطاعت نکردن شهرها و مناطق مهم دنیای اسلام از حکومت امام و کافی نبودن یاران و کارگزاران همراه، از مهم‌ترین عواملی است که اوضاع را برای حکومت امام و پیشبرد برنامه‌های ایشان دشوار و آن را با ناکامی قرین کرد.

سیری در صحیفه سجادیه 42

حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.

سیری در صحیفه سجادیه 41

حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.

سیری در صحیفه سجادیه 40

حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.

سیری در صحیفه سجادیه 39

حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.

سیری در صحیفه سجادیه 38

حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه پس از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.

سیری در صحیفه سجادیه 37

حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه پس از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.

بررسی ادله ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه 22

بحث ما راجع به روایات مادر امام زمان عجل الله تعالی فرجه و پاسخ به اشکالاتی است که به روایت بشر نخاس وارد شده است. مشکل سندی روایت بشر نخاس، یکی از شبهاتی است که بعضی گفته اند. عده ای که روایت را زیر سوال می برند، مستندشان ضعف محمد بن بحر شیبانی است، چون ایشان را رمی به غلو نموده اند. در نوشتار قبلی تا حدودی معنای غلو را از دیدگاه خودمان و از دیدگاه دگراندیشان(عامه) تبیین کردیم و بعد نظرات بزرگان مان را در مورد افرادی که رمی به غلو شده اند، مطرح نمودیم تا معلوم شود که ظاهراً [ رمی به غلو] مرزبندی نشده است. لذا خیلی از شخصیت های ما را به صرف اتهام به غلو، متهم کرده اند.

در ادامه نیز به نظرات برخی دیگر از بزرگان و بیان روایاتی در این باب می پردازیم.