به دليل اينكه به طور معمول جوان ها در سنين مختلفى ازدواج مى كنند و همين طور شرايط كارى، خانوادگى، روحى و جسمى متفاوتى دارند، شايد نتوان قانون يگانه اى براى زمان فرزندآورى همگى آنها تعيين كرد؛ لذا مى بايد معيارها و شرايطى را بيان كرد كه هر فردى خودش را با آن معيارها و شرايط مقايسه كند و اگر داراى شرايط مزبور بود، به فرزندآورى اقدام نمايد.
1 – آمادگى جسمانى
يكى از عوامل مهمى كه در رشد طبيعى جنين دخالت دارد، سنِ پدر و مادر به ويژه مادر است. سنين مناسب آبستنى را برخى 18 تا 35 سالگى و برخى حدود 20 تا 40 سالگى بيان كرده اند. درصد احتمال خطر در مادرانى كه در سنين كمتر از 18 سال يا بيشتر از 35 سالگى، حامله مى شوند، بيشتر است.[1]
2 – آمادگى عاطفى و تربيتى
پدر و مادر به ويژه مادر، مى بايد آمادگى روحى براى فرزندآورى داشته باشند. والدين مى بايد از لحاظ عاطفى، تمايل جدى به فرزنددار شدن داشته باشند وگرنه سرمايه گذارى عاطفى و احساسى لازم را بر فرزندان نخواهند داشت و اين مسئله در رشد روانى و عاطفى نوزاد، آثار منفى خواهد داشت. همچنين حالات هيجانى مادر از قبيل پرخاش گرى، ترس، اضطراب و… نيز بر نوزادان تأثير جدى دارد. هرگونه فشارى كه مادر تحمل مى كند و از جمله نگرش منفى او نسبت به آبستنى و فرزند، مى تواند چنين حالتى را ايجاد كند. پرتحركى (فزون كنشى)، تولد زودرس، كم وزنى و تحريك پذير و… از جمله آثار شرايط نامطلوب روانى است. در يك تحقيق كه در سال 1973 انجام شد، مشخص گرديد كه فشارهاى مداوم و پيوسته اى كه مادر متحمل مى شود، با افزايش بيمارى هاى كودك به ويژه كاركرد ناقص عصب شناختى و آشفتگى رفتارى همبستگى دارد.[2]
3 – آمادگى محيطى و شغلى
كودكان و فرزندان علاوه بر نيازهاى فيزيولوژيكى (مثل غذا، آب و…) نيازهاى اساسى ديگرى همچون نياز به محبت و امنيت، كسب تجارب جديد، تحسين و قدردانى و ارتباطات عاطفى قوى و واقعى، دارند.[3] اگر چنانچه شرايط محيطى و عاطفى به دليل اشتغال مادر، فراهم نشود، كودكان از رشد مطلوب جسمى و روانى و ذهنى، محروم مى شوند. فرزندى كه به طور مرتب يا به مهدكودك يا اقوام و خويشان يا همسايگان سپرده مى شود، نمى تواند فرزند رشد يافته و هنجارى باشد. زيرا كودكان به حضور واقعى و ارتباط واقعى والدين به ويژه مادر، در جهت رشد عاطفى و دل بستگى هاى روانى، ذهنى، محتاج هستند.[4] لذا مادرانى كه تمام وقت شاغل هستند مى بايد براى بچه دار شدن، از ساعات كارى خود بكاهند و ساعات زيادى را به تربيت كودك اختصاص دهند.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:علی احمد پناهی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – على مصباح و همكاران، روانشناسى رشد با نگرش به منابع اسلامى، ج1، ص298.
[2] – رابينسون، كودك عقب مانده، ص190.
[3] – مياكلم پرينگل، نيازهاى كودكان، ص251-250.
[4] – پاول هنرى ماسن و همكاران، رشد و شخصيت كودك، ص180-175.