با سلام سوال شما را بايد از دو بُعد مورد بررسي قرار داد: 1. از بُعد تاريخي 2. از بُعد حديثي (به دليل وجود روايتي در اين زمينه).1 از بُعد تاريخي: اصل داستان كه يزدگرد دختري به نام شهربانو يا نام ديگر داشته و به افتخار عقد زناشويي حسين بن‌علي(ع) و مادري امام سجاد(ع) نائل شده باشد، از نظر مدارك تاريخي سخت مشكوك است. مورخين عصر حاضر عموماً در اين قضيه تشكيك ميكنند و آن را بياساس ميدانند. ميگويند در ميان همه مورخين، تنها يعقوبي جملهاي دارد به اين مضمون كه گفته است: «مادر علي بن الحسين(ع) «حرار» دختر يزدجرد بود و حسين(ع) نام او را غزاله نهاد». از مورخين عصر حاضر كه در مورد ايشان اشكالات عمده و متيني مطرح كرده است مي‌توان به استاد سيد جعفر شهيدي اشاره نمود (غالب نويسندگان نيز مطلب خود را از ايشان گرفته‌اند) ايشان در كتاب «زندگاني علي بن الحسين» در همان صفحات ابتدايي به مناسب نام مادر ايشان نكات جالب توجهي را بيان نموده‌اند. سعيد نفيسي در «تاريخ اجتماعي ايران» آن را افسانه ميداند. حتي برخي از اسلام شناسان غربي همچون: «ادوارد براون» اين داستان را مجعول ميدانند. «كريستن سن» نيز قضيه را مشكوك تلقي ميكند.2. از بُعد حديثي: در پارهاي از احاديث پيوند زناشويي امام حسين(ع) با دختر يزدگرد، تأييد شده است. از آن جمله روايتي است كه در كتاب كافي آمده است و ميگويد: دختران يزدگرد را در زمان عمر به مدينه آوردند و دختران مدينه به تماشا آمدند. عمر به توصيه اميرالمؤمنين (ع) او را آزاد گذاشت كه هركه را ميخواهد انتخاب كند و او حسين بن علي(ع) را انتخاب كرد. [1] نقد و بررسي اين روايت: اولا: مضمون اين روايت هرگز با گزارشات تاريخي سازگاري ندارد.ثانيا: در سند اين روايت دو نفر قرار دارند كه حضورشان در سلسله سند، اين روايت را غيرقابل اعتماد كرده است: يكي «ابراهيم بن اسحاق احمري نهاوندي»[2] است.
علماي رجال، وي را از نظر ديني متهم ميدانند و اخبار، گزارشات و روايات او را غيرقابل اعتماد ميشمارند. ديگر «عمرو بن شمر»[3] است كه او نيز كذّاب و جَعّال خوانده شده است. نتيجه: با توجه به اشكالاتي كه در اين روايت وجود دارد، همان قول تاريخ نگاران تقويت مي‌شود. پس ازدواج امام حسين(ع) با دختر يزگرد سوم پادشاه امپراطوري ساساني كاملا مورد ترديد است. اما آن‌چه يقيني است ازدواج ايشان با دختري است كه در سرزمين‌هاي ايراني يا مجاور آن (طبق نقل برخي وي از اهالي سند و طبق نقل برخي ديگر از اهالي كابل بوده است) به اسارت در آمده و پس از انتقال به مدينه به همسري امام حسين (ع) در آمده است. بهترين كتابي كه در اين زمينه مي‌تواند به شما كمك كند كتاب استاد «سيد جعفر شهيدي» به نام ، زندگانى على بن الحسين(ع) (تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي،1374 ش، چاپ ششم) است. ايشان در صفحات نخستين اين كتاب، با قلمي زيبا به بيان، شرح و نقد اين مسئله پرداخته است.[1] . مرحوم كليني، الاصول من الكافي، كتاب الحجّه، باب مولد علي بن الحسين(ع)، روايت اول.[2] . عبارت الشيخ طوسي در مورد ايشان چنين است : «إبراهيم بن إسحاق أبو إسحاق الأحمري النهاوندي ،كان ضعيفا في حديثه ، متهما في دينه» (آيه الله خويي، معجم رجال الحديث، چاپ 5، 1413ق، ج1، ص185؛ همچنين در اين مورد مي‌توانيد ر.ك: شهيد مطهري، مجموعه آثار، ج14 (خدمات متقابل اسلام و ايران)، صفحه122. به نقل از سايت تبيان.[3] . «مرحوم نجاشي» رجال شناس بزرگ شيعي در مورد وي مي‌نويسد: «عمرو بن شمر أبو عبد الله الجعفي ، عربي ، روى عن أبيعبد الله عليه السلام ، ضعيف جدا» روايات اين شخص واقعا ضعيف است. (آيه الله خويي، معجم رجال الحديث، چاپ 5، 1413ق، ج14، ص116).
منبع:پرسمان