اشاره به مراتب روزه
همان‌گونه که در روایات آمده: «روزه مخصوص خداست و اوست که به آن پاداش می‌دهد». پس بر سالک [الی الله] سزاوار است که هر گاه روزه گرفت، جوارحش نیز با او روزه گیرند؛ چنانکه این مطلب از حضرت صادق (ع) روایت شده که: «هر گاه روزه گرفتی، باید روزه بگیرد و گوش و چشم و […]
تحذیر از فریبکاری نفس
کسی که می‌خواهد بداند که امامتش [در جماعت] خالص از برای خداوند است، باید این مطلب را به وسیله‌ی بعضی از امور کشف کننده [و محک ها] آزمایش کند! و از جمله راه‌ها آن این است که: نفسش و میلش را به امامت ملاحظه کند، که آیا به جهت حبّ جاه و دوستی آبرو و […]
کدام جماعت؟
آنچه مهمتر است، اجتماع و اتّحاد دل‌ها است. پس کسی که به نماز جماعت و با گروهی که دل‌هایشان در راه خدا گرد آمده، موفّق شد، باید از کرم خداوند، به هر آنچه در فضیلت جماعت آمده است، وادار باشد! و کسی که اجتماعش با گروهی است که میانشان دشمنی و حسدورزی است، و امید […]
بدون نور و فضیلت
کسانی که نماز جماعتشان تنها به شکل و صورت باشد، و دل‌هایشان مخالف هم، بلکه میانشان بغض و دشمنی بوده که هر کدام بد برادر خود را می‌خواهد، و در نعمت‌های خداوند، حسد می‌ورزند، خصوصاً اگر [این تیرگی‌ها] میان امام و مأموم باشد، من گمان نمی‌کنم در چنین اجتماعی نور و روشنی بوده، و نزد […]
اهمیّت اتّحاد قبول مؤمنان
بر بنده به حکم مراقبت، واجب است که در تقویت مسأله اتّحاد و صفای دل با برادران مؤمنش بکوشد! پس هر چه بر اتّحاد و صفا افزوده شود، اثرپذیری هر کدام از آن‌ها از نور رفیقش، بیشتر شده و به روحانیّت افزوده می‌شود. به مبالغه‌ی شرع در این مسأله بنگر؛ و به آنچه در ستایش […]
همه بهره‌مند
نماز جماعت، مانند یک نماز است. پس وقتی برخی نمازگزاران دارای برخی شرایط فضیلت و کمال بودند؛ و برخی دیگر، دارای بعضی از شرایط دیگر فضیلت و کمال بودند، [خداوند] کریم به فاقد شرایط هم فضیلت دوست واجد شرایطش را عطا می‌کند. [و همه از فیوضات، بهره‌مند می‌شوند.] منبع: کتاب به سوی دوست، ص 167
اجتماع دل‌ها
مثل اجتماع قلوب، مانند پیوستن آب‌های متعدّد قلیل است که هنگام پیوستن به هم، تبدیل به آب کرّ شده، نجاست را قبول نمی‌کند و چیزی آنان را نجس نمی‌کند! و این [نکته] دارای سرّی بلند و علّتی لطیف در علم معرفت [و عرفان الهی] است. منبع: کتاب به سوی دوست، ص 167
حکمت تشریع نماز جماعت
یکی از امور بسیار با اهمّیّت نماز، جماعت می‌باشد. نماز جماعت و تشویق به آن و منع از ترک آن، در روایات معصومین (ع) و همچنین فضیلت آن و عقوبت و کیفر ترکش، مسأله‌ی بزرگی است… بزرگترین حکمت در تشریع آن، متّحد کردن دل‌های مؤمنان در امر خداوند است. و برای آن، فوائد بی‌شماری از […]
سحرخیزی مشتاقان
باید برخاستن بنده برای تهجّد و شب زنده‌داری، از روی شوق باشد! در این صورت، به اندک راضی نمی‌شود. و بهتر این است که آن را همان اندازه‌ای که کتاب خداوند به پیامبر گرامی‌اش و آن گروه از مؤمنانی که با ایشان بوده‌اند بیان کرده، قرار دهد. و اگر به جهت عذری عمومی یا خصوصی […]
آمادگی برای نماز شب
مؤمن باید در اوّل روز و در اوّل شبش، در فکر نماز شب و تهجّدش و آماده کردن اسباب آن باشد… از آن‌جا که حال آغاز شب در توفیق آخر شب مؤثّر است، کسی که طالب شب زنده‌داری است، باید در انجام خواب –طبق خشنودی خداوند متعال- بکوشد تا او را به آنچه مرضیّ اوست […]
نماز شب: از اسباب علم
هر که در روایات اهل بیت (ع) و حالات گذشتگان از مشایخ و بزرگان ما تتبّعی داشته باشد، تردید نمی‌کند در این‌که: نماز شب، ضدّ تحصیل علم نیست؛ بلکه از اسباب نزدیک و قویّ حصول آن است. بسیاری از محصّلان را می‌شناختیم که از شب زنده‌داران بودند و همان [تهجّد و نماز شب] باعث استقامت […]
لازمه‌ی نور علم
علمی که انسان را وادار به شب زنده‌داری نکند، علمی است که نور و ثمره و خبری در آن نیست! و حال آن‌که علم، بنابر آنچه حضرت صادق (ع) فرمودند، همراه با خشیت است؛ و دارنده‌ی خشیت نمی‌تواند شب زنده‌داری را فرو گذارد! ا از خشیت و خدا ترسی‌اش، به آن پناه می‌برد. و نیز […]
اثر باور نمودن
خواب ماندن در مثل چنین امر بزرگی [نماز شب] غالباً امکان ندارد. آیا این مردم دنیاخواه را نمی‌بینی که اگر پادشاه زمانشان یکی از آن‌ها را به خلوتش در میانه‌ی شب فرا خوانده، او از وقت دعوتش خواب نمی‌ماند؛ بلکه در اوّل وقت هم نخوابیده، و به اندیشه‌ی در مجلس او و صحبتش با سلطان […]
پرهیز از خسران
[پیامبر گرامی (ص) می‌فرماید:] «هیچ کسی تمام شب را نخوابید، مگر این‌که شیطان در گوشش بول می‌کند، و در روز رستاخیز، مفلس و تهیدست می‌آید! و هیج کسی نیست مگر این‌که برایش فرشته‌ای است که او را هر شب دو بار بیدار می‌کند و می‌گوید: ای بنده‌ی خدا برخیز تا به ذکر پروردگارت بپردازی! و […]