قبل از هر چيز شايسته است به اين نكته اشاره نماييم كه هيچ يك از رفتارهاى انسان بدون علّت نيست و تنها با شناخت صحيح دلايل هر رفتار است كه مى توان از بروز و ظهور آن با خبر شده و با بررسى علل آن براى حلّش اقدام كرد.
چه بسا تجارب همسرتان از دوران قبل از ازدواج در منزل پدرى، مشاهداتى كه از نحوه برخورد پدر و مادر خود داشته و نوع رابطه والدينش با خودش و بقيه فرزندان، كمبودها و تنگناهايى كه وجود داشته و يا دارد و… در شخصيت وى تأثير گذاشته باشد كه در هر صورت رابطه شما و وى داراى ظرفيتى است كه مى توان اميدوار بود از طريق راهكارهايى كه در ادامه بدان اشاره خواهد شد، بتوانيد در بهتر شدن اخلاق وى اقدامات موثرى انجام دهيد. سعى نماييد:
1 – با صبر و تحمّل و به كار گرفتن روش هاى مناسب سعى در اصلاح وضعيت موجود داشته باشيد. سه گروه از زنانند كه خداوند عذاب قبر را از آنان برطرف كرده و با فاطمه زهرا عليهاالسلام در قيامت محشور خواهند شد؛ يكى از آن سه گروه زنانى هستند كه بر بداخلاقى همسرشان صبر مى كنند.[1]
2 – با شناخت بيشتر از روحيات، احساس ها، ويژگى ها، توانايى ها، عدم توانايى ها، نقاط مثبت و نقاط منفى همسر خود بزرگترين گام را به سوى روابطى بهتر و صميمانه تر با او برداريد.
3 – خوبى هاى همسرتان را براى خود برجسته نماييد؛ زيرا از اين طريق انگيزه شما براى تحمّل بدخلقى هاى او بيشتر خواهد شد. در حقيقت با تفكّر روى خوبى هاى وى آستانه تحمّلتان در برابر رفتار ناصحيح وى بالا ميرود.
4 – از طرح موضوعاتى كه باعث عصبانيت وى ميشود، اجتناب نموده و در عوض سعى كنيد راه هايى براى درك و حمايت او بيابيد.
5 – در هنگام عصبانيت به او تذكّر ندهيد؛ زيرا وى در هنگام عصبانيت نمى تواند منطقى فكر كرده و تذكّر شما را تحليل نماييد. اميرالموثنين على عليه السلام در اين زمينه مى فرمايند: «شدّت خشم، نحوه سخن گفتن را تغيير داده، ريشه برهان و دليل را قطع نموده و فهم را از هم مى گسلد»[2]
6 – آرامش خود را حفظ نموده و از مقابله به مثل بپرهيزيد؛ زيرا انسان عصبانى آتشدانى برافروخته است[3]كه عصبانيت شما مى تواند آتش غضب وى را فروزانتر سازد؛ بنابراين شجاعت خود را با خويشتن دارى از خشم ثابت نماييد.[4]
7 – شنونده خوبى براى همسرتان باشيد. علّت عصبانيت بسيارى از افراد عموماً آن است كه احساس مى كنند اطرافيان، احساسات و صحبتهاى آنها را درك نمى كنند و يا جدى نمى گيرند؛ بنابراين نشان دهيد كه شنونده خوبى براى صحبت هاى همسرتان هستيد. به عنوان نمونه در هنگام گفتگو با وى تماس چشمى برقرار كرده و به چشمهاى او نگاه كنيد. با تكان دادن سر نشان دهيد كه متوجه گفتار او هستيد و حتّى بعضى كلمات او را تكرار كنيد تا متوجه شود كه به او توجّه داريد.
8 – به او محبّت كنيد؛ زيرا برقرارى رابطه محبّت آميز با چنين همسرانى تا حدّ زيادى از عصبانيت آنان پيشگيرى مى كند.
9 – عزّت نفس خود را حفظ كنيد. زندگى با همسرى كه هميشه عصبانى است، با فرياد شما را صدا مى زند، زود تحريك مى شود و… ممكن است خود كارآمدى شما را زير سؤال ببرد؛ بنابراين لازم است تكنيك هاى حفظ آرامش و استرس را بياموزيد.
10 – عصبانيت تنها يك مشكل اخلاقى نيست؛ زيرا گاهى يك بيمارى جسمانى مثل پركارى يا كمكارى تيروئيد يا كمبود برخى ويتامين ها عامل عصبانيت فرد است كه با درمان جسمانى، درمان روحى نيز حاصل مى شود.
11 – عصبانيت يك احساس پيچيده است؛ بنابراين در مواردى كه عصبانيت هاى مكرر موجب اذيت و آزار اطرافيان مى شود و نمى توان علّت واقعى آن را بررسى كرد و يا اينكه علّت عصبانيت از حادثه اى است كه مدت ها قبل اتفاق افتاده صحبت با يك مشاور مفيد است؛ زيرا انسان را سريع تر به نتيجه نزديك مى سازد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:علی احمد پناهی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – «ثَلَاثٌ مِنَ النِّسَاءِ يَرْفَعُ اللَّهُ عَنْهُنَّ عَذَابَ الْقَبْرِ وَ يَكُونُ مَحْشَرُهُنَّ مَعَ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ ص امْرَأَةٌصَبَرَتْ عَلَى غَيْرَةِ زَوْجِهَا وَ امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلَى سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا؛ وسائل الشيعه، ج 21، ص 285.
[2] – «شِدَّةُ الْغَضَبِ تُغَيِّرُ الْمَنْطِقَ وَ تَقْطَعُ مَادَّةَ الْحُجَّةِ وَ تُفَرِّقُ الْفَهْمَ؛ بحارالأنوار، ج 68، ص 428.
[3] – رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله: الغَضَبُ جَمرَةٌ مِن الشيطانِ؛ ميزان الحكمه، ص 421.
[4] – الإمامُ عَلِىٌّ عليه السلام: الصَّبرُ عَنِ الشَّهوَةِ عِفَّةٌ، و عَنِ الغَضَبِ نَجدَةٌ؛ ميزان الحكمه، ص 444.