ابديت و خلود به همه انسان ها مربوط نيست. اگر كسى مسلمان بود و معصيت كرد، با توبه پاك مى شود. اگر پاك نشد، در برزخ و قيامت پاك مى گردد. چنانچه با اين ها هم پاك نشد، به جهنم كشيده مى شود؛ ولى اهل نجات است.
اگر كسى دراين دنيا براى پاك كردن خود از كدورت معاصى اقدام نكرد، در آن دنيا پاكش مى كنند؛ ولى آن پاك كردن كجا و اين پاك كردن كجا؟ آن جا با آتش انسان را پاك مى كنند.
علت سخت بودن مرگ براى برخى از انسان ها همين است. هنگام مردن روح بايد از بدن جدا شود. تصور كنيد دندان كسى را بدون بى حسى بكشند، چرا درد مى آيد؟ چون مى خواهند روح را از اين دندان جدا كنند. حال اگر بخواهند بدون تخدير روح را از تمام بدن جدا كنند، چه خواهد شد؟ سبب سختى جان كندن همين است.
مردان الهی قبل از مردن خود را ميرانده اند؛ «موتوا قبل ان تموتوا».[1] آن ها روح خود را از تعلقات بدن نجات داده اند و به دلارام حقيقى پيوسته اند. اين است كه جان كندنشان دشوار نيست. هر چه تعلق انسان به بدن كم تر باشد، جان كندن برايش آسان تر است.
از معصوم (علیه السلام) پرسيدند: شهداى كربلا اين همه تير و نيزه و سنگ و شمشير را چگونه تحمل كردند؟ حضرت فرمود: علاقه آن ها به تن نبود تا درد احساس كنند. مثل اين كه يكى از شما مقدارى از گوشت انگشت را با دست ديگر فشار دهد، خيلى درد ندارد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:آیت اللّه عبداللّه جواد آملی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – بحارالانوار، ج 66، ص 317.