در باره نام كوفه نظرهاى مختلفى ارائه شده است؛ بعضى اين لغت را كلمه‌اى سريانى دانسته‌اند و بعضى اين لغت را اين لغت را كلمه‌اى عربى دانسته‌اند و احتمالات زير را براى نامگذارى اين شهر ذكر كرده‌اند:
يك – كوفه از «تكوّف» به معناى تجمّع گرفته شده است.[1]
دو- كوفه به معناى ريگ قرمز رنگ است.[2]
سه -اين كلمه از لغت «كوفان» گرفته شده كه به معناى ريگ‌هاى دايره‌اى شكل است[3]
چهار- بعضى اصل اين كلمه را از لغت «كُفّ» گرفته‌اند و گفته‌اند: كفاف به معناى حاشيه و پيرامون هر چيزى است و از آنجا كه در حاشيه و پيرامون اين شهر كوه «ساتيدَما» قرار دارد، كوفه ناميده شده‌است.[4]
پنج – كوفه از لغت «كيفه» گرفته شده كه به معناى قطعه است.[5]
منبع: کتاب کوفه از پیدایش تا عاشورا؛ نویسنده: نعمت الله صفری فروشانی؛ نشر مشعر
[1] مختصر كتاب البلدان، ص ١۵۴
[2] لسان العرب، ج ١٢، ص ١٨٨.
[3]همان
[4] معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، ج ۴، ص١١۴٢؛ معجم البلدان، ج ۴، ص ۴٩١
[5] معجم البلدان، ج ۴، ص۴٩١