صراط مستقيم دين خدا است، جايى است كه شيطان كمين كرده است. كسى كه با معرفت و اهل مراقبت است، مى داند راهى كه مى رود صراط مستقيم است يا نه. انسان اگر يك مقدار از راه را با اخلاص طى كند بقيه راه را با عنايت خدا مى پيمايد. شيطان هم در راه مستقيم كمين كرده و الاّ كج راهه را شيطان خودش اداره مى كند. يعنى كسانى كه بر اثر شيطنت شيطان اغوا شده اند در كج راهه هستند.
شيطان گفت من خودم در صراط مستقيم به كمين هستم: «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ»؛[1] ولى ذات اقدس اله وعده داد كه اگر شما مقدارى جلوى شيطنت شيطان را بگيريد نصرت الهى شامل حال شما خواهد شد. «وَ مَنْ يُؤمِنْ بِاللّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ»؛[2] «وَ إِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا» يعنى كسى كه در مراحل ابتدايى به خدا ايمان بياورد و از خدا و رسولش اطاعت نمايد پاداش او اين است كه صراط مستقيم را به آسانى طى مى كند. «فَأَمّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى * وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى * فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى»[3] اگر كسى با تقوا بود و در راه خدا انفاق كرد ما انجام كارهاى خير را برايش آسان مى كنيم. بنابراين براى پيمودن صراط مستقيم بعد از معرفت بايد كمى انسان خالصانه حركت كند، بقيه اش به آسانى طى خواهد شد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:آیت اللّه عبداللّه جواد آملی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – سوره اعراف7: آيه 16.
[2] – سوره تغابن64: آيه 11.
[3] – سوره ليل92: آيات 7-5.