نقد و بررسی کتاب مجموعة التوحید

در این نوشته بخشی دیگر از گفتار محمد بن‌عبدالوهاب را از کتاب مجموعة التوحید بررسی می‌کنیم. وی ادعا می‌کند علم ضروری داریم که پیامبر اکرم خواندن غیر خدا را برای احدی تشریع نفرموده است. او بدون بیان معیار و دلیل، اموری چون محبت، توکل، استغاثه، خوف و غیر آن را جزء عبادتات می‌داند و از این رو معتقد است انجام این اعمال برای غیر خدا عبادت او به شمار می‌رود و در نتیجه موجب شرک است. در این مقاله بررسی می‌شود که آیا در این زمینه ادعای علم ضروری که جای هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای وجود نداشته باشد، صحیح است؟ آیا در بین خود علمای حنبلی این ادعا پذیرفتنی است؟ سپس به بررسی ادعای دوم او می‌پردازیم که گفته است انجام انواع عبادت برای غیر خدا به صورت مطلق شرک است. سپس معیار و ملاک عبادت و شرک در مورد انواع اعمال یادشده را بیان می‌کنیم تا خوانندگان محترم به داوری بپردازند.

ترفندهای وهابیت در مناظره

شیخ علی آل‌محسن در سال 1377ق در شهر سیهات از استان قطیف در عربستان به دنیا آمد و دروس کلاسیک را تا دانشگاه ادامه داد و در دانشگاه در رشته پزشکی مشغول به تحصیل شد. اما در سال 1398ق دانشگاه را برای تحصیل در علوم دینی ترک کرد و به شهر مقدس قم هجرت نمودند و پس از گذراندن سطوح علمی حوزه به قطیف بازگشت. وی برای فراگیری دروس خارج فقه و اصول در سال 1416ق به نجف هجرت کردند . ایشان علاوه بر تدریس و تربیت طلاب، تألیفاتی نیز در علوم دینی دارند. خوانندگان محترم می­توانند با مراجعه به سامانه اینترنتی ایشان به‌طور مفصل با مقالات و مؤلفات ایشان آشنایی یابند.

ردّ نظر وهابیت از سوی اهل‌سنت در حرمت زیارت قبور

زیارت قبر رسول گرامی اسلام و قبور اولیای الهی در بقیع یکی از اعمال مورد اهتمام مسلمانان بوده است و مسلمانی یافت نمی شود که به حج بیت الله الحرام برود و از زیارت قبر آنان غافل بماند و در این موضوع تفاوتی میان شیعه و اهل‌سنت وجود ندارد و این در حالی است که وهابیان این مسئله را شرک می‌دانند و به‌شدت با آن مقابله می‌کنند. فرقه وهابیت در حالی با پرچم دفاع از توحید و به‌کارگیری سنت رسول خدا به مقابله با زیارت قبور و مخالفت با سفر به قصد زیارت قبر رسول گرامی اسلام پرداخت که سنت رسول گرامی اسلام و عمل صحابه و سیره مسلمانان و فتاوای علمای مذاهب اربعه اهل‌سنت در طول قرون متمادی شاهد خوبی بر حقانیت این اعتقادات است. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روایات نبوی و مستندات تاریخی از منابع اهل‌سنت و نظر علمای اهل‌سنت، ریشه های عمیق این اعتقاد را نشان دهد و وهن و سستی اعتقاد وهابیت را به اثبات رساند.

شفاعت توحیدی

چه تفاوتی میان عقیده مشرکان در خصوص شفاعت بت‌ها و عقیده شیعیان درباره امامان خود وجود دارد؟

بررسی تطبیقی ایده‌ها و رفتارهای خوارج و وهابیت

مقاله حاضر تحقیق تطبیقی در خصوص اندیشه‌ها و رفتارهای فرقه خوارج و وهابیت است. نویسنده ابتدا توضیح کوتاهی درباره معرفی این دو گروه داده و سپس در چهارده عنوان به بررسی برخی از شباهت‌های گروه خوارج و وهابیت در ایده‌ها و عملکردها پرداخته است.

تقیه و رویکرد وهابیت به آن

تعالیم اسلام بر پایه عقلانیت و مطابق فطرت بشری نهاده شده است که در برگیرنده همه جوانب زندگی است. در زندگی بشری گاهی به سبب وجود عقاید و سلیقه­ های گوناگون، انسان مجبور به رفتاری بر خلاف عقیده قلبی خود برای حفظ جان و یا مصالح دیگری است. اسلام با رعایت ضوابط و شرایط خاصی چنین رفتاری را در تعالیم خود به پیروانش توصیه نموده است. در این میان شیعه به سبب فشارهای سیاسی، بیشتر از سایر مذاهب به تقیه عمل کرده است، ولی عده­ای ظاهرگرا شیعه را به‌دلیل عمل به تقیه، به نفاق و کفر و الحاد متهم کرده­ اند. این مقاله در پی اثبات جوانب مختلف تقیه در قرآن کریم، سیره پیامبراکرم(ص)، صحابه و بزرگانی است که مورد قبول فرقه وهابیت‌اند.

فتنه نجد

در منابع روایی و تاریخی شیعه و اهل سنّت،[1] روایات متعددی درباره پیش بینی های پیامبر اکرم (ص) به طور صریح یا ضمنی درباره بروز فتنه در منطقه نجد نقل شده است که در این نوشته فقط به نقل چند روایت از منابع اهل سنّت بسنده می شود.

ویژگی‌های شخصی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در ادعیه و زیارت

موعود در اندیشه اسلامی ـ به ویژه در دیدگاه شیعه ـ ماهیتی مشخص دارد و مصداق معینی را به خود اختصاص داده است. ولادت او در منابع معتبر به اثبات رسیده است. آن حضرت که همنام پیامبر اکرم (ص) است و غیبتی طولانی دارد ظهورش منوط به اراده خداوند متعال و تحقق شرایط ظهور است. موضوع این مقاله، بررسی ویژگی‌های شخصی حضرت مهدی (عج) در ادعیه و زیارات است. در این مقاله، تحلیل خواهد شد ادعیه و زیارات ویژگی‌های شخصی حضرت مهدی (عج) را به صورت جزئی و هماهنگ با تاریخ و مطابق با کتاب و سنت ترسیم می‌‌کنند. پس از آن، درمی‌یابیم ماهیت امام دوازدهم (عج) و ابعاد و شئون آن حضرت چگونه در دعا و زیارات مربوط به مهدویت مورد اشاره قرار گرفته است.

مواضع و اقدامات سياسي امام حسن عسكري علیه السلام در برابر خلافت عباسي

مبارزات و مواضع سياسي ائمه (ع) در برابر جريان‌هاي حاکم، منطبق با شرايط جامعه بود. امام حسن عسکري(ع) نيز در دوران امامت خويش با توجه به محدوديت‌هاي سياسي شديد از راه‌هاي مختلف به اتخاذ مواضع سياسي منطقي پرداخت که نتيجه آن، حفظ تشيع و ايجاد آمادگي و زمينه‌سازي براي غيبت امام زمان(عج) بود. خلفاي عباسي نيز با وجود ضعف حاکم بر دستگاه خلافت، هيچ‌گاه از امام(ع) و اقدامات ايشان غافل نشده و در نهايت ايشان را به شهادت رساندند. در مقاله حاضر با استفاده از شيوه توصيف و تحليل، ضمن پرداختن به شرايط سياسي حاکم بر دستگاه خلافت عباسي و سياست خلفاي بني‌عباس نسبت به امام (ع) و شيعيان آن حضرت، مهم‌ترين مواضع سياسي و راهکار‌هاي امام حسن عسکري(ع) در برابر جريان خلافت تبيين مي‌گردد.

محمد بن عبدالوهاب و مخالفان نجدی معاصر او

برآمدن محمد بن عبدالوهاب در نجد واکنش های گسترده ای در پی داشت. نگرش‌های متفاوت به بنیادهای فکری و رفتاری او، پرسش های فراوانی را در ذهن ها برانگیخت؛ مانند وهابیت چیست؟ اعتراض او به کدامین گفتار و رفتار مسلمانان است؟ آموزه های اصلی آن کدام است؟ نتایج سیاسی ـ اجتماعی وهابیت به سود چه کسانی تمام می شود؟ رویکرد اندیشمندان اهل سنّت به آموزه های وهابیت و ارزش گذاری آن چگونه است؟ این نوشتار در صدد پاسخ به برخی از پرسش هاست و بستری را برای بحثی روشن در این زمینه فراهم می آورد.