بوى خوش يكى از مهم ترين عوامل آراستگى است و سيره عملى پيامبران به ويژه پيامبر اسلام گواه اين مسئله است.[1]
رسول گرامى اسلام (صلی الله علیه وآله) آن چه را كه براى بوى خوش هزينه مى نمودند، بيش تر از آن بود كه در غذاى خود هزينه مى كردند.[2]
ايشان مشكدانى خوشبو داشتند كه چون وضو مى ساختند با دست تر از آن مشك استفاده مى كردند و چون از منزل بيرون مى آمدند، همه كس از آن بو مى دانستند كه حضرت تشريف مى آورند.[3]
ائمه اطهار (علیهماالسلام) نيز در معطر كردن خود اهتمام داشتند، امام صادق (علیه السلام) چنان از عطر استفاده مى نمود كه مكان نمازگزاردن وى در مسجد از بوى خوش عطر ايشان قابل تشخيص بود.[4]
در احاديث مى خوانيم پيغمبر (صلی الله علیه وآله) با «مشك» خود را خوشبو مى فرمود، چندان كه «مشك» بر فرق سر حضرت برق مى زد و خود را به «مشك» و «عنبر» معطر مى فرمود و در شب تاريك پيش از آن كه ديده شود، از بوى خوشش شناخته مى شد.[5]
در سيره امام رضا (علیه السلام) آمده است كه ايشان از «گلاب» و «مشك» استفاده مى كردند.[6]
پيشوايان معصوم بر بهره گيرى از عطر تاكيد فراوانى داشتند؛ پيامبر (صلی الله علیه وآله) گاه به برخى از عطرها نيز اشاره مى فرمود از جمله توصيه مى نمود: «با بنفشه عطر بزنيد كه در تابستان خنك و در زمستان گرم است».[7]
در خصوص آداب و رسوم استعمال عطر نيز مى توان به اين موارد اشاره نمود:
1 – عطر زدن به هنگام نماز موجب فضيلت يافتن نماز است و به كمال آن مى افزايد. امام صادق (علیه السلام) در اين باره مى فرمايد: «نماز انسان معطر، بر هفتاد نمازى كه بدون عطر باشد، برترى دارد».[8]
2 – از امام صادق (علیه السلام) نقل گرديده: هرگاه مى خواهى عطر استعمال كنى، بگو: «اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ الزِّينَةَ وَ الدِّينَ- وَ أَعُوذُ بِكَ مِنَ الشَّينِ وَ الشَّنَآن»؛[9] «بار خدايا من از تو زينت و دين مى خواهم و از زشتى و دشمنى بر تو پناه مى برم».
3 – نيز شايسته است هنگام استعمال عطر بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه وآله) درود فرستاده شود.
البته آداب ديگرى مانند عطر به شارب و موى روى لب، عطر در اول صبح و هنگام رفتن به مسجد و اهداى عطر به ديگران وارد شده است.[10]
پی نوشت ها
[1] – الإمام الصّادق (علیه السلام) : «العطر من سنن المرسلين»، الكافى، ج6، ص 511.
[2] – «كَانَ رَسُولُ اللّه (صلی الله علیه وآله) ينْفِقُ عَلَى الطِّيبِ، أكْثَر مِمّا ينْفِقُ عَلى الطَّعامِ»؛ «پيامبر اكرم براى بوى خوش، بيش تر از غذاى خود هزينه مى كرد».
[3] – لوامع صاحبقرانى، ج2، ص 97.
[4] – «عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) كَانَ يعْرَفُ مَوْضِعُ جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِى الْمَسْجِدِ بِطِيبِ رِيحِهِ وَ مَوْضِعِ سُجودِهِ»، مسند الإمام الرضا (علیه السلام) ، ج2، ص: 374.
[5] – مكارم الأخلاق، ص 33.
[6] – بحارالأنوار، ج73، ص 142.
[7] – همان، ج73، ص 145.
[8] – الكافى، ج 6، ص 510.
[9] – بحارالأنوار، ج73، ص 145.
[10] – ر.ك: وسائل الشيعه، ج 2، ص141 باب اسْتِحْبَابِ التَّطَيبِ.