يكى ديگر از روش هاى جلوگيرى از باردارى روش تقويمى است. اين روش به دليل ويژگى هايى كه دارد به توضيح مفصلى نياز دارد كه در اينجا به آن پرداخته مى شود.
زنان در شرايط طبيعى ازسنين بلوغ تا پنجاه سالگى و حتى شصت سالگى (در زنان سيده) توانايى بچه دار شدن را دارند. سال هاى توليد مثل طبيعى زن به وسيله تغيير ريتميك (سيكل هاى منظم) ماهانه در ميزان ترشح هورمون هاى زنانه وتغييراتى كه در اندام هاى جنسى و ترشحات آنها اتفاق مى افتد، مشخص مى شود.
طرح ريتميك زن به دوره يا سيكل جنسى(female sexual cycle) يا سيكل قاعدگى (پريود) معروف است.
مدت هر دوره يا سيكل به طور متوسط 28 روز است اما مى تواند حتّى در زنان كاملاً طبيعى به كوتاهى 20 روز يا به بلندى 45 روز باشد. هر زن در هر دوره جنسى طبيعى، يك تخمك آزاد مى كند و اگر شرايط مساعد وجود داشته باشد،[1] اين تخمك به جنين تبديل مى شود.[2]
تخمك گذارى در زنى كه داراى يك دوره جنسى طبيعى 28 روزه است، 14 روز بعد از شروع قاعدگى انجام مى شود يعنى 14 روز قبل از شروع قاعدگى؛ تخمك هاى آزاد شده حدود 12-24 ساعت زندگى فعال دارد و مى تواند توسط نطفه مرد بارور شود. اسپرم مرد هم بعد از انزال مى تواند تا 7 روز در بدن زنده بماند ولى بيش از24-48 ساعت قدرت بارورسازى تخمك را ندارد والبته احتمال دارد تا 72 ساعت نيز قدرت بارورى داشته باشد.
اگر چنانچه 24-72 ساعت قبل از آزاد شدن تخمك و 24 ساعت بعد از آزاد شدن تخمك، آميزش صورت گيرد، احتمال باردارى بسيار كاهش پيدا مى كند چون در فاصله زمانى كه تخمك آزاد مى شود، (72 ساعت قبل و 24 ساعت بعد از تخمك) بهترين زمان براى لقاح و انعقاد نطفه است. لذا در زنانى كه دوره ماهانه آنان 28 روزه است، به طور طبيعى تخمك در روز چهاردهم از ابتداى شروع قاعدگى آزاد مى شود و لذا مى بايد از روز يازدهم تا شانزدهم از آميزش خوددارى نمود.
در زنانى كه دوره قاعدگى آنها 28 روزه نيست و در طول سال تغيير مى كند و يا بيشتر و كمتر از 28 روز است، مى بايد از روش محاسبه استفاده نمود و لذا براى مطالعه كافى در اين باره مى توانيد به كتاب هاى مربوطه مراجعه فرماييد. البته لازم به ذكر است كه اين روش (تقويمى) گرچه بى ضرر بوده و امكانات خاصى نمى خواهد ولى احتمال باردارى در اين روش زياد است و اطمينان كمترى دارد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:علی احمد پناهی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – مثلاً اگر كروموزوم مردانه وجود داشته باشد.
[2] – آرتورگايتون، فيزيولوژى پزشكى، ج2، ص1514.