تفسیر مفسران کلمه «و اضربوهن» در آیه نشوز
مفسران کلمه «و اضربوهن» (زنان را بزنید) را در آیه نشوز چگونه تفسیر و یا توجیه نموده‌اند؟
شرایط فهم آیات با توجه به این که قرآن کتابى مبین و تبیان لکل شیء است
با توجه به این که قرآن کتابى مبین و تبیان لکل شیء است، شرایط فهم آیات آن چیست؟
در قرآن کریم برای خدا گاهی ضمیر مفرد و گاهی جمع آمده است
چرا در قرآن کریم برای خدا گاهی ضمیر مفرد و گاهی جمع آمده است؟
پیامبران اولوالعزم و کتاب‌های آنها
پیامبران اولوالعزم و کتاب‌های آنها کدام‌اند؟ چرا «اولوالعزم» نامیده شده‌اند و چرا زرتشت و داوود(ع) اولوالعزم نیستند؟
پنج ویژگی امام طبق آیات قرآنی
پنج ویژگی امام را طبق آیات قرآنی ذکر کنید؟
فایده حیات دنیوی
اگر اعمال دنیوی ما مربوط به تصمیم مان در عالم ذر است، حیات دنیوی چه فایده ای دارد؟ آیا در عالم ذر با اختیار خود انتخاب کرده ایم.
فرق حکمت با علم از نظر قرآن
آیا از نظر قرآن؛ حکمت با علم فرق دارد؟
تاريخ فاطميان از ديدگاه تقي الدين مقريزي
تقي الدين احمد مقريزي 845-766) ق) يکي از مورخان برجسته و صاحبنام مصري است که تاليفات ارزنده اي در زمينه هاي مختلف تاريخ و فرهنگ اسلام دارد و به دليل علاقه به اسلام و مصر، در پويش هاي تاريخي خود به دوران خلافت فاطميان در سده هاي چهارم تا ششم هجري، از جهات مختلفي پرداخته است؛ از جمله در بررسي نظامات اداري و فرهنگي مصر و نيز تحولات تاريخي آن در دو کتاب مستقل به نام هاي «خطط» و «اتعاظ الحنفا» اطلاعات ارزنده و گاهي نادر از مصر در روزگار خلفاي فاطمي داده است. اين مقاله کوشيده است به تاثيرات وارده بر مقريزي در طول بررسي و نگارش تاريخ دوران فاطميان بپردازد؛ براي مثال مساله انتساب مورخ به خليفگان اسماعيلي مذهب فاطمي و همدردي او با ايشان، بهره گيري مقريزي از رسالات دست اول اسماعيليان و بررسي آموزه هاي آنها تا زماني که به خاطر پيچيدگي جوهره تعاليم اسماعيليه و احساسات ضد فاطمي، از همدردي و پيگيري کامل ماجراي جنبش اسماعيلي – فاطمي دست شست.
در اين مقاله که نام اصلي آن «مقريزي و فاطميان» بوده است. مترجم با ارايه نقد و ملحقات مختصري، به تشريح پاره اي از ابعاد موضوع و بسط مطالبي پرداخته است که نويسنده از آن به اجمال عبور کرده است.
فضاي گفتماني تدوين بحارالانوار در عصر صفوي
بررسي مجموعه تاثيرگذاري همچون بحارالانوار، بدون نگاه به بستر تاريخي – جغرافيايي اش کاري ناقص و سهل انگارانه است. اين مقاله به عوامل تاريخي و اجتماعي تحقق چنين پديده فرهنگي را در ايران عصر صفوي مورد ارزيابي قرار داده است. آستانه شروع نظام صفوي و مراحل گوناگوني تکامل اجتماعي و سياسي آن و الگوها و قطب هاي ديني موجود در آن، در ابتدا مورد توجه قرار گرفته، پس از آن، نحوه اجتماعي شدن علامه محمدباقر مجلسي (مولف بحارالانوار)، تجربه هاي سياسي و عوامل روابط موثر بر او تحليل و ارزيابي شده است. مجموعه آثار علامه، انگيزه مولف در نگارش بحارالانوار، ساختار کتب حديثي و به خصوص بحارالانوار، روش علامه مجلسي در اين اثر، مطالب موجود در آن و بازتاب بحارالانوار در ايران، از ديگر سرفصل هاي اين مقاله است. نتايج مطالعات نشان مي دهد: علامه مجلسي در جايگاه شيخ الاسلام عصر صفوي با تاليف آثار فارسي و عربي گوناگون، طيف مخاطبان متفاوت خويش را تغذيه کرده است و بدين وسيله موجبات تقويت و گسترش دولت حاکم را فراهم آورده و پس از آن، موجب نهادينه شدن آن گفتمان شده است.
نظام هاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي شيعه در آستانه غيبت تا پايان قرن پنجم
از اقدامات موثر امامان شيعه برنامه ريزي مناسب براي خودکفا کردن شيعيان از طريق سازماندهي هاي علمي، اجتماعي و سياسي بوده است، تا شيعيان با سلامت وارد دوران غيبت شده، به حيات فکري و اجتماعي خود در مقابل مخالفان ادامه دهند. در اين راستا، نظام مرجعيت ديني موجب خودکفايي علمي شيعيان گرديد، نظام وکالت در تنظيم امور اجتماعي آنان کارساز شد، نظام وکالت به ساماندهي امور سياسي اجتماعي پرداخت و سرانجام نظام نقابت، هويت بخشي و تا حدودي استقلال سياسي را براي شيعيان به ارمغان آورد.
نقش امام موسي صدر در ارتقاي جايگاه شيعيان لبنان
لنبان کشور پيچيده اي است که اقوام، طوايف و گرايش هاي ديني گوناگون را در خود جاي داده است؛ لذا اولويت هاي طايفه اي حاکم بر جامعه لبنان در عرصه سياست، موجبات جنگ داخلي بين طوايف را فراهم آورده است.
«حاکميت استعمار در لبنان و همچنين کم توجهي حاکمان سياسي» به شيعيان، باعث شده است علي رغم تلاش رهبران شيعه و کثرت جمعيت طايفه شيعي نسبت به ساير طوايف، آنها همواره از لحاظ سياسي در اقليت بوده، محروم تر از ديگر طوايف باشند.
رشد آگاهي شيعيان معاصر لبنان، مديون تلاش هاي امام موسي صدر بوده است و تلاش هاي وي در عرصه سياسي و اجتماعي و همچنين تاثيرات ناشي از انقلاب اسلامي ايران، شيعيان لبنان را به يکي از قدرتمندترين طوايف اين کشور تبديل نموده است.
نويسنده در اين مقاله «در صدد است ضمن بررسي» وضعيت شيعيان لبنان تا قبل ورود امام موسي صدر به صحنه سياسي اجتماعي اين کشور، تاثيرات عملي حضور امام موسي صدر بر جايگاه شيعيان لبنان را برجسته سازد.
رويکرد احساسي – عاطفي به واقعه عاشورا در ايران (از صفويه تا مشروطه)
واقعه عاشورا به سبب جايگاه ويژه آن در تاريخ اسلام، به ويژه تاريخ تشيع، در طول تاريخ مورد عنايت بسياري از مورخان تاريخ اسلام و مقتل نويسان بوده است؛ اما با گذشت زمان و گسترش مراسم عزاداري و سوگواري، به ويژه از دوره حاکميت فراگير دولت شيعي صفويه، به دلايل گوناگون، برداشت هاي گوناگوني از اين واقعه شده و يا بر برخي از برداشت ها تاکيد بسيار شده است؛ بر اين اساس پژوهش حاضر به مطالعه و جريان شناسي تاريخي مهم ترين و مشهورترين قرائت از واقعه عاشورا، يعني قرائت سوگوارانه و احساسي – عاطفي از دوران صفويه تا مشروطه پرداخته و پس از ارايه پيشينه اين قرائت، به مهم ترين ويژگي هاي آن مي پردازد. در ادامه، زمينه ها و عوامل ترويج اين برداشت، مورد بررسي قرار گرفته است.
