بايد توجه داشت سختى و فقر و گرفتارى ها و… وسيله اى هستند، براى پيشرفت و رشد انسان البته آن هم به شرطى كه انسان به خوبى از آنها بهره بردارى كند. برخى بر اثر سختى و فقر نه تنها رشد نكرده اند ؛ بلكه عقب گرد داشته و گاه از دين خارج شده اند! پس اين مجموعه وسيله شدن به كمالند، نه اين كه خود هدف و كمال باشند.
اما اين كه در دوران امام زمان(عج) هيچ گونه سختى، بلا و مشكل وجود نداشته باشد، فرض درستى نيست. جهاد پيگير، تشكيل حكومت، رسيدگى به كارهاى مردم و… همه و همه در آن دوران هم وجود دارد. بنابراين اين گونه نيست كه در آن دوران راحتى مطلق باشد و ناز نعمت و بخور و بخواب به حدى است كه انسان از رشد ايمانى، و شكوفايى عمل باز ماند! بلكه عدالت جهانى و فراگير وجود دارد، تبعيض ها از بين مى رود. امنيت در تمام ابعادش (فردى، اجتماعى، اقتصاد سياسى و…) بر جامعه حاكم مى شود، اما سختى نيز هست، چرا كه متدينان و همراهان حضرت مهدى(عج) بايد او را در اداره جهان آن هم با عدالت فراگير، يارى كنند. قطعا در اداره جهانى به اين گستردگى و وسعت مشكلات و… همه با معجزه حل نمى شود.
در رابطه با كمال انسان راه هاى بديلى وجود دارد و مسئله مهم آن است كه در هر شرايط از عوامل با دليل استفاده كند. راه تكامل گاه از گردنه هاى سخت و دشوار بلاها و مصايب عبور مى كند و گاه از دشت هموار نعمت ها، اما هيچ يك از اين دو خود به خود رساننده به كمال نيستند. مهم آن است كه در گاه سختى و نعمت انسان چگونه با آنها برخورد كند و در راه كمال آن را به كار گيرد.
آنچه در زمان استقرار حكومت امام مهدى(عج) رخ مى دهد، شرايطى هموار است كه انسان ها در پناه آن مى توانند با افزايش معرفت به اصلاح اخلاق و تهذيب نفس خويش، مدارج كمال و سير الى الله را با سهولت بيشترى نسبت به شرايط پيشين طى كنند.