«وَ مِن آیاتِهِ أَن خَلَقَ لَكُم مِن أَنفُسِكُم أَزواجاً لِتَسكُنُوا إِلَیها »؛[1] «و از نشانه هاى او اینكه همسرانى از جنس خودتان، براى شما آفرید تا در كنار آنان آرامش یابید».
در زندگى زناشویى چندین حقوق متقابل – به عنوان حقّ و وظیفه – مطرح است. هر جا وظیفه هست، در برابرش حق قرار دارد ؛ چنان كه هر جا براى كسى حقى قرار داده شده، در مقابل وظیفه اى نیز بر عهده او گذاشته شده است. زن و شوهر نسبت به همدیگر، وظایفى دارند و بر همین اساس حقوق متقابلى متوجه آنان است كه اگر هر دو به وظایف خود عمل كنند و به حقوق خود برسند، زندگى آنها درست و بر اساس عدالت استوار است و در نتیجه زندگى در سایه آن شیرین مى گردد.
پایه و اساس خانواده، احترام و محبت و رعایت حقوق یكدیگر است. امام باقر علیه السلاممى فرماید: «هر كس زن گرفت، باید او را گرامى بدارد و به او احترام كند.»[2]و امام كاظم علیه السلام مى فرماید: «جهاد زن شوهردارى نیكو است».[3]
حقوق زناشویى بر دو نوع است:
1 – حقوق واجب و قانونى،
2 – حقوق مستحب و اخلاقى.
حقوق قانونى، رعایت حداقل ها است كه قانون و دادگاه از آن دفاع مى كند. حقوق اخلاقى، رعایت حُسن هم زیستى است كه خوشى و شیرینى زندگى را بیش از پیش فراهم مى سازد.
الف. حقوق زن نسبت به مرد:
1 – تهیه غذا،
2 – تهیه پوشاك،
3 – تهیه وسایل مورد نیاز خانه،
4 – تهیه مسكن،
5 – حق آمیزش و همخوابى،
ب. حقوق مرد نسبت به زن:
1 – خروج از منزل با اجازه شوهر،
2 – حق تمكین،
3 – رفع امور نفرت آور،
4 – آرایش و نظافت،
5 – نذر و قسم خوردن با اجازه شوهر.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی
[1] – روم 30 ، آيه 21.
[2] – «مَن اَتَّخَذَ المَرأةَ فَليُكرِمُها»: وسائل الشيعه، ج 5، باب 3.
[3] – «جِهاد المَرَةَ حُسنُ التَّبَعُل»: فروع كافى، ج 5، ص 9.