خوارزمی گوید:
اسرا را پیش ابن زیاد آوردند. زینب کبری (ع) نگاهی به وی انداخت و کناری نشست. ابن زیاد گفت: کیست آن که نشست؟ پاسخش را نداد. دوباره پرسید. جواب نداد. یکی از حاضران گفت: او زینب دختر علیّ بن ابی‌طالب است. ابن زیاد گفت: خدا را شکر که شما را رسوا ساخت و سخنان شما دروغ از آب درآمد. زینب گفت: سپاس خدایی را که با پیامبرش محمّد (ص) ما را گرامی داشت و با قرآنش ما را پاک داشت. فاسق رسوا می‌شود و فاجر دروغ می‌گوید. ابن زیاد پرسید: چگونه دیدی آنچه را که خداوند با برادرت و خاندانت کرد؟ فرمود: جز زیبایی ندیدیم! آنان گروهی بودند که خداوند شهادت را بر آنان رقم زده بود و به شهادتگاهشان برون آمدند. ای ابن زیاد! خدا میان آنان و تو را در روز قیامت جمع می‌کند، با هم احتجاج و تخاصم می‌کنید. ببین آن روز چه کس پیروز است و چه کس مغلوب!
مادرت به عزایت بنشیند ابن زیاد! ای پسر مرجانه! ابن زیاد خشمگین شد و گویا قصد جانش را کرد. عمرو بن حریث مخزومی گفت: او یک زن است، زن را که برای گفتارش مؤاخذه نمی‌کنند! ابن زیاد گفت: ای زینب! از آنچه بر سر حسین و پیروان سرکش او آمد دلم خنک شد. زینب فرمود: به خدا قسم سرورم را کشتی، شاخه‌ام را بریدی، ریشه‌ام را برآوردی، اگر با این دلت خنک می‌شود، باشد!
ابن زیاد گفت: این زن، سجع‌گوی است. به جانم قسم پدرش نیز شاعر و سخن‌سرا بود. زینب فرمود: ای پسر زیاد! زن کجا و سجع‌گویی کجا؟ رنجم کافی است که از سجع‌گویی بازم دارد.
قال الخوارزمیّ:
ثمّ جاؤوا بهم حتّی دخلوا علی عبیدالله بن زیاد، فنظرت إلیه زینب بنت علیّ (ع) و جلست ناحیة، فقال ابن زیاد: من الجالسة؟ فلم تکلّمه. فقال ثانیاً! فلم تکلّم. فقال رجل من أصحابه: هذه زینب بنت علیّ بن أبی‌طالب، فقال ابن زیاد: الْحَمْدُ اللَّهِ الَّذِي فَضَحَكُمْ وَ كْذَبَ أُحْدُوثَتَكُمْ، فقالت زینب: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِمُحَمَّدٍ (ص) وَ طَهَّرَنَا بکتابه تَطْهِيراً، إِنَّمَا يَفْتَضِحُ الْفَاسِقُ وَ يَكْذِبُ الْفَاجِرُ. وَ قال ابن زیاد: كَيْفَ رَأَيْتِ صُنْعَ اللَّهِ بأخیک و أهل بیتک؟فقَالَتْ زینب: مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِيلًا، هَؤُلَاءِ قَوْمٌ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ، فَبَرَزُوا إِلَى مَضَاجِعِهِمْ، وَ سَيَجْمَعُ اللَّهُ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُمْ یا ابن زیاد فَتُحَاجُّون وَ تُخَاصَمُون، فَانْظُرْ لِمَنِ الْفَلْجُ یومئذ، هَبَلَتْكَ أُمُّكَ يَا ابْنَ مَرْجَانَةَ! فَغَضِبَ ابْنُ زِيَادٍ و کأنّه هَمّ بها، فقَالَ لَهُ عَمْرُو بْنُ حُرَيْثٍ المخزومی: إِنَّهَا امْرَأَةٌ، و المرأة وَ لَا تُؤَاخَذُ بِشَيْءٍ مِنْ مَنْطِقِهَا. فَقَالَ ابْنُ زِيَادٍ: یا زینب لَقَدْ شَفَي اللَّهُ قلبی مِنْ طاغیتک الحسین وَ الْعُصَاةِ الْمَرَدَةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِكِ. فقال زینب: لعمری قَتَلْتَ كَهْلِي وَ قَطَعْتَ فَرْعِي، وَ اجْتَثَثْتَ أَصْلِي فَإِنْ کان هذا شفاؤک فَقَدِ اشْتَفَيْتَ. فَقَالَ ابن زیاد: هَذِهِ سَجَّاعَةٌ لاجرم لَعَمْرِي لقد كَانَ أَبُوكِ شَاعِراً سَجَّاعاً، فقالت زینب: یا بن زیاد و ما للمرأة و السّجاعة، و إنّ لی عن السّجاعة لشغلا[1]
[1]– مقتل الحسین (ع) 2: 42، مثیر الاحزان: 90، الارشاد: 243، اللهوف: 200، الکامل لابن الاثیر 2: 574، تسلیة المجالس و زینة المجالس 2: 362، البحار 45: 115، العوالم 17، 383، مع اختلاف فی الالفاظ.