جانشینى پیامبرصلى الله علیه وآله؛ انتقال کاریزما
پس از وفات پیامبرصلى الله علیه وآله، جانشینى ایشان مهمترین مسألهى مطرح در جامعهى اسلامى بود. علاوه بر امام علىعلیه السلام – به عنوان چهرهى شاخص اهل بیتعلیهم السلام – گروهها و جریانات فکرى دیگرى مدعى دستیابى به خلافت بودند. آنان به منظور تحتالشعاع قرار دادن علىعلیه السلام در افکار عمومى، و شکستن انحصار جاذبهى کاریزمایى او، به معرفى و تقویت نهاد کاریزمایى صحابه براى رقابت با اهلبیتعلیهم السلام، در مرجعیت فکرى جامعه پرداختند. در بُعد فرهنگى از ابزارهایى چون سیاست منع حدیث، طرح عدالت و صحت اجتهاد صحابه، جعل حدیث و… بهره گرفتند؛ این جریان طى قرنهاى بعدى استمرار یافته، سازماندهى و تقویت شد.
در این مقاله این تلاشها در قالب نظریهى روزمرگى کاریزماى ماکس وبر، مورد بررسى قرار مىگیرد.
مناقب اهل بیت علیهم السلام از کتاب مجالس سمرقندی
کتاب مجالس ابواللیث سمرقندی، متوفای قرن چهارم، مجموعه‌ای از تذکرات اخلاقی به شیوۀ صوفیانه است که نسخه‌ای عکسی از آن به شماره 3515 در کتابخانه آیة‌الله مرعشی موجود است. البته این نسخه، آغاز و انجام ندارد و لذا در فهرست نسخه‌های عکسی کتابخانه معرفی شده است.
نگارنده سطور پس از تصفح کتاب که عکسی از آن به لطف جناب حافظیان به دستم رسید، مناقب اهل‌بیت علیهم السلام را از آن استخراج کردم. آنگاه در حین مطالعه جلد هجدهم نفحات الازهار و دقت در منقولات مرحوم علامه میر حامد حسین، به این نتیجه رسیدم که این کتاب همان مجالس ابواللیث سمرقندی است.
گستره ولایت تکوینی اهل بیت علیهم السلام در اصول کافی و بصائر الدرجات
ولایت تکوینی، شأنی از شؤون اهل بیت(علیهم السلام) است که در حدود و گسترۀ آن، اختلاف است؛ از این رو، بعضی از راویان و محدثانی که روایات حاکی از کرامتهای اهل بیت(علیهم السلام) را نقل می‌کرده‌اند، متهم به غلو شده‌اند. در این تحقیق، به بررسی دامنۀ این موضوع، در دو منبع از منابع کهن روایی شیعه، اصول کافی و بصائرالدرجات، پرداخته شده است.
از مقایسۀ گسترۀ ولایت تکوینی اهل بیت(علیهم السلام) در این دو کتاب، روشن می‌شود که ولایت ایشان حوزه‌های متعددی را شامل می‌شود. صفار، روایات مربوط به حوزه‌هایی مانند: زنده کردن مردگان، طی الأرض، و شفای بیماران را به طور گسترده آورده و برای غالب آنها، عنوان باب مستقل قرار داده است؛ ولی مرحوم کلینی، در اصول کافی، اگر چه از قریب به اتفاق این حوزه‌ها، روایت نقل کرده، اما برای غالب آنها، عنوان باب مستقل، قرار نداده، و برای هر حوزه‌ای نیز، روایات کمتری را نسبت به استادشان (صفار) نقل کرده است.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه هفتم
مورخ 14 تیر 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ تفاوت دیپلماسی امیرالمؤمنین علیه السلام و قیس بن سعد» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
عوامل گسترش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در شبه قاره
ظهور اسلام در سال 615 میلادی در جزیرةالعرب و گسترش سریع آن در آسیا، به آفریقا و اروپا، نقشة جهان را تغییر داد. نویسنده در این مقاله سعی کرده است عوامل گسترش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در شبه قاره را به اختصار واکاوی نماید. شرایط نامناسب سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی و به ویژه نظام کاستی و طبقاتی ظالمانه و غیر انسانی هندوئیسم، نقشی قوی در فراهم کردن زمینة پذیرش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در هند داشته است. محتوای غنی و رهایی بخش اسلام و شخصیت پیام آورش، ارزش نهادن به انسان و اعطای جایگاه خلیفةاللهی به او، مهاجرت مسلمانان و شیعیان از ماوراءالنهر، ایران و دیگر بلاد اسلامی به هندوستان، حمایت دولت های اسلامی عرب و ایرانی از ترویج و توسعه اسلام، علما و مبلغین، تجار و بازرگانان و … از جمله مهم ترین عوامل گسترش اسلام و مذهب اهل بیت علیهم السلام در شبه قاره محسوب می شوند که در این مقاله به اختصار مورد بررسی قرار گرفته اند.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه ششم
شب پانزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 19 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه پنجم
شب چهاردهم ماه مبارک رمضان مصادف با 18 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه چهارم
شب سیزدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 17 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه سوم
شب دوازدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 16 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه دوم
شب یازدهم ماه مبارک رمضان مصادف با 15 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به ادامه سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ جلسه اول
شب دهم ماه مبارک رمضان مصادف با 14 خرداد 96 حجت الاسلام کاشانی در جلسه هیئت به سخنرانی پیرامون مسئله «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟ سیره ی امیرالمؤمنین علیه السلام چه می گوید؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
درس سیره اهل بیت علیهم السلام 2 – جلسه دوازدهم
جلسه دوازدهم درس سیره اهل بیت علیهم السلام 2 حجت الاسلام کاشانی در دانشگاه امام صادق علیه السلام روز یکشنبه 7 خرداد 1396 برگزار شد که مشروح این کلاس تقدیم می گردد.
