بررسی تطبیقی روایات تفسیری فریقین شیعه و اهل سنت درباره امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
آنچه پیش رو دارید رساله ای است در زمینه«بررسی تطبیقی روایات تفسیری فریقین درباره امام مهدی(عج)» که در یک مقدمه و چهار فصل تنظیم وتدوین شده است. در مقدمه رساله به شش مطلب پرداخته شده است که عبارتند از:موضوع پژوهش، هدف پژوهش، ضرورت پژوهش، پیشینه پژوهش، روش پژوهش و محدودیت های پژوهش. فصل اول مربوط به کلیات و مبانی بحث است که به چهار موضوع پرداخته شده است. این موضوعات به شرح زیر می باشند:معنا شناسی تفسیر، معنا شناسی تأویل، بررسی حجیت سنت اهلبیت(ع) در تفسیر قرآن و بررسی حجیت قول صحابه در تفسیر قرآن. ضرورت مطرح کردن مباحث معنا شناسی تفسیر و تأویل این است که در بسیاری از روایات تفسیری علاوه بر تفسیر آیات، تأویل یا مصادیقی از آیه نیز مطرح شده که در نگاه اولیه با ظاهرآیه مطابقت ندارد اما با دقت وامعان نظر می توان به ارتباط آنها با آیه پی برد؛ همچنین با عنایت به این که برای واژه تأویل، معانی متعددی مطرح شده است در بخش معنا شناسی تأویل مشخص نموده ایم که منظور ما از تأویل در این رساله کدام معنا است. اکثر روایات تفسیری در مصادر شیعه از اهلبیت(ع) که عدل قرآن هستند صادر شده است بنا براین بحث درباره حجیت سنت اهلبیت(ع) درباره تفسیر قرآن اجتناب پذیر است. در بخش سوم با ادله قرآنی و روایی اثبات شده که هر آنچه اهلبیت(ع) درباره معارف قرآن بیان کرده اند گو اینکه از لسان جد بزرگوارشان رسول مکرم اسلام (ص) نقل شده است و هیچ تفاوتی ندارد. در بخش چهارم(از فصل اول) به حجیت قول صحابه در تفسیر پرداخته شده است. ضرورت این بحث از آن جا روشن می شود که در منابع روایی اهل سنت احادیثی از صحابه(و تابعین) در تفسیر قرآن به چشم می خورد که شیوه برخورد با این احادیث در این قسمت بررسی شده است بدین گونه که حدیثی که از صحابی(و به طریق اولی و تابعی) نقل می شود اعم از تفسیری یا غیر تفسیری باید مورد نقد سندی و دلالی قرار گیرد.همچنین اجتهاد ها و استنباط های صحابه در تفسیر باید با قرآن و سنت قطیعه محک بخورد و در صورت موافقت با آنها پذیرفتنی است. در فصل دوم به بررسی آیاتی پرداخته شده است که هر دو فریق شیعه و اهل سنت در ذیل آنها روایاتی تفسیری درباره امام مهدی(عج) نقل کرده اند. این آیات که تعدادشان بالغ بر هشت آیه می باشد به ترتیب از ابتدا تا انتهای قرآن به صورت ذیل بررسی شده اند: ابتدا واژگان دشواریاب آیات با استفاده از کتب معتبر لغوی تشریح شده است؛ سپس دیدگاه تفسیری مفسران شیعه و اهل سنت درباره آیات با استفاده از تفاسیر از تفاسیر معتبر فریقین مطرح گردیده است؛ در مبحث دیدگاه تفسیری شیعه از چهار تفسیر تبیان، مجمع البیان، المیزان و نمونه و در مبحث دیدگاه تفسیری اهل سنت از چهار تفسیر کبیر فخررازی، کشاف زمخشری، تفسیر قرطبی و روح المعانی آلوسی بهره گرفته شده است؛ آن گاه روایات تفسیری فریقین در ذیل این هشت آیه را که مجموعاً 44 روایت از شیعه و 65 روایت از اهل سنت می باشد به صورت دسته بندی شده نقل کرده ایم و در پایان به بررسی مقارنه ای و تطبیقی این روایات از نظر محتوا و سند دست زده ایم. فصل سوم مربوط به آیاتی است که در ذیل آنها فقط در منابع روایی اهل سنت روایاتی تفسیری درباره امام زمان(عج) نقل شده است. تعداد این آیات، 6آیه و تعداد روایات اهل سنت در ذیل آنها 34 روایت است که فهرست آنها در جدول انتهای رساله آمده است. در این فصل نیز همچون فصل دوم مراحل چهارگانه تشریح واژگان دشواریاب، دیدگاه تفسیری فریقین، نقل روایات تفسیری به صورت دسته بندی شده و بررسی روایات از حیث محتوا و سند تبیین شده است. در فصل چهارم از 362 آیه که در ذیل آنها تنها در مصادر روایی شیعه، روایاتی تفسیری درباره امام مهدی(عج) وارد شده است و همچنین تعداد این روایات در ذیل هر آیه فهرستی به صورت جدول ارائه شده است. در مجموع تعداد8 آیه در منابع روایی فریقین وجود دارد که در ذیل آنها روایاتی تفسیری دربارهم وضوع مهدویت نقل شده؛ همچنین 6آیه مشاهده شد که در ذیل آنها فقط در منابع روایی اهل سنت روایاتی تفسیری در این باره آمده؛ و تعداد 362 آیه وجود دارد که در ذیل آنها فقط در منابع روایی شیعه روایات تفسیری درباره امام زمان و مسائل مرتبط با آن حضرت آورده شده است. بنابراین تعداد آیات مربوط به موضوع مهدویت بالغ بر 376 آیه می باشد.
امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در دیدگاه وهابیت (شبهات وهابیت پیرامون مهدویت)
موضوع مهدویت در اسلام همانند رسالت یک مهم و مورد توجه همگان بوده است و در همه فرقه ها به نوعی ظهور پیدا کرده است و همه ادیان معتقد هستند به ظهور منجی در آخرالزمان. ضعف ایمان عده ای باعث شده که دین اسلام را به گونه ای دیگر جلوه دهند و مهدی (عج) را شخصی معرفی کند که هیچ تناسبی با منجی ندارد. یکی از فرقه ها، فرقه وهابیت است که بر گرفته از فکر و عقائد ابن تیمیه می باشد که خدا را جسم می دانست به خاطر همین افکار آلوده اش مورد نکوهش عالمان زمان قرار گرفت. بعد از 400 سال پس از مرگ ابن تیمیه محمد بن عبدالوهاب فرقه وهابیت را بنا کرد ، که عقائد آن ها عبادت است از برگزاری مجالس ترحیم ،نماز خواندن کنار قبور، توسل به انبیاء ، سوگند به غیر خدا و … حرام و شرک است. این وهابیان شبهاتی را در خصوص مسئله مهدویت دارند که به چند مورد آن به طور خلاصه اشاره می کنیم. شبهه اول :مهدی (عج) شخصی خیالی و امام حسن عسکری فرزندی ندارد. قفاری معتقد است چون نوبختی و اشعری نوشته اند، شیعیان پس از امام حسن عسکری(ع) متفرق شده اند پس نتیجه می گیریم که ایشان فرزندی ندارد. پاسخ: اولا اگر چه قمی و نوبختی شیعه امامیه را در کنار بقیه فرقه ها نام برده ولی علمای بزرگ شیعه آن فرقه ها را در کنار فرقه امامیه اندک و نا چیز می داند.ثانیا اختلاف پس از امام عسکری دلیل بر نبود فرزند نمی شود مانند زمان ائمه دیگر که اختلاف بود.ثالثا دانشمندان اهل تسنن کتاب هایی راجع به حضرت مهدی (ع) نوشتند. شبهه دوم : شیعه می گوید امام غایب است به خاطر ترس از مرگ پس حالا که این همه شیعیان زیاد شده اند ترس از مرگ نیست چرا ظهور نمی کند. پاسخ : اولا ترس از مرگ علت اصلی نیست ترس وجود دارد و افراد جاهل هستند. ثانیا برای ظهور علائمی است باید واقع شود. ثالثا غیبت علاوه بر ترس دلائل دیگری نیز دارد و شاید حکمتی باشد که ما از آن غافلیم اما می توان به برخی از علت های غیبت اشاره کرد.1) تادیب و مجازات انسان ها، امتحان نمودن مردم، تکمیل و تهذیب نفوس و … شبهه سوم : چگونه ادعا می کنید که تاکنون 1100 سال از عمر منجی می گذرد در حالی که پیامبر(ص) فرمود:«هر کس در شب ارتحال من بر روی زمین باشد بیش از صد سال عمر نمی کند.» پاسخ: این روایت را قبول نداریم چون دیده ایم از امت پیامبر (ص) بیش از 100 سال عمر کرده علم طب و عقل هم عمر طولانی را می پذیرد. شبهه چهارم: با ظهور مهدی(ع) شریعت جدیدی وارد دین اسلام می شود مثل معدوم کردن بعضی مساجد و کشتن قاتلین امام حسین(ع) و … پاسخ : او برای احیاء دین اسلام می آید چون بسیاری از احکام توسط ظالمان و جباران مخفی مانده است و از آنها اطلاعی نیست. شبهه پنجم: شیعه معتقد است امام مهدی در 5 سالگی به امامت رسیده در حالیکه طفل در تصرف اموال خود محجورات و اختیار نگهداری ندارد چه رسد به اینکه امام باشد. پاسخ: شیعه معتقد است که امام باید معصوم باشد و خدا او را تعیین کند، پس طبق این جمله و آیات و روایات خداوند هرکس را که لایق بداند به عنوان امام معرفی می کند چه پیر باشد چه کودکی معصوم باشد. کودکان زیادی بوده اند که پیامبر بوده اند مثل حضرت یحیی، حضرت عیسی (ع) و … شبهه ششم: امام غایب هیچ نفعی ندارد. پاسخ نقضی : پیامبرانی بوده اند که مدتی از زمان پیامبری خویش را در غیبت بسر می برده اند مانند حضرت ادریس و حضرت ابراهیم. پاسخ حلی: حضرت فوائدی دارد که شاید ما از آن غافلیم مانند الف) انتفاع از حضرت مانند انتفاع از خورشید پشت ابر است.ب) وجودش لطف است.ج) دفع عذاب عمومی عقل حکم می کند که نیازی نیست به شخصه در همه موارد امر به معروف و اجرای حدود کند بلکه می توان جانشین تعیین کند، تا آنها این اعمال را انجام دهند. این نوشته در سه فصل نوشته شده ، فصل اول درباره حضرت مهدی(عج) و زندگی نامه امام. فصل دوم درباره فرقه وهابیت و عقیده و موسس آن. فصل سوم شبهات وهابیت و پاسخ به آن شبهات.
نگاه اهل سنت به حادثه عاشورا
در مورد جریان عاشورا در بین اهل سنت دو نظر وجود دارد، عده قلیلی از علمای اهل سنت که تابع افکار بنی امیه هستند، در جریان عاشورا امام حسین(ع) را مقصر دانسته و یزید را از هر بدی مبرا می‌کنند، مانند روش بنی امیه که عاشورا را عید خود قرار داده بودند. اما در مقابل اکثر علمای اهل سنت یزید را لعن کرده و توهین وی به اهل بیت پیامبر(ص) را تأیید نموده اند. از جمله امام شافعی، سبط بن الجوزی، جاحظ، شوکانی ، شیخ محمد عبده و….
تأثّر عالم از شهادت امام حسین(علیه السلام) از دیدگاه اهل سنت و نقد و بررسی دیدگاه ابن تیمیه
هر یک از موجودات عالم در سوگ شهادت امام حسین(علیه السلام)، ابراز تأثر و حزن کردند. این عجایب علاوه بر اینکه در کتب شیعه آمده، در کتب اهل سنّت نیز وارد شده است. ابن تیمیه مانند بقیة فضایل اهل بیت (علیه السلام)، این معجزات را نیز بدون دلیل انکار کرده است و گریه موجودات بر امام حسین(علیه السلام) و سرخی آسمان و باران خون و… را کذب دانسته است، ولی بر خلاف گفته او، این اتفاقات در کتب اهل سنت که مورد استناد و اعتماد ابن تیمیه هم هستند، با طرق متعدد ذکر شده اند و امکان وقوع آنها با آیات و روایات اثبات می شود.
نقد و بررسی شبهات جدید وهابیت بر غدیر
عنوان این پایان نامه ،نقد و بررسی جدید وهابیت بر غدیر است که شامل دو بخش می باشد که هر بخش شامل چهار فصل است. بخش اول،فصل نخست آن شامل تحقیق است و فصل دوم به واژه شناسی می پردازد ،فصل سوم ،اهمیت بحث از غدیر نزد شیعه را مورد بررسی قرار داده و فصل چهارم دیدگاه بزرکان اهل سنت پیرامون غدیر را نقد و بررسی کرده و علاوه بر اثبات صحت حدیث غدیر به بررسی معنایی کلمه ی مولی نیز می پردازد. فصل دوم نیز به فهم صحابه از حدیث غدیر اشاره نموده و علاوه بر بررسی دیدگاه صحابه درباره ی خلافت علی ابن ابی طالب(ع) به شبهات مطرح شده در این زمینه پاسخ می دهد. در فصل سوم جایگاه امام علی (ع) در یمن و موافقت ها و مخالفت ها با آن حضرت را بررسی نموده و بعد از پرداختن به علل موافقت ها و مخالفت ها،شبهات ذکر شده در این باره را پاسخ گفته و حضور امام علی (ع) در حجه الوداع نیز اثبات می گردد. در فصل چهارم نیز،بیعت امام علی (ع) و اجماع یا عدم اجماع یا عدم اجماع آن را مورد وارسی قرار داده و پس از نقل و نقد دیدگاه اهل سنت درباره ی خلافت و برتری ابوبکر،چهار شبهه ی مطرح شده در این زمینه را جواب داده،عدم اجماع بیعت امام علی را به اثبات می رساند. منابع استفاده شده در این رساله از کتب دست اول و مهم اهل سنت به شمار می آید.
نقد و بررسی دیدگاههای ابن تیمیه در مورد آیات مربوط به حضرت علی علیه السلام
ابن تیمیه از علمای اهل سنت می باشد که به خاطر انحرافات فکری و عقیدتی نظریاتی مطرح نمود که با اصول اسلام و سنت نبوی(ص) در تضاد بود، این نظریات در زمان خود ابن تیمیه مورد نقد علمای اسلام قرار گرفت و علمای اهل سنت او را به سبب کج فهمی ها محکوم به زندان نمود و در زندان از دنیا رفت. او کسی است که در طول چندین قرن مورد توجه خاص وهابیان قرار گرفته و آنها برای او ارزش فراوانی قائلند و در بزرگداشت او کنگره های علمی گرفته و در مدحش کتابهایی تالیف نموده اند، زیرا که افکار وهابیون از او سرچشمه می گیرد و در حقیقت او موسس فرقه وهابیت می باشد. او انحرافات زیادی دارد و دین بدعت هائئ ایجاد کرده ، لز جمله انحرافات ابن تیمیه انکار آیاتی است که در شان حضرت علی(ع) نازل شده که این شان نزول ها را صحابه و تابعین از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند.و علمای اهل سنت و شیعه در کتب تفسیری و حدیثی نقل کرده و به صحت آنها اعتراف نموده اند؛ اما ابن تیمیه بدون هیچ دلیل و سندی شان نزول این آیات را دروغ می پندارند. او یک فرد متعصب و متحجر می باشد که نسبت به امیرالمومنین (ع) بغض و کینه دارد و با تمام توان فضائل و مقامات حضرت علی(ع) در قرآن را تکذیب می نماید و در مواردی که قادر به تکذیب شأن نزول ها نمی باشد، آن را به دیگران تعمیم داده و یا می گوید این مورد جزء مناقب و فضائل نمی باشد. در این تحقیق آیاتی که بر امامت ، عصمت ، علم، و فضائل امیرالمومنین(ع) نازل شده ، مانند آیات ولایت، تبلیغ، اکمال دین، مباهله، انذار ، تطهیر، صادقین، ابتلاء ، علم الکتاب، سابقون، لیله المبیت، صدیقون، صالح المومنین، سقایه الحاج، صلوات، و … مورد بررسی قرار گرفته است، و با طرح دیدگاه های ابن تیمیه و نقد بررسی آن از طریق نقل شأن نزول آیات از منابع مهم اهل سنت و شیعه و صحه آنها بر این روایات، بی اساس بودن ادعاهای ابن تیمیه روشن می گردد.
ضرورت نص بر امام از نظر مذاهب اسلامی
آن چه که در این مجموعه می خوانیم و مورد بحث و بررسی قرار می گیرد(ضرورت وجود نص بر امام) است.قبل از بحث امامت ارائه می شود که شامل تعاریف و مفاهیم و بیان مفرددات است. در فصل های بعدی اشاره ای به منزلت امامت و اوصاف امام می شود و به نظریات اهل سنت و امامیه پرداخته و روشن می شود که در این بحث چقدر میان این دو طائفه اختلاف وجود دارد. امامیه عصمت را برای امام ضروری می دانند و لکن بعضی از متکلمان اهل سنت حتی امامت جاهل و ظالم را پذیرفته اند.در بخش دوم آراء و نظریات مثبتین و منکرین ضرورت نص بر امام مطرح میشود و روشن می گردد که قائلین به ضرورت تنها و تنها طائفه امامیه می باشند و با تبیین نظریه امامیه اشکالات مطرح شده،همه پاسخ داده می شود و برای تکمیل بحث ضرورت ،نصوص واره در باب امامت امیر المومنین علی علیه السلام نیز مطرح شده که از باب نمونه نصوص حدیث غدیر و منزلت مطرح می شوند.در آخر به نظریه منکرین ضرورت نص بر امام پرداخته و رای آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده و بطلان نظریه آنها واضح و آشکار می شود. لذا نتیجه ای که از این رساله گرفته می شود.لذا نتیجه ای که از این رساله گرفته می شود اثبات ضرورت نص بر امام است که نظر به رای امامیه است.
حضرت علی (ع) در عبارات ابن تیمیه
شیعه معتقد به امامت بلافصل حضرت علی (ع) است. علامه حلی در کتاب منهاج الکرامه به تبیین براهین امامیه در این موضوع پرداخته و برخی اهل سنت نیز در رد ادله او دست به قلم شده اند. یکی از کسانی که به رد دلائل علامه پرداخته ،ابن تیمیه است که کتاب منهاج الکرامه را در هشت جزء نقد نموده و نام آن را منهاج السنه گذاشت. وی در جزء پنجم این کتاب به نقد آیات و روایاتی پرداخته که علامه حلی برای اثبات افضلیت حضرت علی (ع) تو در نتیحه تعین امامت آن حضرت آورده است.او در غالب موارد سند احادیث را تکذیب کرده و یا اشکالاتی به محتوای روایت گرفته و از این راه منکر صدور آن شده است.در این نوشتار سعی شده ،سند روایات تصحیح شود و اشکالات و تناقضاتی که ابن تیمیه در متن حدیث مطرح نموده نیز ، پاسخ داده شود. در فصل اول کلیاتی از زندگانی ابن تیمیه و روش او در نقد اندیشه های مخالفین و طرز تفکر او و مقایسه آن با تفکرات سلف بیان شده است. ابن تیمیه که تنها سه فضیلت را نیزطوری معنا کرده که شامل عده زیادی می شود. در فصل دوم آیه تطهیر ،آیه نجوا و آیه سقایت محور بحث قرار گرفته و روایات شان نزول این آیات و چگونگی دلالت آنها بر افضلیت حضرت علی (ع) به همراه اشکالات ابن تیمیه بررسی شده است. در فصل سوم روایات مربوط به افضلیت حضرت علی(ع) که ابن تیمیه در جزء پنجم منهاج السنه نقد کرده ، بررسی شده و به اشکالات سندی و دلالی که وی مطرح کرده پاسخ داده شده و بی اساسی آن اشکالات به اثبات رسیده است .غالب روایات این فصل از جمله دلائل افضلیت حضرت امیر علیه السلام است که در باره آنها تحقیق عمیقی از حیث سند و دلالت انجام نگرفته است.این روایات عبارتند از:حدیث وصایت ،حدیث الصدیقون ثلاثه،روایت انت منی و انا منک، حدیث معراج،روایت «لا سیف الا ذوالفقار لا فتی الا علی»،روایت «حب علی بن ابی طالب حسنه لا تضر معه سیئه »،حدیث «ان علیا رایه الهدی»،حدیث «سلونی قبل ان تفقدونی» و حدیث اشباه،و روایت ابن عباس درباره فضائل دهگانه امیرالمومنین علیه السلام. فصل چهارم درباره بررسی چند صفحه ابتدایی جزء پنجم منهاج السنه است که یک بحث تاریخی می باشد.ابن تیمیه در این قسمت بین آنها که حضرت علی علیه السلام را دوست دارند و با دیگر خلفا دشمنند ،و آنان که دشمن آن حضرت هستند و خلفاء را دوست دارند ،مقایسه کرده و گروه دوم را برتری داده است.نگارنده در این فصل ادله او را بررسی نموده و یک آنها را ابطال نموده است.
بررسی و نقد دیدگاه عمر ابوالنصر درباره مواضع سیاسی علی علیه السلام
تحلیل دوران پرفراز و نشیب حکومت علی(ع)،ضمن دشواری،بسیار عبرت آموز و روشنگر است.دانشمندان اهل سنت به دلیل درگیری صحابه در این عصر با احتیاط به تحلیل حوادث این دوران پرداخته اند.در دوره معاصر شاهد ورود برخی روشنفکران و نگاه نقدی آنان به این درگیریها هستیم که از جمله آن ها «عمر ابو النصر»است که در کتاب«الحرب الاهلیة بین علی و خصومه»ضمن تجلیل از برخی مواضع علی(ع)برخی دیگر از سیاست های حضرت را مورد انتقاد قرار داده است.این پژوهش نقدی بر نقد مذکور است که با استناد به شواهد تاریخی و کلام علی(ع)دلائل«ابو النصر»را باطل کرده و به حقانیت سیاست های اتخاذ شده در آن برهه زمانی بر مبنای ارزش های دینی،تعهدات حاکم عادل،جامع نگری،ژرف اندیشی و آینده نگری او در شرائط گوناگون توجه می دهد.
بررسی و نقد اشکالات کلامی احمد کاتب و دکتر قفاری پیرامون حدیث غدیر
ثبات حدیث غدیر به لحاظ سند و متن، همواره در طول تاریخ، مهمترین دغدغه علمای تشیع بوده و در این راه تلاشهای فراوان و آثار سترگ پدید آورده و به شبهات اهل سنت در این موارد پاسخ های وافی و کافی داده اند. عبقات الانوار، احقاق الحق، الغدیر و… نمونه هایی هستند از تلاش علمای امامیه در این زمینه، و به خوبی از عهده این کار بر آمده و راه را بر هر معاند و مغرضی در ایراد شبهات به حدیث غدیر و دیگر احادیث مربوط به امامت، بسته اند. اما این بزرگان مهمترین اشکالات تا زمان خود را بررسیونقد کرده اند. و اکنون شبهات جدیدی پیرامون این حدیث تشریف که مهمترین سند حقانیت مذهب شیعه است، بوجود آمده که این رساله به نقدوبررسی آنها می پردازد. شبهات کلامی احمد کاتب و قفاری به حدیث غدیر، از آن جمله اند که مورد تحقیق جدیدی واقع نشده، لذا در این پایان نامه به آنها پرداخته ایم. در این تحقیق علاوه بر بیان مطالب در وثاقت سند و تواتر و شهرت حدیث غدیر از منابع اهل سنت، و اثبات دلالت حدیث غدیر، بر امامت و خلافت حضرت علی(ع) بعد از پیامبر اکرم(ص) به ذکر روش های که احمد کاتب و قفاری در بیان شبهات خود استفاده کرده اند، از جمله تقطیع احادیث، انتسابهای کذب به علمای بزرگ شیعه و تحریف سخن از موضع و جایگاه آن، که این موارد از جمله مشخصه های شبهات جدید نسبت به شبهات قدیمی می باشد. همچنین علت اصلی امتناع اهل سنت از پذیرش حدیث غدیر و دلالت آن، بیان شده است.
بررسی و نقد اسناد مصحف امام علی (ع) در منابع فریقین
مقاله حاضر به بررسی صحت و سقم أسانید و مضامین گزارش ها درباره مصحف امام علی(ع)می پردازد.مصحفی که پس از وفات رسول خدا(ص)به وسیله امام علی(ع)گرد آمده است. جهت گیری اصلی این پژوهش،بررسی و نقد دیدگاه برخی از اهل سنت در انکار چنین مصحفی است،این دیدگاه دستمایهء داوری گروهی دیگر از اهل سنت(از تیرهء وهابیان)در اتهام شیعه به تحریفیه قرآن می باشد.چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان می دهد.
بررسی روایات فضایل علی در صحاح سته با تأکید بر شبهات ابن جوزی
در این تحقیق، روایات مربوط به فضائل علی(ع) از نگاه صحاح سته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و سپس با تفکیک و تنظیم روایات به صورت عناوین کلّی از قبیل: فضائل شخصی علی(ع)، فضائل علی(ع) از نگاه خداوند، فضائل علی(ع) از نگاه رسول خدا(ص)، علی(ع) و معیار حق و حقیقت و نیز نگاهی به فضائل علی(ع) در آیینه احادیث ثقلین و ولایت، مطالب را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در بخش دیگری از این تحقیق، فضائلی که از طرف ابن جوزی مورد شبهه و نقد قرار گرفته با توضیح شبهه، جواب مناسبی از خود منابع اهل سنت به آن داده شده است. میتوان گفت با تمام تلاشی که برای از بین بردن و کم رنگ کردن فضائل علی(ع) صورت گرفته آن چنان صحاح سته از روایات فضائل علی(ع) آوردهاند که دریایی از فضائل علی(ع) در آن نهفته است. در این جا روایات فضائل علی(ع) به گونهای تقسیم شده که هر کدام به تنهایی برای شناساندن جایگاه و شخصیت صاحبش کافی و وافی است.
بررسی آیات تبلیغ واِکمال از دیدگاه فریقین (با تأکید بر پاسخگویی به شبهات جدید)
این نوشتار با رویکردی تطبیقی به تفسیر اجمالی آیات تبلیغ و اکمال از منظر شیعه امامیه و اهل سنت می پردازد و برخی از شبهه های موجود در این زمینه را مطرح کرده و به آن ها پاسخ می دهد. نویسنده می کوشد پژوهش خود را در چهار بخش سامان داده و نقاط مشترک و متمایز دیدگاههای مفسران شیعه و اهل سنت را در زمینه تفسیرآیات اکمال و تبلیغ که شأن نزول آن، اعلان امامت و ولایت امام علی(ع) در غدیر خم است، منعکس ساخته و ادله مخالفان چنین شأن نزولی را رد کند. در بخش اول وی به تبیین اجمالی آیات تبلیغ و اکمال پرداخته و مهم ترین واژه‌های این آیات و نقاط مشترک فریقین در تفسیر و تبیین آن را با توجه به سیاق آیه تبلیغ و آیه اکمال بررسی می‌نماید. وی در بخش دوم آیات تبلیغ و اکمال را از منظرروایات بررسیده و دیدگاههای اجتهادی شیعه و اهل سنت در شأن نزول این آیات و تأکید شیعه مبنی بر نزول آن ها در شأن ابلاغ ولایت امام علی(ع) و نقل روایات معتبر متعددی را در اثبات این مسأله از مصادر روایی شیعه بیان کرده و روایات اهل سنت را نیز در این باره نقل می کند. در بخش سوم دیدگاه های مفسران شیعه و اهل سنت در زمینه تفسیر آیه تبلیغ و آیه اکمال با یکدیگر مقایسه گردیده است. نگارنده در بخش چهارم شبهه ها، ابهام ها و اشکال های وارد شده در تفسیر و شأن نزول آیات اکمال و تبلیغ را که شان نزول آیات مربوط را در زمینه مسائلی غیر از اعلان امامت امام علی(ع) برمی شمارند و تفسیر آن را در مورادی جز واقعه غدیر خم ارزیابی و عنوان کرده اند، مطرح کرده و پاسخ آن ها را با سند و مدرک روایی، قرآنی و عقلی می دهد. وی در این میان به شبهه های مربوط به حدیث غدیر نیز پاسخ گفته و احادیث مربوط به غدیر را از لحاظ سند و دلالت و همچنین آیات اکمال و غدیر را از لحاظ شأن نزول غیر قابل خدشه می خواند و تلاش برخی مفسران مغرض اهل سنت، مبنی بر انحراف پیام و شأن نزول آیات تبلیغ و اکمال و مربوط دانستن آن به فتح مکه، جهاد و مواردی شبیه به آن را تلاشی بیهوده قلمداد می کند.
ابن تیمیه و خلافت علی علیه السلام
ابن تیمیه به عنوان ایدئولوگ تفکر سلفی گری و وهابیت دارای تفکرات خاصی است. بعضی از جوامع امروزی از ابن تیمیه متاثر هستند و لذا باید افکار او مورد بررسی قرار گیرد تا بهتر برای صاحبان اندیشه شناخته شود و بتوان از پیامدهای احتمالی انتشار این تفکرات که بعضا با افکار تمام مسلمانان در تضاد است جلوگیری کرد. در زمینه افکار ابن تیمیه کتابها و نوشته های فراوانی وجود دارد که به نقد و بررسی آن پرداخته اند. در این نوشتار نیز در صدد این هستیم که نظرات ابن تیمیه را در باب خلافت امیرالمومنین علی(علیه السلام) گردآوری نماییم تا برداشت او از خلافت امام علی(علیه السلام) را بفهمیم و بدانیم که آیا ایشان خلافت امیرالمومنین (علیه السلام) را قبول دارند یا خیر؟ آیا ابن تیمیه همانطور که با دیگر خلفا برخورد می کند با خلافت امام علی (علیه السلام) نیز رفتار مناسبی دارد یا با طعن و ایراد سعی در تضعیف و تشکیک در آن دارد؟