ابوحنيفه( پيشواى مذهب حنبلى، يكى از مذاهب چهارگانه ى اهل تسنّن.) به منظور عيادت نزد اعمش( يكى از محدّثين اهل تسنّن.) رفت ـ اعمش از لحاظ نقل حديث بسيار اسبق و برتر از ابوحنيفه بود، هم چنين ابوحنيفه اهل لسان نبود، هر چند در تمسّك به قياس مهارت بيشتر داشت، ولى به هر حال در حديث به اعمش نمى رسيد. ـ و به او گفت:
« هذا آخَرُ يَوْمٍ مِنْ أَيّامِ دُنْياكَ وَ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ آخِرَتِكَ؛ فَتُبْ إِلى رَبِّكَ لِبَعْضِ ما رَوَيْتَهُ؟ » امروز، آخرين روز از روزگار عمر تو، و اوّلين روز از ايّام آخرت تو مى باشد، پس از بعضى از رواياتى كه نقل نموده اى به درگاه خدا توبه كن. گفت: « لِماذا يا نُعْمانُ؟! » از چه توبه كنم اى نعمان؟! اعمش در اين جا، ابوحنيفه را با نام خطاب كرد، نه با كنيه كه هنگام تعظيم و تكريم اشخاص را با آن خطاب مى كنند. ابوحنيفه گفت:
« رِوايَتُكَ فِى عَلِىٍّ أَنَّهُ قَسيمُ الْجَنَّةِ وَ النّارِ. » از آن روايت كه درباره ى على ـ عليه السّلام ـ نقل نمودى كه او تقسيم كننده ى بهشت و جهنم است. اعمش گفت:
« سَنِّدُونى، فَقَدْ حَدَّثَنى فُلانٌ وَ لا أَرى سَيِّدا أَفْضَلَ مِنْهُ فى زَمانِهِ قالَ حَدَّثَنى فُلانٌ وَ هُوَ سَيِّدُ أَهْلِ عَصْرِهِ إِلى أَنْ قالَ: قالَ رَسُولُ اللّه ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ عَلِىٌّ قَسيمُ الْجَنَّةِ وَ النّارِ عَلى رَغْمِ أَنْفِكَ. »
مرا از رختخواب بلند كنيد تا تكيه دهم، فلانى كه استادى افضل از او در زمانش نديده بودم به من بازگو نمود كه فلانى كه سيّد اهل عصرش بود گفت: تا اين كه گفت: رسول خدا ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ فرمود: على ـ عليه السّلام ـ تقسيم كننده ى بهشت و جهنم است. ابوحنيفه گفت (به اين مضمون): « نَنْصَرِفُ مِنْهُ قَبْلَ أَنْ يَأْتِىَ بِأَقْوى مِنْهُ. » پيش از آن كه قوى تر از اين راذكر كند، از نزد او بلند شويم و برويم. متن حديث در بحار الانوار، ج 39، ص 197؛ ج 47، ص 412؛ امالى طوسى، ص 629 ذكر شده است و تفاوت هاى قابل ملاحظه با متن دارد، ملاحظه شود.
منبع: کتاب در محضر حضرت آیت الله العظمی بهجت- جلد1 / محمد حسین رخشاد