تجلی آیات قرآن در سیره عملی امام محمد باقر علیه السلام

امام محمد باقر (ع) كه بارزترين شخصيت اهل‌بیت و امام پنجم شيعيان است كه از همه مردمان؛ شأن، فضيلت، علم، زهد و بزرگواری‌اش بيشتر و برتر بود. در روايات بـسـيـارى سـخـن از پـرستـش خـداونـد، عـفـو و گذشت، نرم‌خویی و مهربانی، سخاوتمندى، پرهيزكارى و شجاعت آن حضرت می‌گفتند و همه‌کس او را به عظمت می‌ستودند و عوام و خواص او را احترام می‌کردند و قدر و منـزلتش از ديگران بيشتر بود و از هیچ‌یک از فـرزندان امام حسن (ع) و امام حسيـن (ع) به‌اندازه او در خصوص علم دين و نشر آثار و سنت نبـوى و حقايق قـرآنى و سیرت الهى و اخـلاق و آداب، يادگارهاى گران‌بها و آثار خالده باقى نمانده است. اين مقاله با عـنـوان تجلى قـرآن در سيـره عملى امام محمـدبـاقـر (ع) درصدد بررسى جلوه‌های آشكار آيات الهى در سيره آن حضرت است. در اين پژوهش آياتى را محور قرار داده و سيره عملى امـام را با آن می‌سنجیم و در پايان به اين نتيجـه می‌رسیم كه امام محمد باقر (ع) آينه تمام نماى قرآن كريم است.

فرهنگ‌سازی امام سجاد علیه السلام با زبان دعا

هر يك از ائمه اطهار (ع) برحسب شرايط زمان و مقتضاي دوران حيات خود رسالت امامت و رهبري خود را پيش بردند و هرگز شرايط زمانه مانع آنان از ايفاي نقش پيشبرد اسلام نگرديد. براي امام سجاد (ع) شرايط و اوضاعي پديد آمد كه بهترين راه، بلكه تنها روش براي ايفاي رسالت، برگزيدن زبان و سلاح دعا بود. آن حضرت (ع) با زبان دعا به فرهنگ سازي در حوزه تعليم و تربيت، تبليغ و ستيز سياسي پرداخت و فرهنگ دعاي شيعي را نهادينه كرد و ميراث گرانبهايي را در باب رابطه انسان و خدا براي مسلمين بلكه بشريت به وديعه نهاد. در اين مقاله سعي شده است كه تلاش آن حضرت (ع) در فرهنگ سازي با زبان دعا در حوزه هاي دعا، تعليم و تربيت و تبليغ و ستيز سياسي نشان داده شود.

نقش قبیله قریش در دور کردن حضرت علی علیه السلام از خلافت اسلامی

قبیله قریش در آستانه ظهور اسلام مهم‌ترین قبیله عرب بود و درمیان سایر قبایل نفوذ داشت. این نفوذ بعد از ظهور اسلام هم از بین نرفت و تأثیراتی بر جامعه اسلامی گذاشت. بااینکه رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع) خود از بنی‌هاشم قریش بودند، از دست قریش متنفذ اذیت و آزار بسیاری دیدند. افراد متنفذ طوایف مختلف قریش به جهت غرور و جایگاه مهمی که در بین اعراب داشتند و به علت انتظارات بالا و اینکه امام علی (ع) در دوران رسول‌الله (ص) قهرمانانشان را کشته بود و هم به این دلیل که امام (ع) آنان را با دیگران برابر می‌دید و برای آنان اعتباری بالاتر از دیگران قائل نبود، مدام علیه حضرت علی (ع) کارشکنی می‌کردند تا آنجا که ابتدا از خلیفه شدن ایشان ممانعت کردند و پس از رسیدن آن بزرگوار به خلافت، به فکر تضعیف قدرتش بودند و بیشترین نقش را در این زمینه داشتند. در این مقاله، با روش تحلیلی ـ توصیفی، به این پرسش پاسخ‌داده‌شده است که قریشیان چه نقشی در دور کردن امام علی (ع) از خلافت اسلامی داشتند.

ازدواج حضرت زهرا سلام الله علیها الگوی جوانان امروز

ازدواج، استحكام و قوام شخصيتي زن و مرد و درعین‌حال، ارتقاي روحي، معنوي و آرامش رواني فرد را به دنبال دارد. همچنين موجب بهداشت روحي و رواني يك جامعه و حاكميت عفاف و حس مسئولیت‌پذیری می‌گردد. امروز، با توجه به حاكميت زندگي مدرن و ماشيني، بيش از هر زمان ديگري ضرورت آسان كردن اين سنت بين جوانان احساس می‌شود. الگوبرداري از سيره حضرت زهرا (س)، بهترين طريق حصول به اين امر می‌باشد كه نوشتار حاضر، آن را موردبحث قرار داده است.

حکومت و رهبری پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در قرآن کریم

اسلام برای تربیت و تکامل انسان، نظام‌های متعدد از قبیل نظام حقوقی و قضایی، نظام‌ تربیتی، نظام اقتصادی و نظام سیاسی و… پیش‌بینی کرده است. در این میان، نظام سیاسی جایگاه‌ ویژه‌ای دارد. نظام سیاسی اسلام بر مفهوم عمیق و دقیق ولایت مبتنی است. در عصر حاضر، عده‌ای تحت تأثیر اندیشه‌های سکولاریستی غربی به‌طورکلی منکر نظام ولایی گردیده و حتی‌ ولایت و حکومت پیامبر (ص) را بشری و غیر مرتبط با رسالت الهی و دینی آن بزرگوار دانسته‌اند. با توجه به اهمیت بحث ولایت و حکومت در اسلام، این مقاله به بررسی و نقد این‌ اندیشه پرداخته است و با استناد به آیات قرآن کریم، اثبات می‌کند که حکومت و رهبری‌ اجتماعی از لوازم قطعی و جدایی‌ناپذیر ادیان آسمانی به‌ویژه دین اسلام است.

درآمدی بر اجرای عدالت در حکومت مهدوی

مفهوم لغوی عدالت و تعاریفی که برخی از بزرگان از آن ارائه داده‌اند بخش نخست مقاله را تشکیل داده است. بخش دوم تحت عنوان (فصل الخطاب عدالت) این پرسش را مورد کنکاش قرار داده که مفهوم واقعی عدالت را چه کسی می‌تواند درک کند تا در مرحله بعد بتواند آن را اجرا نماید؟ پاسخ خلاصه شده اینکه معصوم چون از علم و دانش الهی برخوردار است، مفهوم گسترده عدالت مطلق را درک می‌کند و نیز توانایی اجرای آن را دارد. قسمت سوم مقاله به برخی راهکارهای اجرای عدالت در حکومت نهایی تاریخ می‌پردازد و آن را در هفت عنوان حق مداری، گزینش مدیران عادل، ترسیم برنامه عدالت محور، قانون‌گرایی، ستیز بی‌امان با ستمگران وفاسدان، امنیت و رفاه عمومی و گسترش دانش و فرهنگ پرستش تبیین می‌کند. سپس به نتیجه‌گیری می‌پردازد.

گفتاری درباره تفسیر امام حسن عسکری (ع)

این گفتار توضیحی است درباره ی تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام و نکاتی در اعتبار آن است که از کتاب ارزشمند «کشف الاستار عن وجه الکتب و الاسفار» نقل و ترجمه شده است.

فعالیت‌های علمی و فکری امام هادی (ع)

امام هادی (ع) هرچند ازنظر سیاسی در محدودیتی بسیار شدید به سر می‌برد و فعالیت سیاسی برای وی مقدور نبود، اما از نظر علمی و پاسداری از مرزهای عقیده و ایمان امت اسلامی گام‌های بزرگی برداشت. مبارزه آن حضرت با فرقه‌های مختلف گمراه مانند گروه مجسمه، غالیان، صوفیان و … از نمونه‌های بارز جهاد علمی و عقیدتی آن حضرت بود. در این مقاله مروری بر فعالیت‌های امام هادی (ع) در این زمینه داریم.

سیره‌ی سیاسی – اجتماعی امام محمدتقی (ع) در هدایت شیعیان

امامان شیعه گرچه با سن و سال‌های متفاوت به مقام امامت نائل می‌گردیدند؛ ولی از آنجا که علم و دانش آنها خدادادی بود و از مقام عصمت برخوردار بودند با توجه به شرایط زمان خویش با بهترین شیوه شیعیان را هدایت می‌کردند. در این نوشتار برآنیم تا پس از تبیین نقش امامان (ع) در هدایت جامعه، به سیره سیاسی امام جواد(ع) ـ که در سن کودکی به مقام امامت رسید ـ در هدایت شیعیان و پیروان ولایت بپردازیم.

جریان شناسی کلامی- سیاسی عصر امام رضا (ع) (183 – 203 ق)

در پژوهشي با عنوان «جريان‌شناسي کلامي- سياسي» بايد جريان‌هايي شناسايي شوند که هم‌، پشتوانه کلامي و هم کنش سياسي داشته و چشم به قدرت دوخته باشند. هر دوره‌اي را که براي تاريخ اسلام فرض بگيريم، مي‌توان جريان‌هاي کلامي- سياسي را در آن دوره رصد نمود. شناخت اين جريان‌ها از آن رو که فضايي از شرايط سياسي آن دوره را ترسيم مي‌کنند، بسيار موجه است. تمرکز اين نوشتار، بر مقطعي از تاريخ اسلام است که در آن به مدت بيست سال، امام رضا (ع) هدايت معنوي و سياسي جريان موسوم به شيعيان اثنا‌عشري را بر عهده داشتند. در حقيقت، بررسي کنش‌هاي سياسي اين جريان در کنار ساير جريان‌هاي آن روزگار که مهم‌ترين آن‌ها عبارت‌اند از: «جريان عباسي»، «جريان‌هاي علوي»، «جريان‌هاي نژادپرستانه» و «جريان خوارج»، فضاي بازتري را در شناخت خاستگاه، بسترها، رويکردها و کنش‌هاي سياسي هر يک از جريان‌هاي موجود مي‌گشايد. اين نوشتار خاستگاه، مباني کلامي و عملکرد سياسي جريان‌هاي کلامي- سياسي دوران امامت امام رضا (ع) (183-203 ق) را بررسي و تحليل مي‌نمايد.