معیارهای تطبیق نشانه‌های ظهور
ظهور امام مهدی (ع) نشانه‌هایی دارد؛ نشانه‌هایی که مطرح شدن آنها از سوی پیشوایان دینی همراه با مقاصدی بوده است. تحقق برخی از این مقاصد در گرو تطبیق نشانه‌ها بر مصادیق خارجی است. این تطبیق اولاً نیازمند ضوابط و معیارهایی است که ما را به مصداق واقعی نشانه‌ها راهنمایی کند، ثانیاً در مسیر آن، دو مشکل اساسی وجود دارد: نخست این که همیشه احتمال وجود مصادیق دیگری برای نشانه‌ها وجود دارد و دوم اینکه برای نشانه‌ها می‌توان مصادیق جعلی ساخت. از این رو نیازمند معیارهایی هستیم که بتوانیم در روند تطبیق از آن پیروی کرده و از دشواری‌های یاد شده عبور نماییم. ضوابط یادشده بدین قرارند: نخست این که تطبیق باید همراه با یقین باشد؛ دوم، مصداق مورد نظر باید تمام ویژگی‌های یاد شده برای نشانۀ مربوط را بالفعل دارا باشد؛ سوم، جریان تطبیق نباید به تأویل روایات بینجامد؛ چهارم، تطبیق باید با ضوابط و چارچوب‌های کلی دین هماهنگ باشد و تطبیق نباید موجب زیر پا گذاشته شدن یکی از ضوابط دین شود؛ پنجم این که در جریان تطبیق باید نشانه‌هایی که در آنها احتمال وجود مصادیق جعلی وجود دارد، بر نشانه‌هایی که جعل شدنی نیستند عرضه شوند. با توجه به پنج معیار یاد شده، می‌توان به مصادیق واقعی نشانه‌های ظهور که احتمال تعدد مصداق و جعل در آنها نمی‌رود دست یافت.
تحلیل و بررسی روایات سن حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه (با تأکید بر نقد ادعای بهائیت)
بسياري از روايات منابع دست اول شيعه و برخي روايات اهل سنت، به سن ظاهري حضرت مهدي (ع) هنگام ظهور، اشاره کرده و حضرت (ع) را در 30، 32، 40 و کمتر از 40 سال دانسته؛ يا در مورد آن حضرت (ع)، تعابير متفاوتي همچون غلام (کودک)، شاب (جوان)، شاب حدث (جوان در ابتداي جواني)، شاب موفق (جوان کامل)، فتي (مرد کامل) وارد شده است. هرچند به ظاهر، اين روايات داراي تعابير متفاوتي است که دستاويز بهائيت، خصوصا ابوالفضل گلپايگاني در کتاب «فرائد» قرار گرفته است؛ با دقت در مدلول اين روايات و تحليل و بررسي آنها و آن تعابير در لغت و استعمال اين تعابير در زبان عربي، به ضميمه روايات طول عمر حضرت (ع)، عدم تعارض و اتحاد مضمون همه روايات روشن و تبيين می‌شود که همه روايات حاکي از اين است که طول عمر آن حضرت (ع) بر ظاهر ايشان تأثیری نداشته و ايشان در سن جواني ظهور خواهند کرد.
بررسی علل تداوم غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در دوران شکوفایی دولت‌های شیعی
در نيمه سده‌های سوم و چهارم هجري، شيعيان با دو مسئله اساسي روبه رو شدند؛ نخست شيعيان امامي از ديدار امام خويش محروم ماندند و جريان غيبت براي امامشان پديد آمد. در عرصه سياسي نيز دولت‌هایی نوظهور در جهان اسلام به وجود آمدند که گرايش آشکاري به تشيع داشتند و بيشتر اين دولت ها بر اين گمانه تکيه داشتند که بايد باورهاي شيعيان در عرصه اجتماعي حاکم شود؛ حتي برخي از آنان آشکارا مدعي امامت امام عصر (عج) بودند. به همين دليل اين گمانه تقويت می‌شد که با توجه به تحول پديد آمده، امام شيعيان به زودي ظهور خواهد کرد و زمام حکومت را به دست خواهد گرفت. اين نظريه از آن رو بااهميت است که از جمله شرايط ظهور آن حضرت، آماده بودن دولت‌ها و ملت‌ها ذکر شده است؛ امري که به ظاهر در آن زمان فراهم شده بود، اما آن بزرگوار ظهور نکردند. از اين رو، نوشتار حاضر در پي آن است که غايب شدن امام زمان (عج) را در عصري که پديده ظهور دولت‌های قدرتمند شيعي و گسترش فکري و جغرافيايي آنان در سراسر جهان اسلام رخ نموده را بررسي کند و به اين مسئله بپردازد که چرا آن حضرت در آن زمان که به ظاهر همه شرايط به نفع شيعيان بود، از پس پرده غيبت خارج نشد. به همين دليل لازم است ابتدا فضاي سياسي آن عصر ترسيم گردد و از چگونگي ظهور و افول دولت‌های شيعي بحث شود، سپس روابط سياسي و اجتماعي دولت‌های شيعي با يکديگر مورد بررسي قرار گرفته و به انگيزه رهبران اين دولت‌ها در چگونگي دست يابي آنان به قدرت اشاره خواهد شد. همچنين به اين مهم خواهيم پرداخت که افزون بر تشتت آراي اين دولت‌ها نسبت به پديده مهدويت، انگيزه اين حکومت‌ها نيز به طور عمده فراي مذهب بوده و باورمندي آنان به پديده منجي بسيار کم رنگ بوده است.
بررسی روایاتی درباره قیام پیش از ظهور حضرت مهدی (ع)
از جمله موضوعات دینی که مورد اختلاف است و دستاویزی برای مخالفان حکومت اسلامی شده، روایاتی است که قیام و اقدام به تشکیل حکومت را در زمان غیبت حضرت حجت عجل الله تعال فرجه الشریف نهی می کند. امّا نویسنده تنها از منظر روایات به آن می پردازد و اخباری که در مجامع حدیثی آمده مطمح نظر قرار داده، به ارائه و نقد آنها اقدام می کند.
ویژگی‌های شخصی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در ادعیه و زیارت
موعود در اندیشه اسلامی ـ به ویژه در دیدگاه شیعه ـ ماهیتی مشخص دارد و مصداق معینی را به خود اختصاص داده است. ولادت او در منابع معتبر به اثبات رسیده است. آن حضرت که همنام پیامبر اکرم (ص) است و غیبتی طولانی دارد ظهورش منوط به اراده خداوند متعال و تحقق شرایط ظهور است. موضوع این مقاله، بررسی ویژگی‌های شخصی حضرت مهدی (عج) در ادعیه و زیارات است. در این مقاله، تحلیل خواهد شد ادعیه و زیارات ویژگی‌های شخصی حضرت مهدی (عج) را به صورت جزئی و هماهنگ با تاریخ و مطابق با کتاب و سنت ترسیم می‌‌کنند. پس از آن، درمی‌یابیم ماهیت امام دوازدهم (عج) و ابعاد و شئون آن حضرت چگونه در دعا و زیارات مربوط به مهدویت مورد اشاره قرار گرفته است.
سیره قضایی حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف
با بررسی و دقت در روایات حکومت جهانی امام مهدی (ع) در زمینه پیشرفت مسائل اقتصادی، فرهنگی و… در می‌یابیم که با کاسته شدن از جرم و جنایت و با پیش رفت علوم و فنون دستگاه قضایی آخرین معصوم الهی از توانایی و قدرت فراوانی برخوردار است. این نوشتار جلوه‌ای از سیره قضایی آخرین حجت الهی را بیان می‌کند. در این مقاله تلاش شده است؛ ترسیم چشم‌انداز آن حکومت، چراغی فراروی امروز افروخته گردد. اجرای عدالت در زمان آن حضرت، به روابط اجتماعی منحصر نیست؛ بلکه اصول عدالت در تمام زمینه‌های کلی و جزئی به طور شگفت‌آوری اجرا می‌شود. نگارنده در این مقاله به پیشرفت مسائل فنی اشاره می‌کند و با تحقیق‌های انجام‌شده به این نتیجه می‌رسد که: در عصر ظهور، با پیشرفت علوم، فناوری و تکنیک و صنعت، وسائل کشف جرم آنقدر کامل می‌شود که کمتر مجرمی می‌تواند رد پایی که با آن شناخته شود از خود به جا نگذارد. به دلیل مراقبت شدیدی که در عصر حکومت او إعمال می‌شود، مجرمان در خانه خود نیز در امان نیستند؛ چرا که ممکن است با وسائل پیشرفته تحت کنترل باشند. حتی ممکن است امواج صوتی آنها از پشت دیوار قابل کنترل باشند.
سیره جهادی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
جهاد مهم‌ترین راه غلبه دین حق یعنى اسلام بر تمامى ادیان به دست حضرت مهدى (عج) است. چیرگى اسلام بر سایر ادیان که هدف نهایى جهاد آن حضرت است، با از بین بردن حاکمیت شرک و کفر و استقرار حاکمیت دین حق بر سراسر گیتى تحقق می‌یابد. در این جهاد بزرگ و مقدس، فرشتگان، مؤمنان و رعب، سپاهیان و یاوران آن حضرت‌اند و جباران و ستمگران کافر و فتنه گران منحرف به ظاهر مسلمان، دشمنان آن حضرت. حضرت مهدى (عج) پیش از آغاز جهاد، مردم را به پذیرش دین حق دعوت می‌کند و از یاران خویش رعایت احکام شریعت را در طول جهاد با دشمنان می‌طلبد. شمشیر نماد جهاد و به کارگیرى سلاح است. جهاد آن حضرت هشت ماه به طول می‌انجامد.
درآمدی بر اجرای عدالت در حکومت مهدوی
مفهوم لغوی عدالت و تعاریفی که برخی از بزرگان از آن ارائه داده‌اند بخش نخست مقاله را تشکیل داده است. بخش دوم تحت عنوان (فصل الخطاب عدالت) این پرسش را مورد کنکاش قرار داده که مفهوم واقعی عدالت را چه کسی می‌تواند درک کند تا در مرحله بعد بتواند آن را اجرا نماید؟ پاسخ خلاصه شده اینکه معصوم چون از علم و دانش الهی برخوردار است، مفهوم گسترده عدالت مطلق را درک می‌کند و نیز توانایی اجرای آن را دارد. قسمت سوم مقاله به برخی راهکارهای اجرای عدالت در حکومت نهایی تاریخ می‌پردازد و آن را در هفت عنوان حق مداری، گزینش مدیران عادل، ترسیم برنامه عدالت محور، قانون‌گرایی، ستیز بی‌امان با ستمگران وفاسدان، امنیت و رفاه عمومی و گسترش دانش و فرهنگ پرستش تبیین می‌کند. سپس به نتیجه‌گیری می‌پردازد.
تحلیل مقام خلیفه‌اللهی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
از احادیث متعدد فریقین درمی‌یابیم که آنان در برخی از اوصاف و مقامات حضرت مهدی (ع) (از جمله مقام خلیفةاللهی، امامت، از اهل‌بیت رسول‌الله (ص) بودن آن حضرت و …) اتفاق‌نظر دارند. بی‌تردید مقام خلیفةاللهی امام مهدی (ع) از میان سه نوع خلافتی که در قرآن کریم یاد شده، نوع خلافت ویژه‌ای است که از ناحیۀ حق‌تعالی برای انبیا و اوصیا رقم خورده است. خداوند آنان را به‌طور خاص خلیفۀ خود در زمین قرار داد که به نوبۀ خود، والاترین نوع خلافت است. حکمت این خلافت، ظهور و بروز احکام و تدابیر الهی به دست خلیفۀ خویش در جوامع انسانی است تا قسط را در همۀ ابعاد آن برپا کند و با سیاست‌گذاری و اجرای احکام و حدود دینی، زندگی موحدانه و حیات معنوی و هدایت افراد را تأمین نماید. درک ماهیت خلیفةاللهی امام مهدی (ع) با تبیین جایگاه نهضت امام در نظام تعالیم دین حق (احیای توحید‌گرایی) امکان‌پذیر خواهد بود. افزون بر آن، احیاگری دین حق با مقام عصمت پیوند می‌خورد و بلندای مقام خلیفةاللهی امام مهدی (ع) را نمایان می‌سازد.
مهدویت در قرآن: آیات مشترک
نویسنده در این گفتار ـ که هدف آن، نشان دادن ریشه‌های استوار عقیده‌ی مهدویّت در قرآن است ـ ابتدا ضرورت رجوع به تفسیر اثری مأثور برای موضوع خود را ثابت می‌کند، سپس آیات مربوط به امام مهدی (ع) را که در قرآن آمده، به چند گروه تقسیم می‌کند: آیات مشترک، آیات متبع و آیات مختص. در هر کدام از این گروه‌ها، آیات قرآنی بر اساس تقسیم چهار بخشی دیگر، مرتب شده است. در این گفتار، فقط آیات مشترک مطرح شده؛ یعنی آیاتی که به اتفاق کتاب‌های تفسیری شیعی و سنی، درباره‌ی امام مهدی (ع) است. در این گفتار مقدمه‌ای در مورد تفسیر اثری آمده و پس از آن 9 آیه، حدود 50 حدیث و سه پیوست توضیحی در مورد آیات و روایات یاد شده است.
شباهت‌های امام مهدی (ع) و پیامبران الهی در قرآن
امام مهدی (عج) تمام کنندۀ هدف انبیا، و دوران ظهور آن حضرت، دوران تحقق غایت خلقت است؛ ازاین‌رو در قرآن از ایشان به صورت‌های گوناگون یاد شده است. خداوند متعال در قرآن گاه به شکل مستقیم از آیندۀ حیات بشر بر زمین که مقارن با دوران ظهور امام مهدی (عج) است، سخن می‌گوید؛ گاه با تمثیل به پدیده‌هایی در طبیعت، جایگاه امام مهدی (عج) را تبیین می‌نماید و گاه ضمن بیان سرگذشت پیامبران الهی و اقوام پیشین، دربارۀ امام مهدی (عج) و دوران ایشان پیام‌هایی به انسان گوشزد می‌کند. به دلایل فراوان قرآنی و روایی، بسیاری از حقایق مهدوی در آیات قصص قرآن طرح شده و شباهت‌های بسیاری میان امام مهدی (عج) و پیامبران الهی وجود دارد که در این پژوهش به هشت مورد از این دلایل اشاره شده است. آنگاه با تدبّر در آیات قصص، شباهت‌هایی میان امام مهدی (عج) و پیامبران الهی استنباط شده که پنهانی بودن ولادت، طول عمر، غیبت، فتنه‌ها و ابتلائات در آستانۀ ظهور، جدا شدن بدان از نیکان دوران، عذاب بدان دوران، نجات نیکان دوران و تشکیل جامعۀ صالحان از این دست است.
مهدی موعود (ع) فرزند امام حسن عسکری (ع)
نوشتار حاضر با سه رویکرد روایی، تاریخی و عقلی، به اثبات فرضیه خود «مهدی موعود (ع) فرزند امام حسن عسکری (ع)» پرداخته و در ختام مقاله، شبهات برخی معاصران در انکار مهدویت و نیز اتهام بابیه و بهائیه بر شیخ احمد احسائی و سید رشتی مبنی بر وعده ظهور و تطبیق مهدی موعود بر باب و بهاء نقل و نقد خواهد شد.
حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از نگاه اهل سنت
مقاله حاضر، نگاهی است کوتاه به معرفی و شناسایی حضرت مهدی علیه السلام. هدف از این مقاله، اثبات ولادت مهدی علیه السلام و تعیین مصداق آن حضرت است . انتخاب این موضوع از آن جهت شایان توجه است که امروزه شبهاتی درباره اصل ولادت آن حضرت مطرح شده و علاوه بر کتابها و مقالات مستقلی که در این باره نوشته شده است، چندین سایت اینترنتی نیز برای تخریب شخصیت حضرت مهدی علیه السلام و تحریف منابع اصیل اسلامی فعالیت جدی دارند . از این رو، بر پژوهش‌گران و محققان اسلامی لازم است در برابر چنین اقداماتی ساکت ننشسته و قلم و زبان خود را در دفاع و حمایت از ریشه‌دارترین مسئله اسلامی و امیدبخش‌ترین عنصر اعتقادی شیعه، به کار گیرند.
بررسی تطبیقی روایات حضرت مهدی (ع) در صحاح سته و منابع شیعه
عقیده مهدویت جزء مسلّمات مذاهب اسلامی است و اختلاف فقط در مصداق آن می‌باشد. اهل سنت در مورد روایات خلفای اثناعشر اقوال متعددی دارند، لیکن با بررسی روایات فریقین و اقوال آنها به این واقعیت می‌رسیم که مراد روایات از خلفای اثناعشر، ائمه اثناعشر شیعه می‌باشد. در بعضی روایات اهل سنت آمده که اسم پدر حضرت مهدی همان اسم پدر حضرت رسول اکرم (ص) است، اما بعد از بررسی روایات فریقین به این نتیجه می‌رسیم که اسم حضرت مهدی همان اسم پیامبر (ص) و پدر ایشان امام حسن عسکری (ع) است و او از اولاد حضرت فاطمه (س) و از فرزندان امام حسین (ع) می‌باشد.