مهم ترین کسی که به ترویج افکار باطل ابن تیمیّه پرداخت، ابن قیّم جوزیه است. وی شمس الدین محمد بن ابی بکر بن ایوب زُرعی دمشقی حنبلی (691-751 هجری قمری) معروف به ابن قیّم جَوزیه، از شاخص ترین شاگردان ابن تیمیه است که از افکار شاذ، منحرف و باطل استادش، در زمان حیات و پس از مرگ وی، تقلید کورکورانه می کرد، به گونه ای که از وی به عنوان بهترین جانشین ابن تیمیّه یاد شده است.[1]
وی به تبعیت از افکار باطل استاد خویش سفر برای زیارت قبر ابراهیم خلیل علیه السلام را حرام شمرده و مدتی را به خاطر همین فتوا در زندان سپری کرد.[2]
ابن قیّم به سبب همین پیروی، همراه استاد خود بارها دستگیر شد و به حکم دادگاه، شلاق خورد و در شهر گردانیده و به زندان محکوم شد.[3]
ابن حجر عسقلانی شافعی می گوید: او چنان حبّ ابن تیمیه را در سینه داشت که چشم بسته تمامی سخنان استادش را پذیرفته و به تأیید آن می پرداخت. ابن قیّم کتاب های استادش را بازنویسی نموده و به نشر افکار او همت می گماشت.[4]
نوشته ها و سخنان ابن قیّم جَوزیه، گر چه از ظاهری زیبا و مستدل برخوردار است ولی باطن آن پوچ است و چیزی جز تکرار افکار انحرافی و جنجالی استاد خود نیست.
او عمر خود را فنای سخنان بیهودۀ ابن تیمیه کرد و گفتار غیرواقعی و غیرمنطقی استاد خویش را حیله گرانه امری دینی و واقعی ارائه نمود.
از وی آثار زیادی به جای مانده است، که معروف ترین آن ها عبارتند از: «إعلام المُوَقِّعین عن ربّ العالمین»، «زاد المعاد فی هَدی خیر العباد» و «زاد المسافرین الی منازل السعداء فی هَدی خاتم الأنبیاء».[5]
با ملاحظه زندگانی و افکار ابن تیمیّه درباره جسمانیت خداوند، حرام دانستن قصد زیارت قبر پیامبر صلّی الله علیه و آله، تحریم هر گونه استغاثه و توسل به پیامبران و صالحان، دشمنی با اهل بیت علیهم السلام و دفاع از بنی امیه و دشمنان اسلام و اهل بیت علیهم السلام، به وضوح رد پای خط فکری بنی امیه و احمد بن حنبل را در افکار ابن تیمیّه می توان دید.
منبع: کتاب شناخت وهابیت/نجم الدین طبسی
[1]– «لم یخلف الشیخ العلامة تقی الدین ابن تیمیّه مثله». صفدی شافعی، الوافی بالوفیات:ج2، ص271، شرح حال ابن قیم، ش692.
[2]– «و قد حبس مدة و أوذی لإنکاره شدّ الرحل إلی قبر الخلیل». ذهبی سلفی، المعجم المختص بالمحدثین: ص 269، شرح حال ابن قیم جوزیه، ش347 و ابن حجر عسقلانی شافعی، الدرر الکامنة فی أعیان المائة الثامنة، ج3، ص401، شرح حال ابن قیّم، ش 1067.
[3]– ابن کثیر دمشقی سلفی، البدایة: ج14، ص 246، حوادث 751 هجری قمری و ابن حجر عسقلانی شافعی، الدرر الکامنة فی أعیان المائة الثامنة، ج3، ص 401، شرح حال ابن قیِّم، ش1067.
[4]– «غلب علیه حبّ ابن تیمیّه حتّی کان لا یخرج عن شیء من أقواله، بل ینتصر له فی جمیع ذلک و هو الذی هذّب کتبه و نشر علمه و کان له حظ عند الأمراء المصریین و اعتقل مع ابن تیمیّه بالقلعة بعد أن أهین و طیف به علی جمل مضروباً بالدرة، فلمّا مات أفرج عنه و امتحن مرّة أخری بسبب فتاوی ابن تیمیّه و کان ینال من علماء عصره و ینالون منه». ابن حجر عسقلانی شافعی، الدرر الکامنة فی أعیان المائة الثامنة، ج3، ص 401، شرح حال ابن قیّم، ش 1067.
[5]– زرکلی وهابی، الأعلام: ج6، ص56، شرح حال ابن قیّم جَوزیه.