واکاوی چگونگی تعامل امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام با فرقه بُتریه
بُتریه یکی از فرقه‌های زیدیه شمرده می‌شود. براساس برخی منابع، این گروه پیش از قیام زید بن‌علی در کوفه حضور داشتند و با پذیرش امامت زید بن علی در شمار زیدیه قرار گرفتند. مقاله حاضر، بتریه را به عنوان بخشی از جریان حدیثی کوفه، یک گروه پیش‌زیدی می‌داند که نقش فعال و تأثیرگذاری در مناسبات فکری و فرهنگی داشتند و با این پیش‌فرض می‌کوشد به بررسی تعامل امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام با آنان بپردازد. مطالعات تاریخی نشان می‌دهد سبک این دو امام در تعامل با این گروه، مبتنی بر دو راهبرد مستقیم و غیرمستقیم بوده است. راهبرد مستقیم ایشان که در قالب مدارا، پرهیز و احتیاط در رویارویی با بتری‌مذهبان جلوه نمود، سبب شد وحدت اجتماعی شیعیان حفظ شود و علاوه بر هم‌گرایی در باورهای مشترک، بیشترین کوشش ممکن برای جذب آنان انجام شود. راهبرد غیر مستقیم که نمود آن در روشن‌گری، هدایت‌گری و نخبه‌پروری بود، علاوه بر حفظ جان و عقاید امامی مذهبان، انزوای بتریه را از یک سو و نظام‌مند شدن باورهای فقهی و کلامی امامیه، پرورش نخبگان، شکل‌گیری نظام آموزشی امامیه در کوفه و توسعه تشیع را از سویی دیگر در پی داشت.
بررسی تاریخی نقش اجتماعی بانو حمیده مصفا؛ مادر امام کاظم علیه الیلام
مادران ائمه:، از جمله انسانهای تأثیرگذار در عصر ائمه: بهشمار میآیند و از آنجا که مصداق بارز “ارحام مطهره” هستند، جایگاه بسیار والایی دارند. در این میان، بررسی زندگانی بانو حُمَیده، مادر امام کاظم علیه السلام از آن روی که امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام در مورد وی سخنان مهم و ارزشمندی داشتهاند، و نیز از آن جهت که در سایة آشنایی با تاریخ زندگی او میتوان بخشهایی از تاریخ اسلام را با نگاهی نو مرور کرد ضرورت و اهمیت ویژهای دارد. نوشتار حاضر، افزون بر واکاوی روایات مربوط به بانو حمیده و آشنایی با ویژگیهای شخصی و شخصیتی و جایگاه این بانو در خاندان امامت، به بررسی نقش اجتماعی ایشان با توجه به گزارشهای موجود در دوران زندگی امام صادق علیه السلام و امام کاظم علیه السلام پرداخته است. مهمترین این گزارشها مواردی است که حاکی از وکیل قرار دادن این بانو برای ادای حقوق مردم مدینه و ارجاع امام صادق علیه السلام به ایشان برای پاسخگویی به سؤال فقهی و نیز وصی قرار گرفتن وی از سوی امام صادق علیه السلام است.
عبدالملک بن اعین
یکى از فرهیختگان سده دوم هجرى عبدالملک بن اعین, برادر زراره بن اعین, راوى معروف است. متإسفانه با آن که تعریف ها و توصیفات ارزنده اى از وى در لسان شریف امام صادق(ع) و اندیشمندان شیعه و سنى شده, ولى چهره وى بر برخى از رجالیون پوشیده مانده است. هرچند مقاله حاضر بحثى رجالى نیست اما تا اندازه اى زوایاى گوناگون زندگى عبدالملک را بررسى نموده و به علل تضعیف وى از سوى پاره اى رجالیون اهل سنت اشاره کرده و به گونه اى نسبتا مفصل درباره (خاندان) اعین سخن مى گوید.
برادران نواصب «ذهبی»
برگرفته از کتاب «المداوی لعلل الجامع الصغیر» جزء 1 ص 243 و 244
ذهبی ناصبی است
برگرفته از کتاب «المداوی لعلل الجامع الصغیر» جزء 1 ص 243 و 244
چرا امام صادق علیه السلام قیام نکردند؟
حجت الاسلام کاشانی روز پنجشنبه 29 تیر 96 در جلسه ای به به موضوع «تقیه امام صادق علیه السلام از دوستان بیشتر از دشمنان» با عنوان «چرا امام صادق علیه السلام قیام نکردند؟» پرداختند که مشروح جلسه تقدیم می شود.
دفاع جانانه از امام صادق علیه السلام
برگرفته از کتاب «المداوی لعلل الجامع الصغیر» جزء 1 ص 243 و 244
توسل به امام صادق علیه السلام
برگرفته از کتاب «ارشاد السالک»
امام صادق علیه السلام و ظاهر افراد
یکی از شاگردان امام جعفر صادق (علیه السّلام) جناب محمّد بن مسلم است، از زبده‌ترین شاگردان حضرت امام جعفر صادق (علیه السّلام) است، خیلی فرد بزرگی است. او به جایی مثل قهوه‌خانه می‌رفت و آنجا می‌نشست، اراذل و اوباش و افراد بی‌مبالات اطراف او جمع می‌شدند. آمدند خدمت حضرت شکایت کردند، گفتند: با این‌که مقام […]
توسل به امام صادق علیه السلام
برگرفته از کتاب «ارشاد السالک» جزء 1 ص 587
نقدی بر فرضیه تطور امامت شیعی ؛ بررسی استنادهای کتاب «مکتب در فرآیند تکامل» بخش مربوط به دوران امامت حضرت امام صادق علیه السلام
این نوشتار به بررسی بخشی از کتاب مکتب در فرایند تکامل می پردازد که در آن، به تحلیل تاریخیِ «باور شیعیان نسبت به ضرورت قیام مسلحانه توسط امامان علیهم السلام» و ابعادی از «عقیده به مهدویت» پرداخته شده است. در مباحث این بخش از کتاب، نهایتاً امور یاد شده، در تطور «امام شناسی شیعیان» تأثیرگذار دانسته (یا این گونه به مخاطب القا) می شود. در نقد حاضر، به مواردی همچون عدم تطبیق دلیل و مدعی در کتاب، و بازخوانی مدارک ذکر شده در بخشی از پاورقی ها (بخش مربوط به دوران امامت حضرت امام صادق علیه السلام، صفحات 35 تا 37 کتاب)، عدم تطابق آنها با مدعای مطرح در متن کتاب نشان داده خواهد شد.
بررسى چهار نكته درباره زندگى امام صادق (علیه السّلام) از كتاب دكتر حسين مدرّسى
اين مقاله به بررسى چهار نكته كوتاه درباره زندگى امام صادق7 مى‌پردازد كه در كتاب مكتب در فرآيند تكامل ، اثر دكتر
حسين مدرّسى مطرح شده‌اند. اين چهار نكته به طور خلاصه، ناظر به عدم قيام امام 7 با وجود آمادگى شيعيان، عدم قبول خلافت با وجود پيشنهاد عبّاسيان، نهى از خواندن ايشان با عنوان امام و نهى از تبليغ و گسترش تشيّع است. در اين مقاله، ضمن بررسى صحّت اين اقوال، سازگارى اين اقوال با عقايد شيعى بررسى مى‌شود.
