مصاحبه علمی (3)

آنچه پیش رو دارید گزارشی است از مصاحبه ای که مؤسسه شیعه شناسی در زمینه «جایگاه عدالت در آموزه های شیعی» با آقایان حجة الاسلام والمسلمین دکتر محمود تقی زاده داوری، حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمّد علی شمالی و دکتر محمّد لگن هاوزن به عمل آورده است. این مصاحبه توسط آقای حجة الاسلام و المسلمین علیرضا ایمانی انجام شده است.

گفتگو

نوشتار ذیل حاصل گفت و گوی مؤسسه «شیعه شناسی» با دکتر شلمبرگر امریکایی است. دکتر شلمبرگر روان پزشک است و برای شناخت جامعه ی شیعی ایران و کسب اطلاعات در زمینه ی مکتب تشیّع، دو سال است به همراه همسرش در ایران به سر می برد. به نظر می رسد مشاهدات و برداشت های ایشان به عنوان یک مسیحی از جامعه ی شیعی برای شیعیان ایران جالب توجه اند.

نکاتی درباره نهضت حسینی

عظمت عاشورا به بزرگی خدا است؛ چون برای خدا و در راه خدا بود. این حادثه هم وسیع است، هم عمیق است؛ هم سطح دارد، هم عمق. اجمالاٌ همه چیز در آن بود؛ امر به معروف، تعلیم، عبادت، نماز، شهادت طلبی، عدالت خواهی، تشکیل حکومت اسلامی، رواج قرآن، اصلاح طلبی قرآنی.
همه چیز در آن بود، منتها به قدری وسیع است که هر کسی گوشه ای از آن را نگاه می کند، دچار انحصار گرایی می شود که این اشتباه بزرگی است.

تصویری از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله) در دائرةالمعارف امریکانا

حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم پیامبر الله و بنیان گذار اسلام است، که تعداد پیروانش به 600 میلیون نفر می رسد. وقایع دوران کودکی حضرت محمد صلی الله علیه و آله چندان روشن نیست. نخستین گزارش، سیره رسول الله، نوشته ی ابن اسحاق، بیش از یک قرن پس از وفات حضرت محمد صلی الله علیه و آله نگاشته شده است.

کلام سیاسی شیعه

یکی از حوزه های اندیشه ی سیاسی اسلام، «کلام سیاسی» است. این حوزه همانند فقه سیاسی، از جمله عرصه های تفکر سیاسی مسلمانان می باشد که در درون خود تمدن اسلامی، شکل گرفته و رشد نموده است. در این نوشتار، برآنیم تا با تبیین اجمالی رهیافت کلام سیاسی در اندیشه ی سیاسی اسلام، به بررسی کلی دیدگاه های کلام سیاسی شیعی بپردازیم.

مطالعات اسلام شناسی و شیعه شناسی در دانشگاه های ایالت متحده آمریکا

دانشگاه «آمریکن» یکی از دانشگاه های معتبر کشور ایالات متحده ی آمریکا به شمار می رود که در کلیه ی رشته ها از درجه ی اعتبار خاصی برخوردار است. این دانشگاه در زمینه ی اسلام شناسی و شیعه شناسی نیز فعالیت دارد. بخش آموزشی آن در مقاطع دکتری دانشجو می پذیرد که در ذیل، به دروس عمده ی آن، استادان و توضیحاتی در مورد دروس اشاره می کنیم.

پرتو (معرفی چند کتاب درباره شیعه)

مطالب این کتاب در هفت فصل تنظیم شده اند؛
1 – نگاهی گذرا به تاریخ اسلام؛
2 – تراژدی کربلا؛ کنگره ی اشک و اندوه؛
3 – عوامل مؤثر در گسترش و تحوّل مراسم عزاداری حسینی در عراق؛
4 – اهمیت و نقش مذهبی، اجتماعی و سیاسی شهرهای مقدّس در عراق؛
5 – جامعه شناسی گفتمان سوگ و عزای حسینی؛
6 – ویژگی های فولکور سوگواری حسینی؛
7 – تحریف قیام امام حسین علیه السلام و سوء استفاده از مراسم عزاداری.

مختصات عمومی امامت شیعه

در این مقاله و تحت سه عنوان «ادلّه»، «اصول» و «پایه ها» ی نظام سیاسی شیعه، کوشش می کنیم سیمای عمومی این نظام را، که در منابع اسلامی «امامت شیعی» نامیده شده است، بررسی کنیم.

برآمدن شیعه و تشیع (اندیشه شهید صدر)

مباحث شهید صدر با نظم و نسق قابل تحسینی، که منطبق با شیوه های تحقیق امروزین می باشد، با طرح مسئله ای در یک پیش گفتار شروع شده است که «منشأ پیدایش شیعه چیست؟» آیا تشیّع به مثابه ی یک «رویداد ناگهانی در جامعه ی اسلامی» است؟ برخی شیعه را یک جریان تاریخی دانسته و حداکثر ریشه آن را در دوران خلافت امام علی علیه السلام جستجو می کنند.

آل بویه و نقش آنان در برپایی مراسم و مواسم شیعه امامیه در عراق

مراسم و سنّت های یک قوم و ملت و پیروان یک آیین و مذهب در حقیقت، تجلّی اعتقادات و اصول و باورهای آن مردم است. تاریخ شیعه ی امامیه دارای مقاطع مهم تاریخی است که تشکیل حکومت آل بویه و سلطه ی این حکومت بر عراق یکی از این مقاطع مهم به شمار می آید.

عالمان شیعه (از سال 255 هجری به بعد)

اهمیت شناخت عالمان شیعه بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا آثاری که از آن ها بر جای مانده و همچنین رفتار و موضع گیری هایی که آن ها داشته اند، در معرفی شیعه و چگونگی وضعیت تشیّع در آن عصر، نقش عمده ای دارد. از این رو، مجله ی شیعه شناسی بر آن شد تا از این پس، در هر شماره تعدادی از عالمان و دانشمندان شیعی را مرود مطالعه قرار داده و آن ها را به مخاطبان گرامی معرفی نماید.

نگاهی به مکاتب حدیثی شیعه در سده های اولیه

در مباحث پیشین به این نکته اشاره کردیم که آغاز حرکت حدیثی شیعه در کوفه به تاریخ ورود امیرالمؤمنین علی علیه السلام به این شهر، پس از جنگ جمل، باز می گردد. پس از این هجرت، عده ی زیادی از صحابه و تابعان به سمت این شهر حرکت کردند؛ به عنوان نمونه، براقی در تاریخ کوفه به 148 صحابی اشاره کرده که بدین مکان هجرت کرده و در آن مستقر شدند.