ائتلاف طلحه و زبیر
وقتی حکومت امیر المؤمنین شکل گرفت، ائتلاف طلحه و زبیر زمان امیر المؤمنین رخ می‌دهد و حضرت (علیه السّلام) هم فرمود: والله اگر هم این‌ها پیروز شوند که فرمود هرگز نخواهند شد یکی دیگری را خواهد کشت. کما این‌که همه دیدند جمل نشده آن‌ها سر نماز به صورت هم سیلی زدند که من امام هستم، […]
سبک زندگی در زمان خلافت عثمان
زمان خلیفه‌ی سوم یک اتّفاق در جامعه افتاد، مانند همان اتّفاقی که الآن در جامعه‌ی ما هم اتفاده است. سبک زندگی مردم عوض شد، الگوی مصرف تغییر کرد. ممکن است یک جوان بگوید چرا این اسلام این‌قدر اشکال گرفته که شکل ریش من بزی باشد یا غیر بزی باشد؟ اسلام به این‌که رنگ لباس تو […]
رشوه خلیفه سوم به زبیر
زبیر در زمان پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) با او بود. وقتی که حضرت از دنیا رفت با این‌که داماد خلیفه‌ی اوّل بود ولی در خانه‌ی امیر المؤمنین (علیه السّلام) تحصّن کرد و با خلیفه بیعت نکرد. اگر آن روز بیعت می‌کرد صاحب منصب می‌شد. بعضی از نقل‌های می‌گوید حتّی شمشیر کشید […]
علت بیچاره شدن زبیر
سه چیز زبیر را بد عاقبت کرد که یکی از آن‌ها حرامخواری است. زبیر هزار غلام و کنیز داشت. من یک وقت حساب کردم، هزار غلام و کنیز در بعضی از نقل‌ها دو هزار غلام و کنیز داشت. اگر همان هزار نفر را حساب کنیم باید سه وعده غذا باید به آن‌ها بدهید، فرض کنید […]
اولین اقدام امیرالمومنین علیه السلام در حکومت
وقتی که امیر المؤمنین (علیه السّلام) به حکومت رسید در ابتدای کار طی نامه‌ای معاویه را از قدرت عزل کرد تا بعداً معاویه ادّعا نکند که یک روز… -البتّه در روایت امیر المؤمنین (علیه السّلام) اصطلاح است، یعنی خیلی کم- فرمود: والله من دو روز هم معاویه را والی خود قرار نمی‌دهم. این دو روز […]
در حکومت امیرالمومنین (ع) تخصص یا تعهد؟
یکی از نکاتی که برای امروز ما بسیار مهم است این است که همیشه مطرح است که تخصّص مهم است یا تعهّد؟ متخصّص اولویت دارد یا متعهّد؟ سیره‌ی خلیفه‌ی دوم متخصّص است. به او می‌گفتند: چرا منافقین را سر کار می‌آوری؟ جالب است که این سؤال نشان می‌دهد که در زمان خلیفه‌ی (دوم)0024؟؟ کاری با […]
امیرالمومنین(ع) خود را حاکم نمی دانست؟
در دو قسمت از نهج البلاغه عبارتی مطرح است که شیعه به ما اشکال می‌کنند. می‌گویند: امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) خود را امام نمی‌دانست چون در خطبه‌ی 3 داریم که اصرار کردند تا پذیرفت. اگر حکومت حقّ الهی امیر المؤمنین بود، امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) اوّلین کسی است که حق را اجرا می‌کند. […]
تقدس زدایی
برای این‌که پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) یا امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) راحت نتوانند حرف بزنند مدام آراء اضافه می‌کردند. این‌که می‌بینید قبل از امیر المؤمنین (علیه السّلام) نقل حدیث ممنوع می‌شود به همین دلیل است که مردم ندانند پیامبر در این موضوع چه چیزی فرموده است که بشود افکار مختلف […]
جایگاه خلیفه
وقتی امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) به حکومت رسید در یک شرایط خاصّی قرار داشت. او در شرایطی به حکومت رسید که عمده ی مردم آن روزگار پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را معصوم نمی‌دانستند، 25 سال هم حکومت دست افراد دیگری بود. وقتی امیر المؤمنین (علیه السّلام) به حکومت رسید یک […]
امیرالمومنین در چه شرایطی به حکومت رسید؟
بدبختی امروز ما این است که حال نداریم بررسی کنیم، برای ما پیغام و روایت و تاریخ می‌آید و دو طرف هم می‌گویند. واقعیت وقتی درست است که شما یک کدام را انتخاب کنی و مخالف آن را با دلیل نقد کنی. به چه دلیل آن را انتخاب یا رد کردی؟ تنها انتخاب کردن کافی […]
دوست داشتی در لشکر امیرالمومنین باشی؟
اگر بخواهیم بحث تاریخی دقیق داشته باشیم باید دو کار انجام دهیم: 1- حرفی بزنیم که همه قبول کنند، این کار بهترین کار است؛ یعنی آدم‌هایی که سلیقه‌های مختلف دارند. آن قسمت را قبول دارد و آن کسی که ندارد، آن کسی که یار امیر المؤمنین است و آن کسی که یار امیر المؤمنین نیست، […]
بحث تاریخی
بحث تاریخی باید چگونه باشد؟ اگر ما سیره‌ی اهل بیت (علیهم السّلام) را بشناسیم تقریباً در زندگی ما هیچ اتّفاقی رخ نمی‌دهد مگر این‌که شبیه آن برای اهل بیت رخ داده باشد. اگر ما مجلس می‌گیریم و دور هم جمع می‌شویم غرض این است که خود را شبیه اهل بیت کنیم یا این‌که تلاش کنیم […]
تأملی در مکتب علمی – آموزشی صادق اهل بیت علیهم السّلام
برای همه آنان که به نظام های موفق علمی آموزشی می اندیشند مطالعه و بررسی مدرسۀ امام صادق علیه السلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است و امروز جامعه اسلامی، در راستای یافتن یک نظام تربیتی آموزشی، به درک مشخصات این مکتب سخت نیازمند است.
در اینجا پرسش هایی از این دست مطرح می‌شود که آیا می توان مبانی هدف ها، روش ها و ویژگی های یک نظام آموزشی را از بررسی حیات امام صادق علیه‌السلام به دست آورد؟ نگارنده بر این باور است که ضمن امکان استحصال چنین نظامی برای کشف ابعاد و ویژگی های این مدرسه گویا ترین اسناد روایات وارده از خود امام ششم است، هرچند تبیین حقیقت مورد نظر فراتر از حد یک مقاله است.
نویسنده کوشیده است با استناد به این روایات، شمایی از خصوصیات مدرسه را بازگو نماید. تعریف علم، هدفمندی آن، نوع گزینش استاد و دانشجو و جامعیت این مدرسه، اولویت ها و برآیند آموزشی آن، از نکاتی است که در این نوشته مورد توجه قرار گرفته اند.
پاسخ به چرایی تشکیل جبهه فرهنگی امام باقر علیه السلام
داشتن الگوی فکری از جمله مسایل مهم در تعلیم و تربیت می باشد. اگر کسانی باشند که هم به لحاظ فکری و هم به لحاظ عملی این توانایی برای الگو واقع شدن را داشته باشند، یادگیری و درس آموزی از محضر آنان می تواند از مهمترین راه های رسیدن به سعادت باشد. پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) از این نمونه های عالی الگو یا به تعبیر قرآنی اسوه می باشند. شناخت بهتر سیره اهل بیت پیامبر(ص) سبب شد تا به بهانه سالروز میلاد خجسته امام محمدباقر(ع) از دیدگاههای دکتر محمد الله اکبری مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بهره مند شویم.