قرآن مىفرمايد:
«وَ عَهِدْنا إِلى إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطّائِفِينَ وَ الْعاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ»؛[1]
«و ما به ابراهيم و اسماعيل امر كرديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و مجاوران و ركوع كنندگان و سجده كنندگان، پاك و پاكيزه كنيد».
مراسم اعتكاف، به زمان حضرت ابراهيم عليهالسلام بر مىگردد و بعد از او، در بعضى از شريعتها و در زندگى برخى از صالحان – حضرت مريم و زكريا عليهمالسلام- به چشم مىخورد. با ظهور دين اسلام، اين امر شكل تازهاى به خود گرفت و در ميان مسلمانان، به عنوان يك عبادت مستحب با آداب و شرايط خاص رايج شد.
پيامبر اسلام صلىاللهعليهوآله همه ساله در ماه رمضان – به ويژه دهه آخر آن – اعتكاف مىكرد و دستور مىداد رختخوابش را برچينند و چادرى در مسجد بر پا كنند و هميشه مىفرمود: «ده روز اعتكاف در ماه رمضان، برابر با دو حج و دو عمره است».[2]
امام حسن و امام حسين عليهماالسلام نيز به سنت اعتكاف عمل نموده و آن را زنده نگاه مىداشتند.
در حديث آمده كه امام حسن عليهالسلام با آن كه در حال اعتكاف بودند، براى رفع حاجت برادر دينى خود اقدام و او را از مشكل مالى نجات دادند.[3]
امام صادق عليهالسلام نيز مانند نبى اكرم صلىاللهعليهوآله در مسجدالنبى معتكف مىشدند.[4]
اعتكاف در دوران غيبت امام زمان(عج) نيز ادامه داشته به ويژه در عصر صفوى كه در سايه تلاشهاى عالمان دينى در شهرهاى ايران رونق خاصى يافته است[5] و اكنون در بسيارى از شهرهاى كشورمان در روزهاى 13، 14 و 15 ماه رجب (ايام البيض) برگزار مىشود.
پی نوشت ها
[1] – بقره 2، آيه 125.
[2] – «اعتكافُ عشرٍ فِى شَهْرِ رَمَضان يَعْدُلُ حَجَّتَيْنِ وَ عُمْرَتَيْنِ»، وسائل الشيعه، ج 10، ابواب الاعتكاف ؛ اللمعهالدمشقيه، كتاب الاعتكاف.
[3] – بحارالانوار، ج 94، ص 129.
[4] – همان، ج 47، ص 53.
[5] – اعتكاف سلوك منتظران، زير نظر حضرت آيهاللّه مظاهرى، ص 19.