پرسش درباره طول عمر حضرت مهدى و توجيهات مختلف در اين زمينه، همواره و از سوى افراد و گروههاى مختلف مطرح بوده است. اين مسئله را مىتوان از چشم اندازهاى مختلفى بررسى و از نظر علمى و تجربى، منطقى و عقلى، قرآنى، تاريخى و روايى بررسى نمود و طول عمر حضرت مهدى(عج) و ساير معمّرين را اثبات كرد.
براى اثبات اين انگاره، ابتدا دلايل مختلفى بر امكان يا وقوع «طول عمر» ارائه مىگردد ؛ سپس اين مسئله در مورد حضرت مهدى(عج) تطبيق داده مىشود.
ابتدا گفتنى است كه براى مدت زندگى انسان، حدّى كه تجاوز از آن محال باشد، تعيين نشده است.
از طرف ديگر، پيرى معلول گذشت زمان نيست ؛ بلكه معلول اختلالاتى است كه در اعضاى بدن حادث مىشود. چه بسا اگر اختلالى در اعضاى بدن يك فرد رخ ندهد، امكان دارد تا سالهاى متمادى با بدنى سالم و شاداب، زندگى كند.
پس بايد روشن شود كه مسئله طول عمر امام زمان(عج)، هرگز امرى بعيد يا غير قابل قبول نيست و علم و دانش، نه تنها عمر طولانى را محال نمىداند ؛ بلكه امكان آن را نيز به اثبات مىرساند. از نظر معارف اسلامى نيز، اين امر جزو مسلّمات ؛ بلكه حتى بديهيات است.
برخى از دلايل مهم اثبات «طول عمر» حضرت مهدى، به شرح زير است :
يك. از لحاظ علمى و تجربى
علوم امروز، امكان طول عمر را تأييد كرده و كوشش بشر را در اين راه، نتيجهبخش، موفقيتآميز و لازم مىشناسد و براى طول عمر، حد و اندازهاى معلوم نمىكند.
تقليل مرگ و ميرها و طولانى شدن عمر، وارد مرحله عملى شده و با سرعت رو به تكامل است و حد متوسط عمر از 47 سال به 74 سال رسيده است. در اين زمينه مىتوان نظر علوم مختلف را چنين تبيين كرد :
الف. زيست شناسان مىگويند : اگر اختلالات و آسيبهايى كه به انسان مىرسد و موجب كوتاهى عمر او مىشود، رفع گردد، عمر او به دويست سال خواهد رسيد. برخى مىگويند : انسان بايد سيصد سال عمر كند ؛ اينكه مىبينيم هفتاد يا هشتاد سال عمر مىكند، بر اثر آن است كه عضوى از او فرسوده مىشود و به عضوهاى ديگر سرايت مىكند مجله دانشمند، سال 6، ش 1، ص 43..
بر اساس نظر دانشمندان، پيرى جز فرسوده شدن سلولهاى بدن نيست و اگر روزى بشر بتواند سلولهاى بدن انسان را جوان نگه دارد، خواهد توانست به راز طول عمر دست يابد و از عمرى دراز برخوردار گردد. از نظر دانش جديد، جسم انسان براى ساليانى دراز، داراى قابليت حيات و بقا است. دانشمندانى كه نظريات آنان مورد اعتماد است، مىگويند : همه بافتهاى اصلى در جسم انسان و حيوان، تا بىنهايت قابليت دارد و از اين جهت كاملاً ممكن است كه انسانى هزاران سال زنده بماند ؛ البته مشروط به اينكه عوارضى بر او عارض نشود كه ريسمان حيات او را پاره كند براى آگاهى بيشتر ر.ك : ائمتنا، ج 2، ص 371 ؛ منتخب الاثر، ص 281 ؛ المهدى، ص 141..
ب. در قوانين طبيعى، در مورد مقدار عمر طبيعى بشر، هيچ اصل ثابت و غير قابل تغييرى وجود ندارد. به همين دليل، دانشمندان علوم تجربى، همواره در حال مطالعه و آزمايشاند و مىكوشند تا متوسط طول عمر انسان را افزايش دهند. بدون شك اگر مقدار عمر طبيعى انسان، داراى اصول ثابت و غير قابل تغيير بود، اين مطالعات و آزمايشها، به معنا و مفهومى نداشت. دانشمندان با تحقيقاتى كه به عمل آوردهاند. موفق شده‌اند عمر برخى از حشرات را تا نهصد برابر عمر طبيعى آن، افزايش دهند. اگر اين قضيه روزى در مورد انسان به حقيقت بپيوندد، عمر هزار ساله براى انسان، امرى پيش پا افتاده خواهد بود فصلنامه انتظار، ش 6، ص 242 و 243 ؛ به نقل از : على محمد على دخيل، ائمتنا، ج 2، ص 372..
امام زمان(عج) هم عالم كامل و هم عامل به قوانين و پديدههاى الهى است و اين دو در سايه تقدير الهى، ديرزيستى و سالم زيستى را به همراه داشته است سيد محمد تقى آيت اللهى، مقاله طول عمر، كتاب نينوا و انتظار، ص 269 – 272..
دو. امكان منطقى و عقلى
حكما و فلاسفه گفتهاند : بهترين دليل بر امكان هر چيزى، واقع شدن آن چيز است. همين كه طول عمر در ميان پيشينيان روى داده و تاريخ، افراد زيادى را به ما نشان مىدهد كه عمرى دراز داشتهاند، خود دليل روشنى است بر اينكه طول عمر، از ديدگاه عقل، امرى ممكن است و بنابراين طول عمر حضرت مهدى(عج) امكانپذير است.
خواجه نصير الدين طوسى مىگويد : «طول عمر مهدى(عج) اتفاق افتاده و محقق شده است ؛ چون چنين است ؛ بعيد شمردن طول عمر در مورد مهدى(عج) جهل محض است» خورشيد مغرب، ص 214..
علامه طباطبايى نيز مىنويسد : «هيچ قاعده و برهان عقلى وجود ندارد كه بر محال بودن طول عمر دلالت كند. به همين جهت نمىتوانيم، طول عمر را انكار كنيم» الميزان، ج 12، ص 52-35..
سه. طول عمر از نظر اديان
مسئله طول عمر تا حدودى مورد پذيرش اديان قرار گرفته و آنها از عمر بسيار طولانى جمعى از افراد بشر خبر دادهاند. تورات فعلى، در سِفر تكوين (اصحاح 5، 9 و 11) و… افرادى از پيغمبران و ديگران را نام برده و عمرهاى طولانى هر يك را – كه متجاوز از چهارصد، ششصد، هفتصد، هشتصد و نهصد بوده – به صراحت بيان داشته است.
علاوه بر اين معتقدند : «ايليا»، زنده به آسمان برده شده است ر.ك : اظهار الحق، ج 2، ص 124..
اديان باستانى ديگر (مثل زرتشتى و بودايى) نيز از عمرهاى طولانى جمعى از افراد بشر، خبر دادهاند و همه قائل به طول عمر ؛ بلكه بقاى حيات اشخاص تا اين زمان هستند صافى گلپايگانى، امامت و مهدويت، ج 2، ص 372 و 373..
مسيحيان نيز معتقدند : حضرت عيسى پس از قتل، زنده شد و تاكنون زنده است.
چهار. تجربه تاريخى
نظر تاريخ نيز به عنوان يكى از دلايل امكان طول عمر، مطرح مىباشد. در طول تاريخ، فراوان بودهاند كسانى كه مدت زمان بسيار طولانى و غير عادى زندگى كرده ودر تاريخ به «معمّرين» مشهور شده‌اند. بر اين اساس اگر مسئله «طول عمر» در تاريخ زندگى بشر اتفاق افتاده باشد – اگر چه در مواردى نه چندان زياد – تكرار موارد يا مورد مشابه آن، امرى طبيعى، معقول و قابل تحقق و پذيرفتنى خواهد بود. فلاسفه مىگويند : بهترين دليل، براى امكان چيزى، واقع شدن آن است.
روشن است كه نقل تاريخى – به ويژه نقل متواتر و مشهور – سبب يقين و باور مىگردد. اين نقل، يكى از راههاى حصول علم و يقين و يكى از مهمترين منابع اطلاعات بشر است. منابع روايى و كتابهاى تاريخى، افراد زيادى از «معمّرين» را نام برده و شرح نسب و احوال زندگى و فرزندان و حوادث حيات آنان را ثبت كردهاند. اينان معمولاً عمرهايى بسيار دراز داشتهاند ؛ مانند :
1 – آدم«ع» : 930 تا 1000 ؛
2 – شيث بن آدم : 912 تا 1000 سال ؛
3 – انوش بن شيث : 950 سال ؛
4 – ذوالقرنين : 3000 سال ؛
5 – طهمورث : 1500 سال ؛
6 – سطيع كاهن : 600 سال ؛
7 – مهلائيل : 895 سال ؛
8 – سلمان فارسى : 250 سال ؛
9 – ادريس«ع» : 965 سال ؛
10 – اسماعيل«ع» : 137 سال ؛
11 – اسحاق«ع» : 180 سال ؛
12 – يردبن مهلائيل : 962 سال ؛
13 – متوشلح (متوشالح) : 969 سال و… براى مطالعه در اين زمينه : امامت و مهدويت، ج 2، ص 402 و 404 ؛ على محمد دخيل، الامام المهدى ؛ محمد رضا حكيمى، خورشيد مغرب ؛ ابراهيم امينى، دادگستر جهان، ص 199 ؛ خورشيد تابناك، ص 151 و 152 ؛ حيدرى كاشانى، حكومت عدل گستر ؛ علامه مجلسى، بحار الانوار..
پنج. قرآن و روايات
در دين اسلام، امكان عمر طولانى، يكى از مسائل مورد اتفاق است و آيات بسيارى در قرآن هست كه امكان طول عمر زياد را يادآورى مىكند و در تفاسير و كتابهاى روايى نيز آمده است.
قرآن به صراحت از عمر طولانى نوح«ع» خبر مىدهد : «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسِينَ عاماً»؛
عنكبوت (29)، آيه 14.
؛ «به راستى نوح را به سوى قومش فرستاديم ؛ پس در ميان آنان 950 سال درنگ كرد».
عموم مسلمانان اتفاق دارند كه عيسى و بلكه خضر و ادريس و الياس نيز زنده هستند و عيسى«ع» در آخرالزمان به زمين خواهد آمد و به حضرت مهدى(عج) در نماز اقتدا خواهد كرد امامت و مهدويت، ج 2، ص 373..
قرآن درباره عيسى«ع» مىفرمايد :
«وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابن مَرْيَمَ رسول اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ… وَ ما قَتَلُوهُ يَقِيناً. بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ…»؛ نساء (4)، آيه 157 و 158. ؛ «گفته ايشان – كه ما مسيح عيسى بن مريم، رسول خدا را كشتيم – صحيح نيست، زيرا آنها نه او را كشتند و نه به دار آويختند ؛ بلكه (امر) بر آنها مشتبه شد… او يقيناً كشته نشده ؛ بلكه خدا او را به سوى خود بالا برده است».
در روايات زيادى نيز به زنده بودن عيسى و بازگشت او در آخرالزمان و همراهىاش با مهدى موعود، اشاره شده است ؛ به عنوان نمونه :«كيف انتم اذا نزل ابن مريم فيكم و امامكم منكم»؛ چگونه خواهيد بود هنگامى كه عيسى بن مريم در ميان شما فرود آيد و پيشواى شما (مهدى) از خودتان باشد؟»
علاوه بر اين در روايات طول عمر دجّال نيز مطرح شده است : رسول خدا«ص» فرمود : «دجّال زنده است و غذا مىخورد و در بازارها راه مىرود» مسند احمد، ج 4، ص 444..
شش. اعجاز و قدرت الهى
يكى از راههاى مهم اثبات امكان «طول عمر»، «اعجاز» و قدرت الهى است. با توجه به نصوص معتبر روايى، حضرت مهدى(عج)، با قدرت الهى زنده است و در ميان مردم به حيات خود ادامه مىدهد، همان خدايى كه آتش را براى ابراهيم سرد و وسيله سلامتى قرار مىدهد، عيسى و خضر را پس از قرنها زنده نگهمىدارد ؛ مىتواند مهدى موعود را نيز با قدرت بىكران خود، زنده نگهدارد.
علامه طباطبائى نيز از مسئله «طول عمر» به عنوان «خرق عادت» ياد كرده، مىنويسد :
«نوع زندگى امام غايب را به طريق خرق عادت مىتوان پذيرفت. البته خرق عادت، غير از محال است و از راه علم، هرگز نمىتوان خرق عادت را نفى كرد ؛ زيرا هرگز نمىتوان اثبات كرد كه اسباب و عواملى كه در جهان كار مىكنند، تنها همانها هستند كه ما آنها را ديدهايم و مىشناسيم و ديگر اسبابى – كه ما از آنها خبر نداريم، يا آثار و اعمال آنها را نديدهايم يا نفهميدهايم – وجود ندارد. از اين رو ممكن است در فردى و يا افرادى از بشر، اسباب و عواملى به وجود آيد كه عمرى بسيارى طولانى – هزار يا چندين هزار ساله – براى ايشان تأمين نمايد»شيعه در اسلام، ص 151..
در هر صورت ؛ پيغمبر«ص» خبر داده و ائمه معصومين نيز بشارت دادهاند كه حضرت حجت، فرزند امام حسن عسكرى، همان كسى است كه در بامداد روز نيمه شعبان سال 255ه .ق عالم را به نور جمال خود منوّر ساخته است. او بعد از غيبت بسيار طولانى، ظهور نموده و جهان را پر از عدل و داد مىكند امامت و مهدويت، ج 2، ص 374 و 375..
با توجه به اينكه اين بشارتها قطعى، مسلّم و متواتر است و خداوند نيز بر هر كارى قادر و توانا است ؛ ديگر جاى شبهه و شك و ترديد نيست.
امام صادق«ع» فرموده است :
«در نظرتان شگفت نيايد كه خداوند، عمر صاحب اين امر را طولانى كند ؛ همچنان كه عمر نوح را طولانى نمود».
امام حسن مجتبى«ع» نيز فرموده است :
«فرزند نهم از فرزندان برادرم حسين«ع» ؛ خداوند عمرش را در غيبتش طولانى كند، سپس به قدرت خود آشكار سازد، به صورت جوانى كه كمتر از چهل سال داشته باشد» منتخب الاثر، ص 206، ح 2.. (مهدويت1، رحيم كارگر، كد: 18/500027)
منبع:پرسمان