امامت و خلافت

فرق بين امامت و خلافت را روشن نموده و توضيح دهيد كه اين دو چه نسبتى با يكديگر دارند؟ آيا مقابل هم مى باشند؟

رابطه نهاد دين و سياست

پرسش 9. رابطه بين استقلال نهاد دين با طرح جدايى دين از سياست و نفى حكومت دينى چيست؟ آيا اينكه برخى مى گويند دين از سياست جدا نيست؛ ولى نهاد دين از نهاد سياست جدا است، درست است؟

بیست و دومین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت

بیست دومین نشست تخصصی «تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه (ع)» روز سه‌شنبه 13 بهمن 1394 به میزبانی جامعه الزهراء (س) در سالن جلسات مدیریت این مرکز برگزار شد.

در ابتدای این جلسه حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی گفت: بحث ما در باب کیسانیه به دو بخش واقعیت‌های تاریخی در مورد این جریان به‌عنوان فرضیه پژوهش و بخش مربوط به معتقدات این جریان تقسیم شد و بیان کردیم که با تحلیل آن‌ها می‌توان هسته‌ای از هسته‌های جریان شیعی را بازشناسی کرد.

بیست و یکمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت

سخنران جلسه در ابتدا با مروری بر مباحث گذشته به این نکته اشاره کرد که چیزی که بعدها کیسانیه نامیده شد موج تشیع باقیمانده قبل از عاشورا بود. وی افزود: این موج، پس از عاشورا شکل تازه‌ای به خود گرفت و جریان اصلی که از این موج بهره برد و آن را در قالب حرکت اجتماعی سیاسی رهبری کرد جریان محمد حنفیه و مؤثرتر از او مختار بن ابی عبیده بود. وی به ارائه شواهد از منابع فرق و مذاهب و مقالات نگاری در جلسه قبل اشاره کرد و گفت: حاصل این اطلاعات این بود که منابع نخستین برای کیسانیه به‌عنوان یک گروه، در دوره اول اعتبار و ارزشی قائل نیستند و اگر هستند با نام مختاریه خلص و کیسانیه خلص می‌شناسند. این اطلاعات در کتب تاریخی به‌طور مفصل‌تر و روشن‌تر وجود دارد.

بیستمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت

در ابتدای این نشست، حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی بر مباحث جلسه گذشته مرور کرد و گفت: در باب کیسانیه و تاریخ شیعه در این دوره یک مجموعه اسناد اولیه داریم که مهم‌ترین منابع برای تحلیل این دوره است. غیر از اشعار باقیمانده از کیسانیه و قطعه کوتاهی از حسن بن محمد حنفیه که از آن سخن خواهیم گفت دو منبع مهم ما کتب مقالات نویسی دوره اول و کتب تاریخی اولیه‌ای که از کیسانیه یادکرده‌اند است.

وی افزود: در این زمینه از کتب مقالات آغاز کردیم و اشاره کردیم از این کتاب‌ها مقالات الفرق سعد بن عبدالله و کتاب مقالات الاسلامیین و بخشی از کتاب ناشی اکبر مدنظر است. از چند مورد دیگر نیز ذیل بحث خواهیم گفت تا به اسناد تاریخی برسیم.

نوزدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت

سخنران جلسه ضمن بازخوانی مطالب جلسه گذشته بر این نکته تاکید کرد که دیدگاه غالبی که از ناحیه اهل سنت تبلیغ شده و بعدا به برخی از نویسندگان شیعی هم سرایت کرده و به عنوان یک طرح عمومی در تعریف کیسانیه امروز تبدیل شده، این است که کیسانیه خط غلو است و یک جریان انحرافی است که از بیرون تشیع وارد شیعه شده است.

هجدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت

سخنران جلسه در ابتدا به بازخوانی مباحث گذشته پرداخت و گفت: بحث ما درباره کیسانیه بود. در این زمینه مباحث را در دو بخش شخصیت محمد حنفیه و خاندانش و شکل گیری جریان معروف به کیسانیه تفکیک کردیم. این تفکیک وضعیت تاریخی شرایطی که در آن دوره پیش آمد کلید حل بعضی از پیچیدگی های تاریخی این دوره است.