این که در روایت زیر گفته شده است حضرت دانیال پیامبر، خداوند را به انجام گناه تهدید کرد. آیا این مطلب صحیح است؟ متنش چگونه توجیه می شود؟ ابو جعفر(ع) می فرماید: خداوند به داود(ع) وحى كردند كه نزد بنده ام دانيال برو و به او بگو شما گناه كردى و من آن را آمرزيدم و تا سه بار گناهانت را بخشيدم، اكنون اگر بار چهارم گناه كنى نخواهم آمرزيد. داود نزد دانيال آمد و جريان را به او گفت، دانيال جواب داد تو پيام خداوند را رسانيدى، سپس هنگام طلوع فجر دانیال به مناجات با خدا برخاست و گفت: به عزت و جلالت سوگند اگر مقام عصمت را به من نبخشی به طور مستمر و مداوم نافرمانیت می کنم. (اصول کافی ج2 ص316 کتاب ایمان کفر باب توبه). نمی دانم چگونه شیعه عصمت ائمه را پذیرفته اند، در حالی که معتبرترین کتابشان این گونه به یکی از پیامبران خدا طعنه زده و وی را معصوم نمی داند.
پاسخ اجمالی
روایتی که در پرسش مطرح شده، چنین است: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحَى إِلَى دَاوُدَ (ع) أَنِ ائْتِ عَبْدِي دَانِيَالَ فَقُلْ لَهُ إِنَّكَ عَصَيْتَنِي فَغَفَرْتُ لَكَ وَ عَصَيْتَنِي فَغَفَرْتُ لَكَ وَ عَصَيْتَنِي فَغَفَرْتُ لَكَ فَإِنْ أَنْتَ عَصَيْتَنِيَ الرَّابِعَةَ لَمْ أَغْفِرْ لَك …. فَوَ عِزَّتِكَ لَئِنْ لَمْ تَعْصِمْنِي لَأَعْصِيَنَّكَ ثُمَّ لَأَعْصِيَنَّكَ ثُمَّ لَأَعْصِيَنَّك»؛[1] ابو حمزه ثمالى از امام باقر(ع) نقل می کند: خداوند به داود(ع) وحى كردند كه نزد بنده ام دانيال(ع) برو و به او بگو شما گناه كردى و من آن را آمرزيدم و تا سه بار گناهانت را بخشيدم، اكنون اگر بار چهارم گناه كنى نخواهم آمرزيد. داود(ع) نزد دانيال(ع) آمد و جريان را به او گفت، دانيال(ع) جواب داد تو پيام خداوند را رسانيدى، هنگام سحر دانيال(ع) با خداوند مشغول مناجات شد و گفت: بار خدايا پيامبرت داود(ع) به من خبر داد كه من تو را معصيت كردم و تو هم مرا آمرزيدى، سوگند به جلالت اگر مرا نگه ندارى بار ديگر تو را معصيت خواهم كرد!
این روایت را می توان این گونه تبیین کرد؛ اولاً: عصیان در این روایت همان ترک اولی است که پیامبران نیز گاه دچار آن می شدند. ثانیاً: آنچه در پایان روایت آمده به معنای آن است که تنها با عصمت تو است که قادر به ترک گناه خواهم بود و این به معنای تهدید نیست، بلکه مانند آن چیزی است که حضرت ابراهیم(ع) خطاب به خداوند گفته است: «لَئِنْ لَمْ يَهْدِني رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّين»؛[2] اگر پروردگارم مرا راهنمايى نكند، مسلّماً از گروه گمراهان خواهم بود.
آنچه شیعه در مورد امامان خود اعتقاد دارد، همین نوع از عصمت است که با هدایت پروردگار حاصل می شود.
منبع:اسلام کوئست
پی نوشت:
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 436، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. انعام، ۷۷.