هر آغازي را سرانجامي و هر شروعي را پاياني است؛ جز ذات اقدس خدا، كه هم آغاز است و هم انجام؛ از اين رو برگه هاي پاياني كتاب زندگي را در زمين، آخرالزمان مي گويند.
قرآن كريم در آيات متعددي به دوران آخرالزمان اشاره كرده است و در معارف ارزشمند اسلامي نيز، بارها اين واژة آخرالزمان، در دو معناي كلي به كار رفته است:[1]
دو مصداق آخرالزمان
1 – مدت زماني كه با ولادت پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ آغاز مي شود و با شروع رستاخيز بزرگ، پايان مي يابد و از اينرو آن پيامبر رحمت را، پيامبر آخرالزمان نيز ناميده اند.
2 – مدت زماني كه با ولادت حضرت مهدي(عج) آغاز مي شود و همة اتفاقات عصر غيبت و عصر ظهور را در دل خود دارد و سپس با شروع قيامت پايان پيدا مي كند. اينك نيز از واژة آخرالزمان همين معنا را اراده مي كنند و در همين معنا به كار مي رود که خود اين قسم نيز داراي دو مرحله مي باشد:
دوران نخست: كه انسان به مراحل پاياني انحطاط اخلاقي رسيده، فساد اخلاقي و ستم، همة جوامع بشري را فرا مي گيرد و به تعبير روايت، جهان پر از ظلم و جور مي شود.
دوران دوم: که وعدة الهي تحقق پيدا مي كند و آن منجي اعظم ظهور کرده و حكومتي جهاني، تشكيل مي دهد و به كفر ستيزي و ظلم ستيزي مي پردازد و هستي را از عدالت پر مي كند، امام رضا (ع) فرمودند: خداوند زمين را به دست قائم(عج) از هر ستمي پاك گرداند. و از هر ظلمي پاكيزه سازد و ميزان عدل را در ميان مردم نهد..»[2]
نشانه‌های آخرالزمان
اين قطعه از زمان كه آخر الزمان نام گرفته است، داراي نشانه هايي است كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم: گفتني است اين خصايص به دوران نخست از عصر آخرالزمان مربوط مي شود كه انسان در آن عصر، به مراحل پاياني انحطاط اخلاقي و ستم مي رسد:
1 –روابط سود جويانه و استثماري:
انسان در ارتباط با انسان ديگر، به سود و سرمايه مي انديشد و با همين انگيزه وارد ميدان پيوندهاي اجتماعي می شود.
پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمودند: «… در آخر الزمان اقوامي بر مسلمانان سيطره يابند كه تا لب به سخن گشايند آنان را بكشند و اگر لب فرو بندند (خون) ايشان را مباح شمرند تا منابع درآمد آنان (و اموالشان) را ويژة‌خود سازند…»[3]
2 –گريز از دين:
پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ ويژگي هاي انسان هاي اين دوران را چنين شمرده است: «زماني بر مردم خواهد آمد كه دينشان در همتشان خواهد بود و همتشان، شكمشان و قبله هاشان زنانشان، براي طلا و نقره ركوع و سجود به جاي مي آورند. آن ها همواره در حيرت و مستي خواهند بود؛ نه بر مذهب مسلماني اند و نه بر مسلك نصراني.»[4]
3 – دنيا پرستي:
رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: «زماني بر امت من مي آيد كه در آن زمان، درون هاي مردم پليد مي شود ولي ظاهرشان به طمع مال و دنيا آراسته مي گردد؛ به آنچه در پيشگاه خداوند است دل نمي بندند، كارشان ريا و تظاهر است؛ خوف از خدا به دلشان راه نيايد و خداوند آن ها را به عذابي فراگير دچار سازد. آن ها چون غريق خداوند را مي خوانند، ولي خداوند دعايشان را مستجاب نمي كند.»[5]
4 – آزمايشهاي بزرگ
يكي ديگر از ويژگي هاي آخرالزمان، امتحاناتي است كه انسان ها در اين دوران پشت سر مي گذارند. امام علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايند: «و آن زماني است كه از فتنه ها نجات نمي يابد، مگر مؤمناني كه بي نام و نشانند. اگر در حضور باشند، شناخته نشوند، و اگر غايب گردند، كسي سراغ آن ها را نمي گيرد، آن ها براي سير كنندگان در شب ظلماني جامعه ها چراغ هاي هدايت و نشانه هاي روشنند، نه مفسده جو هستند و نه فتنه انگيز، نه در پي اشاعة (فحشايند) و نه مردمي سفيه و لغو گو! اينانند كه خداوند درهاي رحمتش را به سوي شان باز مي كند و سختي ها و مشكلاتي را از آن ها برطرف مي سازد.»[6]
منبع:پرسمان
منابع:
- عصر زندگي محمد حكيمي و مكيال المكارم ترجمه مهدي حائري قزويني
2. دادگستر جهان آيت الله ابراهيم اميني، و كتاب جامعه و تاريخ، شهيد مطهري.
[1] . مهدويت و مقالات، يادزهمين همايش علمي تحقيقي فجر 78، ص 25، مقاله مهدي موعود در اديان و مذاهب آقاي كاظم اديب، دايرة المعارف بزرگ اسلامي، ج2، ص 134ـ136.
[2] . عصر زندگي، محمد حكيمي، موسسه بوستان كتاب قم، چاپخانة دفتر تبليغات اسلامي، چاپ پنجم، ص 42 به نقل از كمال الدين 2/372.
[3] . همان به نقل از منتخب الاثر، ص 432.
[4] . مستدرك الوسايل، محدث نوري، ج11، ص 379.
[5] . كافي،شيخ كليني، ج8، ص 306.
[6] . نهج البلاغه، خطبه 103.
[7] . الشيعه، و الرجعه، ج1، ص 216.