تروریسم فرقه گرا و تهدیدهای پیرامونی برای ایران
یکی از ملزومات مدیریت استراتژیک امنیت نرم، بویژه در استان های مرزی؛ رصد، اولویت بندی و تهدیدسنجی آفندهایی هستند که از جانب برخی سازمان های تروریستی فرقه گرای مستقر در محیط امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بوجود می آیند. با توجه به سیال بودن و گستردگی افراط گرایی فرقه ای در لایه های پیرامونی ایران، مدیریت و خنثی سازی تهدیدها و آسیب های ناشی از سایش های مسلحانه فرقه ای، نیازمند تشکیل کارگروه های مطالعاتی و عملیاتی است. در این نوشتار تهدیدهای تروریسم فرقه گرا مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت.
بقیع در گذر تاریخ
قبرستان بقیع از جمله مکانهایی است که نزد افکار مسلمانان از اهمیت و قداست ویژه ای برخوردار بوده و هست. در فاجعه تخریب قبور بقیع به دست عوامل متحجر وهابی قلوب همه مسلمانان متاثر شدو موجی از اعتراض را در بین مسلمانان جهان به همراه داشت. در ادامه این نوشتار تاریخچه بقیع و فاجعه تخریب قبور بقیع بیان خواهد شد.
اسلام گرايي و مسأله خشونت
ظهور رژيم بنياد گراي افراطي طالبان و عمل کرد آن در افغانستان، گسترش عمليات نظامي گروه القاعده در خاورميانه عليه منافع آمريکا در آفريقا، يمن و در نهايت، حوادث 11 سپتامبر 2001 و نابودي برج هاي تجارت جهاني در نيويورک، کشتارهاي فرقه اي در پاکستان، بمب گذاري هاي هولناک در ميان عزاداران عاشورا و ساير اقدامات گسترده خشونت بار عليه مراکز غير نظامي در عراق (2004) گروگان گيري ها و کشتار غير نظاميان در روسيه و ترکيه در سال هاي آغازين قرن بيست و يکم به ويژه در اوت 2004 توجه ناظران سياسي و تحليل گران مسائل جنبش هاي اسلامي و نيز دولت مردان غرب و منطقه را به کاربرد خشونت درميان اسلام گرايان جلب کرد. در این مقاله مسأله خشونت و اسلام گرایی مورد بررسی و کنکاش قرار می گیرد.
وهابیت و ایران
وهابی ها داخل ایران از نظر مالی پیوند محکمی با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس خصوصا” عربستان سعودی و امارات متحده عربی دارند. اخیرا نیز تحرکاتی در برخی مناطق سنی نشین برای ایجاد تقابل با شیعه از طریق آموزه های وهابیت آغاز شدهو هر از چند گاهی، جزوات و کتب حاوی اهانت به باورهای اهل سنت از جانب برخی گروه های خاص که اتفاقا” با نظام شیعی ایران در تقابل هستند توزیع می شود که این دو حرکت به صورت مکمل یکدیگر در ایجاد تقابل سنی و شیعه عمل می کنند.
نگاهی از درون به: شیخ نشین های خلیج فارس
عموم شیخ نشین های خلیج فارس به جز عمان و بحرین، به وجود آمدنشان مربوط به فعل و انفعالات شبه جزیره عربستان می باشد.البته انگلیسی ها در شکل دادن و تعین بخشیدن آنها به عنوان یک سرزمین مستقل بیشترین سهم را داشته اند. ورود عموم این شیخ نشین ها و حتی خود کشور سعودی به دنیای جدید و تاریخ معاصر همزمان است با کشف نفت در این سرزمین ها. در مقاله حاضر مطالبی در مورد شیخ نشین های خلیج فارس و دیدگاه های آنها نسبت به غرب، شرق و اسرائیل بیان می شود.
نقش وهابیت در تانزانیا
پیشینه ورود وهابیت به کشور تانزانیا به اواخر دهه 1960 باز می گردد. طی این سال ها برخی از مبلغان وهابی در زنگبار و دارالسلام به تبلیغ این فرقه ضالّه پرداختند.
نقش وهابیت در اوگاندا
ورود وهابیت به این کشور، همانند کنیا و اوگاندا به دهه 1960 و چند سال پس از استقلال اوگاندا باز می گردد. در اواخر این دهه، تعدادی از مبلغان وهابی از کشورهای سودان و عربستان در قالب معلمان عربی وارد این کشور شده، در مناطق مسلمان نشین اقدام به تبلیغ اندیشه های وهابیت کردند. وهابیان در این سال ها با انجمن ملی پیشبرد مسلمان نیز ارتباط داشتند و در تلاش بودند از طریق این سازمان نیز بخشی از اهداف خود را به تحقق رسانند. از این رو، در مسائل داخلی انجمن ملی پیشبرد مسلمانان نیز دخالت کردند که به اوج گیری منازعه میان این سازمان و مخالفان آنها، از جمله عیدی کاواگانیا و موشی موگروا و در نهایت، قتل این دو فرد منجر گشت.
نقش و جایگاه مطوعین وهابی در بسط و تثبیت دولت های اول تا سوم سعودی
جریان وهابیت به عنوان یکی از اصلی ترین جریانهای فکری در جهان اسلام معاصر، یکی از اصلی ترین زمینه های تحقیق در حوزه تاریخ اسلام محسوب می شود. ساختار و نهاد مذهبی وهابیت پس از ترویج عقاید محمد بن عبدالوهاب، بنیانگذار آن به سرعت بسط و گسترش یافت و نقش مهمی در بسط و ترویج زمینه های شکل گیری دولت سعودی گشت. مطوعین به عنوان مبلغین اندیشه وهابیت، با کسب اطمینان قلبی مردم، زمینه های حضور نیروهای نظامی وهابی و فتح مناطق را فراهم می کرده و نقش مهمی در این زمینه ایفا می نموده اند. تحلیل و شناخت میزان تاثیرگذاری این گروه، به همراه سیر تطور نقش و جایگاه آنها در دولت های اول تا سوم سعودی رسالت این پایان نامه است.
نقش شرکت ملی نفت عربستان
در این مقاله به بررسی شرکت ملی نفت عربستان و نقش این شرکت در توسعه اقتصادی و صنعتی عربستان می پردازد و نشان از تأثیر نفت بر اقتصاد این کشور می پردازد.
نقد و معرفی کتاب: عربستان سعودی در تقاطع قرن ها و هزاره ها (الف . ای . واویلف)
دکتر الف.أی.واویلف پروفسور آکادمی دیپلماتیک وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه در طول سال های متمادی کار در کشور عربستان سعودی مشاهدات خود را به صورت کتابی تنظیم کرده که در این مقاله گزارش کوتاهی از کتاب عربستان سعودی در تقاطع قرن ها و هزاره ها بیان می شود.
معرفی کتاب: «وهابیت سیاسی»
ظاهر گرايي و قشري مآبي در اسلام و ساير اديان و مذاهب سابقه‌اي طولاني دارد بر اين مبنا شناخت جريان ظاهر گرايي از جمله وهابيت بدون شناخت جريان ظاهرگرايي و قشري‌گرايي در تاريخ اسلام و آثار پيامدهاي آن در انحطاط تمدن اسلامي غير ممكن است. در مورد وهابيت كه تحت لواي دفاع از قرآن و سنت و در پوشش مذاهب اهل سنت با اسامي اصلاح ديني و بازگشت به سنت سلف صالح به حيات خود ادامه مي‌دهد، كتاب‌هاي متعددي نوشته شده است.
گفتمان وهابیت و اندیشه معاصر ایران
در واقع نو – وهابیت به دنبال اسلامی کردن مدرنیسم است و روشنفکر ایرانی به دنبال مدرن کردن اسلام. وجه شبه هر دو، فهم نادرست از اسلام و تجدد و بازغلتیدن در فرایند غربزدگی است. در این فرایند حقیقت اسلام همچنان به محاق می رود و در عرصه سیاست و عمل، امکان اتحاد برای نیل به اهداف پروژه ای ناشی از اغراض خاص فراهم می آید. تفسیر غلط وهابیت و روشنفکری ایران، علی رغم اختلاف های مبنایی که دارند، در اموری چند شباهت دارند. هر دو هستی (اعم از عالم، عقل، انسان و بعضاً متن) را به شکلی ظاهری می بینند و آن را ظاهربینانه تفسیر می کنند. هیچ یک به امور مقدس زمینی و تداوم ولایت الهی در زمین قائل نیستند. قدرت یابی در سیاست و انجام اصلاحات گسترده سیاسی، برای هر دو گرایش، اولویت نخست هستند. برای این منظور حاضر هستند به صورت مصلحتی از بسیاری شعارها و ارزش های خود عدول کنند. سرانجام هر دو گرایش، دیدگاهی ساده انگارانه نسبت به تحولات تاریخی داشته و گمان این را دارند که می توانند چنین تحولاتی را به دلخواه خود مدیریت کنند، به شرط آنکه رهبران و گروه های متخاصم را بتوانند حذف کنند.
گفتگو، جریانهای درون وهابیت
در این گفتگو، استاد علیزاده موسوی به سؤالاتی راجع به برخی جریانات مانند جریان ملکیه، اخوانیه، قطبیه، تکفیری، نوسلفیان، سکولار، شیعیان عربستان و همچنین رابطه و رویکرد وهابیت به بیداری اسلامی پاسخ داده اند.
کویت و وهابیت در آفریقا
کشور کویت از اوایل دهه 1970 فعالیت های انسان دوستانه خود را در شرق آفریقا آغاز کرده است که این اقدامات بیشتر در بر گیرنده اهدای کمک های مالی به دولت و سازمان های اسلامی این کشورها، مشارکت در برگزاری مراسم و مناسبت های اسلامی، ساخت مدارس اسلامی، مساجد و… بوده است.