امام رضا صلوات الله علیه در مورد حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه یک جمله‌ای دارند که همینطور عجیب است، وقتی خدای متعال به ملائکه فرمود: «إِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ»[1] به آدم سجده کنید «فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ» ابلیس استکبار ورزید و سجده نکرد، خدای متعال فرمود: «مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ»[2] مگر من نگفتم سجده کن؟ ابلیس نگفت من نمی‌دانستم، گفت: بله ولی من بهتر هستم! یعنی می‌دانم اما زیر بار نمی‌روم. امام رضا علیه السلام فرمودند: در موردِ ولایتِ جدّ ما… من امروز را عرض نمی‌کنم، امروز خیلی‌ها خیلی چیزها را نمی‌دانند، آن زمان امام رضا علیه السلام فرمودند: مانندِ ماجرای سجده بر آدم خیلی‌ها ولایتِ جدّ ما حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه را می‌دانستند ولی نخواستند که بفهمند؛ «إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ»[3].
لذا حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه زمانِ حیاتِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دشمنانِ بسیاری داشتند، آنقدر نزدِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آمدند که نستجیربالله حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه را خراب کنند و توطئه کنند و بهتان بزنند، تا اینکه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «مَا تُرِيدُونَ مِنْ عَلِيٍّ»[4] از جانِ او چه می‌خواهید؟ او ولیّ من بعد از من است، هر کاری کرده است ولیّ بوده است و درست عمل کرده است، اصلاً شما حق ندارید اعتراض کنید، یا اینکه فرمودند: «یَا بُرَیدَه لَا تَسُبُّ عَلیاً» به علی (صلوات الله علیه) فحش نده، یعنی معلوم است که زمانِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بعضی‌ها به حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه دشنام می‌دادند و نمی‌توانستند عظمتِ ایشان را ببینند، که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «مَنْ سَبَّ عَلِيّاً فَقَدْ سَبَّنِي»[5] هر کسی به او دشنام بدهد به من دشنام داده است، یعنی این کار را می‌کردند، وگرنه این جمله چه معنی دارد؟ اگر بینِ همه عزیز بودند که این جمله را نمی‌فرمودند، یا اینکه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: اگر از علی (صلوات الله علیه) اطاعت کنید از من اطاعت کرده‌اید، «مَنْ فَارَقَ عَلِيّاً فَقَدْ فَارَقَنِي»[6] اگر او را ترک کنید من را ترک کرده‌اید.
یعنی حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نگران بودند و می‌دیدند که بعضی‌ها بشدّت با حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه دشمنی می‌کنند، لذا روایاتِ فراوانی وجود دارد، «أَنْتَ خَلِيفَتِي فِي كُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ بَعْدِي»[7]، این روایت نزدِ برادران غیرشیعه هم معتبر است؛ دیگر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم باید چه می‌فرمودند؟
«مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلیٌ مَولاه»
[1] سوره مبارکه بقره، آیخ 34 (وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ)
[2] سوره مبارکه اعراف، آیه 12 (قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ ۖ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ)
[3] سوره مبارکه بقره، آیه 45 (وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ)
[4] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، جلد ۳۸، صفحه ۱۴۹ (أَقُولُ رَوَى اِبْنُ اَلْأَثِيرِ فِي جَامِعِ اَلْأُصُولِ ، مِنْ صَحِيحِ اَلتِّرْمِذِيِّ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ: بَعَثَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جَيْشاً وَ اِسْتَعْمَلَ عَلَيْهِمْ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَمَضَى فِي اَلسَّرِيَّةِ فَأَصَابَ جَارِيَةً فَأَنْكَرُوا عَلَيْهِ وَ تَعَاقَدَ أَرْبَعَةٌ مِنْ أَصْحَابِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالُوا إِذَا لَقِينَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَخْبَرْنَاهُ بِمَا صَنَعَ عَلِيٌّ وَ كَانَ اَلْمُسْلِمُونَ إِذَا رَجَعُوا مِنْ سَفَرٍ بَدَءُوا بِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَسَلَّمُوا عَلَيْهِ ثُمَّ اِنْصَرَفُوا إِلَى رِحَالِهِمْ فَلَمَّا قَدِمَتِ اَلسَّرِيَّةُ فَسَلَّمُوا عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَامَ أَحَدُ اَلْأَرْبَعَةِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَ لَمْ تَرَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَنَعَ كَذَا وَ كَذَا فَأَعْرَضَ عَنْهُ رَسُولُ اَللَّهِ ثُمَّ قَامَ اَلثَّانِي فَقَالَ مِثْلَ مَقَالَتِهِ فَأَعْرَضَ عَنْهُ ثُمَّ قَامَ إِلَيْهِ اَلثَّالِثُ فَقَالَ مِثْلَ مَقَالَتِهِ فَأَعْرَضَ عَنْهُ ثُمَّ قَامَ اَلرَّابِعُ فَقَالَ مِثْلَ مَا قَالُوا فَأَقْبَلَ إِلَيْهِمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ اَلْغَضَبُ يُعْرَفُ فِي وَجْهِهِ فَقَالَ مَا تُرِيدُونَ مِنْ عَلِيٍّ مَا تُرِيدُونَ مِنْ عَلِيٍّ مَا تُرِيدُونَ مِنْ عَلِيٍّ إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ وَ هُوَ وَلِيُّ كُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدِي .)
[5] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، جلد ۳۹، صفحه ۳۱۱ (لي، [الأمالي] ، للصدوق اَلْقَطَّانُ عَنِ اَلْعَبَّاسِ بْنِ اَلْفَضْلِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ اَلْفُرَاتِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْبَصْرِيِّ عَنْ جَنْدَلِ بْنِ وَالِقٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ سَعِيدٍ عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّهُ مَرَّ بِمَجْلِسٍ مِنْ مَجَالِسِ قُرَيْشٍ وَ هُمْ يَسُبُّونَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لِقَائِدِهِ مَا يَقُولُ هَؤُلاَءِ قَالَ يَسُبُّونَ عَلِيّاً قَالَ قَرِّبْنِي إِلَيْهِمْ فَلَمَّا أَنْ وَقَفَ عَلَيْهِمْ قَالَ أَيُّكُمُ اَلسَّابُّ اَللَّهَ قَالُوا سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ مَنْ يَسُبَّ اَللَّهَ فَقَدْ أَشْرَكَ بِاللَّهِ قَالَ فَأَيُّكُمُ اَلسَّابُّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالُوا وَ مَنْ يَسُبَّ رَسُولَ اَللَّهِ فَقَدْ كَفَرَ قَالَ فَأَيُّكُمُ اَلسَّابُّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ قَالُوا قَدْ كَانَ ذَلِكَ قَالَ فَأَشْهَدُ بِاللَّهِ وَ أَشْهَدُ لِلَّهِ لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَقُولُ مَنْ سَبَّ عَلِيّاً فَقَدْ سَبَّنِي وَ مَنْ سَبَّنِي فَقَدْ سَبَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ مَضَى فَقَالَ لِقَائِدِهِ فَهَلْ قَالُوا شَيْئاً حِينَ قُلْتُ لَهُمْ مَا قُلْتُ قَالَ مَا قَالُوا شَيْئاً قَالَ كَيْفَ رَأَيْتَ وُجُوهَهُمْ قَالَ نَظَرُوا إِلَيْكَ بِأَعْيُنٍ مُحْمَرَّةٍنَظَرَ اَلتُّيُوسِ إِلَى شِفَارِ اَلْجَازِرِ قَالَ زِدْنِي فِدَاكَ أَبُوكَ قَالَ خُزْرُ اَلْحَوَاجِبِ نَاكِسُو أَذْقَانِهِمْنَظَرَ اَلذَّلِيلِ إِلَى اَلْعَزِيزِ اَلْقَاهِرِ قَالَ زِدْنِي فِدَاكَ أَبُوكَ قَالَ مَا عِنْدِي غَيْرُ هَذَا قَالَ لَكِنَّ عِنْدِي أَحْيَاؤُهُمْ خِزْيٌ عَلَى أَمْوَاتِهِمْوَ اَلْمَيِّتُونَ فَضِيحَةٌ لِلْغَابِرِ)
[6] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، جلد ۳7، صفحه 234 (فر، [تفسير فرات بن إبراهيم ] ، اَلْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ مُعَنْعَناً عَنْ بُرَيْدَةَ قَالَ: بَعَثَ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلَى اَلْيَمَنِ وَ خَالِدٌ عَلَى اَلْخَيْلِ وَ قَالَ إِذَا اِجْتَمَعْتُمَا فَعَلِيٌّ عَلَى اَلنَّاسِ قَالَ فَلَمَّا قَدِمْنَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فُتِحَ عَلَى اَلْمُسْلِمِينَ وَ أَصَابُوا مِنَ اَلْغَنَائِمِ غَنَائِمَ كَثِيرَةً وَ أَخَذَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ جَارِيَةً مِنَ اَلْخُمُسِ قَالَ فَقَالَ خَالِدٌ يَا بُرَيْدَةُ اِغْتَنِمْهَا إِلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَأَخْبِرْهُ فَإِنَّهُ يَسْقُطُ مِنْ عَيْنَيْهِ فَقَالَ بُرَيْدَةُ فَقَدِمْتُ اَلْمَدِينَةَ وَ دَخَلْتُ اَلْمَسْجِدَ فَأَتَيْتُ مَنْزِلَ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ رَسُولُ اَللَّهِ فِي بَيْتِهِ وَ سُفَرَاءُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ جُلُوسٌ عَلَى بَابِهِ فَأَتَيْتُ اَلنَّاسَ فَقَالُوا يَا بُرَيْدَةُ مَا اَلْخَبَرُ قُلْتُ فَتَحَ اَللَّهُ عَلَى اَلْمُسْلِمِينَ فَأَصَابُوا مِنَ اَلْغَنَائِمِ مَا لَمْ يُصِيبُوا مِثْلَهَا قَالُوا فَمَا أَقْدَمَكَ قُلْتُ بَعَثَنِي خَالِدٌ أُخْبِرُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِجَارِيَةٍ أَخَذَهَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنَ اَلْخُمُسِ قَالَ فَأَخْبِرْهُ فَإِنَّهُ يَسْقُطُ مِنْ عَيْنَيْهِ قَالَ وَ رَسُولُ اَللَّهِ يَسْمَعُ اَلْكَلاَمَ قَالَ فَخَرَجَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مُغْضَباً كَأَنَّمَا يُفْقَأُ مِنْ وَجْهِهِ حَبُّ اَلرُّمَّانِ فَقَالَ مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَنْتَقِصُونَ عَلِيّاً مَنْ تَنَقَّصَ عَلِيّاً فَقَدْ تَنَقَّصَنِي وَ مَنْ فَارَقَ عَلِيّاً فَقَدْ فَارَقَنِي إِنَّ عَلِيّاً مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ خَلَقَهُ اَللَّهُ مِنْ طِينَتِي وَ خُلِقْتُ مِنْ طِينَةِ إِبْرَاهِيمَ وَ أَنَا أَفْضَلُ مِنْ إِبْرَاهِيمَ وَ فَضْلُ إِبْرَاهِيمَ لِي فَضْلٌ ذُرِّيَّةً بَعْضُهٰا مِنْ بَعْضٍ وَيْحَكَ يَا بُرَيْدَةُ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فِي اَلْخُمُسِ أَفْضَلَ مِنَ اَلْجَارِيَةِ اَلَّتِي أَخَذَهَا وَ أَنَّهُ وَلِيُّكُمْ مِنْ بَعْدِي قَالَ فَلَمَّا رَأَيْتُ شِدَّةَ غَضَبِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ اَلصُّحْبَةِ إِلاَّ بَسَطْتَ لِي يَدَكَ حَتَّى أُبَايِعَكَ عَلَى اَلْإِسْلاَمِ جَدِيداً قَالَ فَمَا فَارَقْتُ حَتَّى بَايَعْتُهُ عَلَى اَلْإِسْلاَمِ جَدِيداً .)
[7] السنة، جلد 2، صفحه 565