نکات اصلی و کلیدی در مطالعات غدیر شناسی

مدیر گروه تاریخ اسلام مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره) در آستانه عید غدیر خم به تاریخ 23 آبان 1390 با بیان این مطلب که علیرغم اهمیت مساله غدیر در طول تاریخ تشیع، هنوز زوایای ناشکافته ای در این مورد وجود دارد تاکید کرد: با توجه به این که شبهاتی که در زمان کنونی متوجه مساله غدیر شده است مربوط به اشکالات تاریخی است باید این افق های مبهم با مطالعات گسترده خصوصا مطالعات تاریخی روشن شود .
وی با تقسیم بندی مطالعات تاریخی به دو گونه نص محور و تحلیل محور افزود: در مطالعات تاریخی نص محور که هم اکنون نیز رایج است محقق تنها در عبارات متن دقت می کند ولی قدرت تحلیل ندارد و نمی تواند نقاط مبهم را روشن کند ولی در مطالعات تحلیل محور می توان با مطالعات جانبی، استفاده از کتابهای غیر تاریخی، شناخت بستر زمانی، شناخت جامعه شناسی تاریخی، روابط قبیله ای و تاثیر قبیله ها در جریان های مختلف به برخی نقاط مبهم دست یافت.
وی با تاکید بر این که مساله غدیر به مطالعات تحلیل محور نیاز اساسی دارد حجم این گونه مطالعات را بسیار کم توصیف کرد و بررسی میدانی کتاب های نوشته شده در موضوع غدیر را شاهد بر مدعای خود عنوان کرد.
راوی روایات مهدوی 2

با توجه به اینکه جعفر بن محمد بن مالک ، روایات مهدوی زیادی را نقل کرده، لذا برآن شدیم که راجع به این شخص، بحث گسترده تری، داشته باشیم. این نوشتار از درس خارج مهدویت حضرت آیت الله طبسی، بحث حکم قیام قبل از ظهور توسط ایمان بیگی، اقتباس شده است.
راوی روایات مهدوی 1

با توجه به اینکه جعفر بن محمد بن مالک ، روایات مهدوی زیادی را نقل کرده، لذا برآن شدیم که راجع به این شخص، بحث گسترده تری، داشته باشیم. این نوشتار از درس خارج مهدویت حضرت آیت الله طبسی، بحث حکم قیام قبل از ظهور توسط ایمان بیگی، اقتباس شده است.
جعفر بن محمد بن مالک، از کسانی است که هم توثیق و هم تضعیف شده است.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 10

موضوع سخن در حکم قیام های قبل از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بود. بعضی به استناد روایاتی مثل روایت: كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّوَجَل، و دیگر روایات قائل به عدم جواز چنین قیام هایی شدهاند. ما علاوه بر بررسی سندی و دلالی این روایات، گفتیم که قیام هایی وجود دارند که ائمه طاهرین علیهم السلام از آنها خبر داده و تأیید نمودهاند و از مردم هم خواستهاند که از آن ها، پیروی کنند. از این قیامها و رایات، رایت و قیام یمانی، سود، حسنی و خراسانی را میتوان نام برد.
در این قسمت به بررسی دو قیام یمانی و سود (پرچم های اهل مشرق) می پردازیم:
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 9

موضوع نوشتار، حکم قیام های قبل از ظهور بود. بعضی از روایات در این زمینه، به همراه اشکالات سندی و دلالی آن ها، مطرح شد. گفته شد که چنین روایاتی در مقام بیان نهی از قیام برای دیگران نمیباشد و سپس برای توجیه مذکور، مؤیداتی ذکر شد که یکی از آن ها، قیام زید است که در روایات، مورد تأیید واقع شده است. در این قسمت به بررسی قیام زید می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 8

موضوع نوشتار، حکم قیام های قبل از ظهور بود. بعضی از روایات در این زمینه، به همراه اشکالات سندی و دلالی آن ها، مطرح شد. گفته شد که چنین روایاتی در مقام بیان نهی از قیام برای دیگران نمیباشد و سپس برای توجیه مذکور، مؤیداتی ذکر شد که یکی از آن ها، قیام زید است که در روایات، مورد تأیید واقع شده است. در این قسمت به بررسی قیام زید می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 7

موضوع نوشتار، حکم قیام های قبل از ظهور بود. بعضی از روایات در این زمینه، به همراه اشکالات سندی و دلالی آن ها، مطرح شد. گفته شد که چنین روایاتی در مقام بیان نهی از قیام برای دیگران نمیباشد و سپس برای توجیه مذکور، مؤیداتی ذکر شد که یکی از آن ها، قیام زید است که در روایات، مورد تأیید واقع شده است. در این قسمت به بررسی قیام زید می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 6

موضوع نوشتار، حکم قیام های قبل از ظهور بود. بعضی از روایات در این زمینه، به همراه اشکالات سندی و دلالی آن ها، مطرح شد. گفته شد که چنین روایاتی در مقام بیان نهی از قیام برای دیگران نمیباشد و سپس برای توجیه مذکور، مؤیداتی ذکر شد که یکی از آن ها، قیام زید است که در روایات، مورد تأیید واقع شده است. در این قسمت به بررسی شخصیت زید می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 5

بررسی روایات مادحه و ذامه 2
در نوشتارهای قبلی گفتیم که قیام هایی وجود دارد که مورد تأیید ائمه طاهرین علیهم السلام واقع شده اند. این قیامها نقضی است بر روایاتی که ظاهراً از قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور نهی کرده اند.
در این قسمت به ادامه بررسی قیام مختار می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 4

بررسی روایات مادحه و ذامه
در نوشتارهای قبلی گفتیم که قیام هایی وجود دارد که مورد تأیید ائمه طاهرین علیهم السلام واقع شده اند. این قیامها نقضی است بر روایاتی که ظاهراً از قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور نهی کرده اند.
در این قسمت به ادامه بررسی قیام مختار می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 3

در نوشتار قبلی گفتیم که قیام هایی وجود دارد که مورد تأیید ائمه طاهرین علیهم السلام واقع شده اند. این قیامها نقضی است بر روایاتی که ظاهراً از قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور نهی کرده اند.
در این قسمت به ادامه بررسی قیام مختار می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 2

موضوع سخن در حکم قیام های قبل از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بود. بعضی به استناد روایاتی مثل روایت: كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّوَجَل، و دیگر روایات قائل به عدم جواز چنین قیام هایی شدهاند. ما علاوه بر بررسی سندی و دلالی این روایات، گفتیم که قیام هایی وجود دارد که مورد تأیید ائمه طاهرین علیهم السلام واقع شده اند. این قیامها نقضی است بر این روایات.
در این قسمت به بررسی قیام مختار می پردازیم.
شواهدی بر جواز قیام و تشکیل حکومت قبل از ظهور 1

موضوع سخن در حکم قیام های قبل از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بود. بعضی به استناد روایاتی مثل روایت: كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّوَجَل، و دیگر روایات قائل به عدم جواز چنین قیام هایی شدهاند. ما علاوه بر بررسی سندی و دلالی این روایات، گفتیم که قیام هایی وجود دارد که مورد تأیید ائمه طاهرین علیهم السلام واقع شده اند. این قیامها نقضی است بر این روایات.
در این قسمت به بررسی قیام شهید فخ می پردازیم.
نقدی بر مخالفین تشکیل حکومت 7

موضوع صحبت ما مربوط به حکم تشکیل حکومت و قیام های قبل از ظهور امام زمان ارواحنا فداه بود، در نوشتارهای قبلی به بررسی تفصیلی روایات ناهی از قیام و معارضات آن ها پرداختیم. سید کاظم حائری بیان مفصلی در مورد روایات قیام دارند که به آن اشاره می کنیم.