غدیر در قرآن 3
با توجه به اهمیت موضوع رخ داده در غدیرخم و اهمیت داشتن این مسأله در جهان اسلام، ابتدا باید به دستورات خداوند و استشهاد پیامبر صلّی الله علیه و آله و نزول آیات قرآن دراین زمینه توجه داشت. به نمونه‌‌هایی از این آیات و روایات توجه می‌کنیم و معتقدیم که خداوند و پیامبر صلّی الله علیه و آله بیان خویش را برای امامت و رهبری جامعه به خوبی بیان نموده و ما شیعیان به تبعیت از این آیات بر اعتقادمان استوار می مانیم. اکنون به تبیین واقعه غدیر با زبان آیات قرآن که به صورت شأن نزول و یا تأویل و استشهاد بوده و از مهمترین اسناد و مدارک شیعه برای این اعتقاد است، می‌پردازیم.
در نوشتار قبلی و این نوشتار به بررسی آیه: « يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ …» و آیه: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا … الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ» و بیان چند نکته مهم، سوال و شبهه پیرامون این دو آیه اشاراتی می کنیم.
پرسشی که خود را در مقابل ما تحمیل می‌کند، این است: روایات، تصریح دارد که آیه‌ی « «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ»؛[2] پس از آن نازل شد که پیغمبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم ، علی علیه السّلام را در غدیر خم به امامت و ولایت امّت نصب کرد. همین روایات به صراحت بیان می‌کند که آیه‌ی: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»؛[3] پیش از غدیر فرود آمده است.
در حالی‌که آیه اکمال دین و اتمام نعمت، در ابتدای سوره‌ی مائده قرار دارد و آیه‌ی ابلاغ امامت علی علیه السّلام ، در وسط همین سوره آمده است. فرض آن است که موضوع برعکس می‌بود، خصوصاً که قرآن به تدریج و پاره‌پاره نازل شده است. این مطلب را چگونه تفسیر می‌کنید؟! موضوع را به ترتیب زیر بررسی و به پرسش مطرح پاسخ می‌دهیم.
غدیر در قرآن 2
با توجه به اهمیت موضوع رخ داده در غدیرخم و اهمیت داشتن این مسأله در جهان اسلام، ابتدا باید به دستورات خداوند و استشهاد پیامبر صلّی الله علیه و آله و نزول آیات قرآن دراین زمینه توجه داشت. به نمونه‌‌هایی از این آیات و روایات توجه می‌کنیم و معتقدیم که خداوند و پیامبر صلّی الله علیه و آله بیان خویش را برای امامت و رهبری جامعه به خوبی بیان نموده و ما شیعیان به تبعیت از این آیات بر اعتقادمان استوار می مانیم. اکنون به تبیین واقعه غدیر با زبان آیات قرآن که به صورت شأن نزول و یا تأویل و استشهاد بوده و از مهمترین اسناد و مدارک شیعه برای این اعتقاد است، می‌پردازیم.
در نوشتار قبلی و این نوشتار به بررسی آیه: « يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ …» و آیه: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا … الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ» و بیان چند نکته مهم، سوال و شبهه پیرامون این دو آیه اشاراتی می کنیم.
غدیر در قرآن 1
با توجه به اهمیت موضوع رخ داده در غدیرخم و اهمیت داشتن این مسأله در جهان اسلام، ابتدا باید به دستورات خداوند و استشهاد پیامبر صلّی الله علیه و آله و نزول آیات قرآن دراین زمینه توجه داشت. به نمونه‌‌هایی از این آیات و روایات توجه می‌کنیم و معتقدیم که خداوند و پیامبر صلّی الله علیه و آله بیان خویش را برای امامت و رهبری جامعه به خوبی بیان نموده و ما شیعیان به تبعیت از این آیات بر اعتقادمان استوار می مانیم. اکنون به تبیین واقعه غدیر با زبان آیات قرآن که به صورت شأن نزول و یا تأویل و استشهاد بوده و از مهمترین اسناد و مدارک شیعه برای این اعتقاد است، می‌پردازیم.
در این نوشتار و نوشتار بعدی به بررسی آیه: « يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ …» و آیه: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا … الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ» و بیان چند نکته مهم، سوال و شبهه پیرامون این دو آیه اشاراتی می کنیم.
بررسی ماجرای مهم اعزام سپاه اسامه 3
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خوبی بر اهمیت منطقه شامات و فلسطین که تحت سیطره رومیان قرار داشت، واقف بود و مطمئن بود که دولت نیرومند روم، که شاهد گسترش روزافزون اسلام است، ساکت و آرام نمی نشیند و درصدد فرصتی است که ضربه ای به حکومت نوپای اسلام بزند. از این رو، در سال هشتم هجری سپاهی را روانه این سرزمین نمود تا خطرات احتمالی را دفع کنند. سپس در سال نهم هجری وقتی خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز در مدینه منتشر گردید، پیامبر همراه با سی هزار جنگجو عازم «تبوک» گردید و بدون برخورد با دشمن و جنگ و خون ریزی، به مدینه بازگشت. بدین سان، احتمال خطر در نظر پیامبر بسیار جدّی بود و به همین دلیل، پس از مراسم حجة الوداع ، سپاهی منظّم به فرمانده ای اسامه بن زید که جوانی 20 ساله بود برای اعزام به این منطقه آماده کرد و دستور داد بزرگان مهاجران و انصار در آن شرکت کنند.
در این نوشتار به بررسی تخلف عمر و ابوبکر از شرکت در سپاه اسامه می پردازیم و در پایان به نکاتی که موجب شگفتی ساز شدن ماجرای سپاه اسامه در تاریخ شد اشاره ای می کنیم.
بررسی ماجرای مهم اعزام سپاه اسامه 2
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خوبی بر اهمیت منطقه شامات و فلسطین که تحت سیطره رومیان قرار داشت، واقف بود و مطمئن بود که دولت نیرومند روم، که شاهد گسترش روزافزون اسلام است، ساکت و آرام نمی نشیند و درصدد فرصتی است که ضربه ای به حکومت نوپای اسلام بزند. از این رو، در سال هشتم هجری سپاهی را روانه این سرزمین نمود تا خطرات احتمالی را دفع کنند. سپس در سال نهم هجری وقتی خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز در مدینه منتشر گردید، پیامبر همراه با سی هزار جنگجو عازم «تبوک» گردید و بدون برخورد با دشمن و جنگ و خون ریزی، به مدینه بازگشت. بدین سان، احتمال خطر در نظر پیامبر بسیار جدّی بود و به همین دلیل، پس از مراسم حجة الوداع ، سپاهی منظّم به فرمانده ای اسامه بن زید که جوانی 20 ساله بود برای اعزام به این منطقه آماده کرد و دستور داد بزرگان مهاجران و انصار در آن شرکت کنند.
در نوشتار قبلی به نقل اصل ماجرا که در کتب اهل سنّت آمده بود پرداختیم، در این نوشتار به نقد و بررسی این نقل ها می پردازیم.
ما را با آنچه گذشت، درنگ‌های است؛ خواهیم کوشید در موارد زیر به اختصار بیان کنیم:
(اسناد مطالبی که ذکر نشده است در نوشتار قبلی مفصل ذکر شده است)
بررسی ماجرای مهم اعزام سپاه اسامه 1
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خوبی بر اهمیت منطقه شامات و فلسطین که تحت سیطره رومیان قرار داشت، واقف بود و مطمئن بود که دولت نیرومند روم، که شاهد گسترش روزافزون اسلام است، ساکت و آرام نمی نشیند و درصدد فرصتی است که ضربه ای به حکومت نوپای اسلام بزند. از این رو، در سال هشتم هجری سپاهی را روانه این سرزمین نمود تا خطرات احتمالی را دفع کنند. سپس در سال نهم هجری وقتی خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز در مدینه منتشر گردید، پیامبر همراه با سی هزار جنگجو عازم «تبوک» گردید و بدون برخورد با دشمن و جنگ و خون ریزی، به مدینه بازگشت. بدین سان، احتمال خطر در نظر پیامبر بسیار جدّی بود و به همین دلیل، پس از مراسم حجة الوداع ، سپاهی منظّم به فرمانده ای اسامه بن زید که جوانی 20 ساله بود برای اعزام به این منطقه آماده کرد و دستور داد بزرگان مهاجران و انصار در آن شرکت کنند.
در چند نوشتار به بررسی جریانات مهم این ماجرا می پردازیم.
آیا امامت حضرت علی علیه السلام بلافصل است؟
شاید برخی بر زبان آورند که اگر دلالت حدیث غدیر بر امامت علی علیه السّلام را بپذیریم، این نکته را نخواهیم پذیرفت که دلالت حدیث غدیر بر خلافت و امامت بلافصل وی، دلالت کند و خلافت سه نفر نخست: ابوبکر، عمر و عثمان را نفی نماید. در این نوشتار با استدلال هایی به رد این نظر می پردازیم.
احتجاجات حضرت علی علیه السّلام به حدیث غدیر
غدیر واقعیتی انکارناپذیر در تاریخ اسلام است و هیچگاه فراموش نخواهد شد. از همین رو امام علی علیهالسلام از آغازین روزهای خلافت ابوبکر در کنار شمردن امتیازاتی که حضرت را مستحق خلافت میکرد، با مسئله غدیر استدلال و استشهاد می نمود.
شانزدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
در ابتدای جلسه حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی با یادآوری مباحث گذشته در باب «جریان محمد حنفیه در مدینه» بر این نکته تأکید کرد که در این بخش چند ادعا را دنبال می‌کنیم. وی گفت: ادعای اصلی این است که جریان تشیع اعتقادی بعد از عاشورا توسط خط محمد حنفیه در مدینه پی گیری شد. اهمیت این دوره تاریخی این است که در میان دوران امامت امام حسین (ع) و شکل‌گیری امامت اجتماعی و فرهنگی امام سجاد (ع) قرار دارد. این دوره، مقطعی است که تشیع، نیازمند رهبری اجتماعی است و در عرصه فرهنگی و علمی به محمد حنفیه و خاندان او می‌انجامد.برای اثبات این معنا یک گام را برداشتیم تا نشان دهیم شرایط شیعه در این دوره خاص است و پراکندگی آن نیازمند یک رهبری واحد دارای جایگاه مقبول و مشروع است. با ذکر شرایط آن زمان، اشاره کردیم که این ویژگی‌ها در محمد حنفیه وجود دارد؛ او خودش را عهده‌دار این مسئولیت در این دوره تاریخی می‌داند.
اهمیت عزاداری و زیارت سیدالشهداء علیه السلام
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ * أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِبادِ»[1]. «رَبِّ اشْرَحْ لي صَدْري * وَ يَسِّرْ لي أَمْري * وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِساني * يَفْقَهُوا قَوْلي».[2] «إِلهی وَ أَنْطِقْنِي بِالْهُدَى، وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوَى».[3] تهاجم فرهنگی پس از شهادت پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) بعد از شهادت […]
پانزدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
به گزارش معاونت پژوهش، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر “محمدتقی سبحانی” با مروری بر مباحث جلسات گذشته، خلاصه‌ای از نظریه خویش را در باب تاریخ تفکر امامیه نخستین و دوران مدرسه مدینه بیان کرد و گفت: حاصل نگاهی که درباره مدرسه مدینه تا دوره اول ارائه شد، این بود که اهل‌بیت (ع) و جریان اصلی شیعه پس از رحلت پیامبر (ص) به این‌سو، یک راهبرد اساسی را در مواجهه با انحراف از خط امامت دنبال کردند.
درنگی در برخی فضائل حضرت عباس علیه السلام
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ * أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِبادِ»[1]. «رَبِّ اشْرَحْ لي صَدْري * وَ يَسِّرْ لي أَمْري * وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِساني * يَفْقَهُوا قَوْلي».[2] «إِلهی وَ أَنْطِقْنِي بِالْهُدَى، وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوَى».[3] عوامل سعادت عوامل سعادت زیاد هستند، یعنی متعدّد هستند، بعضی مهم هستند، بعضی اهم هستند، بعضی هم […]
