سیری در مقتل نگاری قرن پنجم و ششم هجری
در این دوره نگاشته های مربوط به عاشورارو به کاهش گذاشته است و فقط می توان به آثار بزرگانی چون شیخ مفید و شیخ طوسی اشاره کرد که در قرن پنجم نوشته شده و مقتلی نیز در قرن ششم به فارسی ودر قالب شعر آمده است که سهم مهمی در مقتل نویسی به زبان فارسی داشته است .
سیری در مقتل نگاری قرن چهارم هجری
اوج نگاشته های مربوط به عاشورا در قرن چهارم هم تداوم یافته است .حتی برخی از مقتل ها همان روایات نقل شده از امامان معصوم (ع) بوده و این آثار حدیثی دستمایه نگارش مقتل بوده است .
سیری در مقتل نویسی و تاریخ نگاری قرن سوم هجری
قرن سوم از لحاظ تعداد مقتل ها و نگاشته های مربوط به واقعه کربلا ،اوج دوره مقتل نگاری و نگاشته های عاشورایی به حساب می آید در این قرن هم محدثان و مورخان شیعی و هم سنی تلاش های ارزنده ای در مقتل نگاری صورت دادندوآثاری پدید آوردند که برخی از آنهادستمایه آثار بعدی قرار گرفت .
سیری در مقتل نویسی قرن دوم هجری
دربررسی کلی سیر روند تاریخی مقتل نویسی نخستین نگاشته ها مربوط به قرن دوم است که از نظر کمیت ابتدا سیر صعودی و سپس سیر نزولی داشته است که برخی از آنها چاپ شده و برخی دیگر به صورت نسخه های خطی در کتابخانه ها ی جهان نگه داری می شود که تمام این آثار مقتل الحسین (ع) نام دارند.
مقدمه ای درباره مقتل نویسی و تاریخ نگاری عاشورا
واقعه عاشورا مهم ترین و تاثیر گذارترین رخداد در میان رویدادهای قرون نخستین اسلام به شمار آمده به دلیل همین عظمت و اهمیت از همان روزهای نخستین کسانی نقش گزارشگر را ایفا کرده و به نقل این رخداد تاریخی پرداختند . گزارشگران، از یک سو همان شاهدان عینی حادثه حاضر در کربلا ونیزبرخی از افراد سپاه دشمن واز سوی دیگر بازماندگان کاروان حسینی از موثق ترین گزارشگران که اصلی ترین ایشان امام سجاد (ع) به شمار می آمد و علاوه بر این دو ، روایات امامان معصوم(علیهم السلام) شیعه را هم باید اضافه کرد که سعی در زنده نگهداشتن یاد حادثه عظیم عاشورا داشتند و بدینگونه مقتل نگاری و” مقتل الحسین ” به نوعی تک نگاری تاریخی در آمد که به شرح رویداد عاشورا از آغاز تا فرجام پرداخت .
تاریخ ولادت حضرت مهدی علیه السّلام
پژوهش و نگارش درباره امام عصر (علیه السّلام) به ویژه تاریخ تولد آن بزرگوار از ویژگی خاص برخوردار است و با دیگر معصومان (علیه السّلام) تفاوت دارد و این بدان سبب است که پیشگویی‌ها درباره او، چگونگی تولد و شرایط زمانی آن، امامت و رهبری، واکنش نحله‌ها و مخالفان در خصوص او و سرانجام حکومت […]
تاریخ شهادت امام حسن عسکری علیه السّلام
سال بسی جای شگفتی است که در خصوص سال شهادت ابو محمد امام حسن عسکری (علیه السّلام)، تمامی منابع و مصادر شیعیان و سنیان هماهنگ هستند و همگی به اتفاق، شهادت ایشان را در سال 260 هجری دانسته‌اند. پس در این‌جا نیازی به ذکر نام این منابع نیست. برای آگاهی، به آدرس یاد شده […]
تاریخ ولادت امام عسکری علیه السّلام
سال منابع کهن در خصوص تاریخ تولد امام عسکری (علیه السّلام) به ویژه سال آن، همانند تاریخ دیگر معصومان (علیه السّلام) ناهماهنگ نیستند. آن دسته از این منابع که بدان پرداخته‌اند از سال‌های 230، 231، 232، 233 هجری نام برده‌اند. این پژوهش سال تولد امام (علیه السّلام) را سال 232 هجری می‌داند و بدین روش […]
تاریخ شهادت امام هادی علیه السّلام
سال درباره سال شهادت امام هادی (علیه السّلام) منابع کهن تاریخی و حدیثی شیعیان[1] و سنیان[2] متوازن‌اند. هر چند برخی از این منابع بدان نپرداخته‌اند، ولی آن دسته که بدان پرداخته‌اند همگی – جز در دو مورد که خواهد آمد – شهادت آن حضرت را به سال 254 هجری دانسته‌اند. این اتفاق منابع کهن بسی […]
تاریخ ولادت امام هادی علیه السّلام
سال منابع کهن درباره تاریخ ولادت امام هادی (علیه السّلام)، متوازن نیستند و این در حالی است که آن گرامی از یک سو در دورانی به عرصه اجتماعی گام نهاد که کمتر از ده سال از عمرش می‌گذشت و پس از شهادت امام جواد (علیه السّلام)، به لحاظ برخورداری از جایگاه دانش و فضایل امامت، […]
تاریخ شهادت امام جواد علیه السّلام
سال منابع کهن شیعیان و سنیان درباره سال شهادت امام جواد (علیه السّلام) متوازن‌اند. هر چند بخش زیادی از منابع سنیان بدین موضوع نپرداخته‌اند، ولی آن دسته که در این موضوع سخن گفته‌اند، با منابع شیعیان همسو هستند و همگی بر شهادت آن عزیز در سال 220 هجری تأکید دارند.[1] در این میان، چند گزارش […]
تاریخ ولادت امام جواد علیه السّلام
سال امام جواد (علیه السّلام) همان مولودی است که تولد او برکتی بزرگ نامیده شد؛[1] پس از شهادت امام کاظم (علیه السّلام) در سال 183 هجری، پیروان اهل بیت (علیهم السّلام)، به امام رضا (علیه السّلام) گرویده، از رهبری‌های او بهره جستند[2] در این میان گروهی از وکیلان مالی امام کاظم (علیه السّلام) فریفته دنیا […]
