«فطره» در لغت چند معنا دارد كه مهم ترین آنها، خلقت و اسلام است. در اصطلاح عبارت است از: «زكاتى كه هر مسلمان براى خود و هر كس كه نان خور او محسوب مى شود، به مستحق مى پردازد». زمان اداى آن مغرب روز آخر ماه رمضان تا ظهر روز عید فطر است.
با توجه به اینكه پرداخت این نوع حق مالى، باعث سلامت جسم (خلقت) و روح مى شود، آن را زكات بدن یا فطره مى نامند. شاید وجه تناسب آن با معناى اسلام، این باشد كه زكات فطره مقتضاى اسلام است ؛ از این رو كسى كه پیش از غروب شب عید فطر مسلمان شود، تكلیف از او ساقط نمى شود.
«زكات فطره» به اتفاق شیعه و سنى، واجب است و در متون دینى براى آن، فلسفه و فواید متعددى برشمرده است كه مهم ترین آنها عبارت است از:
1 – زكات فطره مكمل و تمام كننده روزه است ؛ همان گونه كه درود و صلوات بر پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله مكمل و تمام كننده نماز است.[1]
2 – باعث قبولى روزه ماه مبارك رمضان مى گردد.[2]
3 – موجب حفظ انسان از مرگ در آن سال مى شود.[3]
4 – باعث سلامتى جسم و پاكسازى روح از رزایل اخلاقى است.[4]
5 – مكمل و تمام كننده زكات مال است.[5]
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی
[1] – من لايحضره الفقيه، ج2، باب الفطرة، ص 183.
[2] – همان، ص 183.
[3] – كافى، ج 4، باب الفطره، ص 174.
[4] – در روايتى در تفسير آيه شريفه «قد افلح من زكيها » آمده است: منظور از تزكيه زكات فطره است. مستدرك وسائل الشيعه، ج 7، ابواب زكاة الفطره، ص 137.
[5] – وسائل الشيعه، ج 9، ابواب زكاة الفطره، ص 318.