پاسخ به اين پرسش را با گفتارى از امام على عليهالسلام آغاز مىكنم. آن حضرت مىفرمايد: «قيمت هر انسانى به اندازهى خوبىهاى او است»؛[1] يعنى، اگر كسى داراى صفات خوبى باشد، به همان اندازه ارزش دارد.
امام صادق عليهالسلام نيز مىفرمايد: «براى زنان نمىتوان قيمتى گذاشت ؛ زيرا خوبانشان ارزشى بالاتر از طلا و نقره دارند و بدانشان كمتر از خاكاند».[2]
بدون ترديد اگر انسانها در روابط خود با ديگران و ارزش گذارى و نمره دادن به آنها، به معيارهايى دينى، توجه مىكردند، بسيارى از اين مشكلات به وجود نمىآمد و همگى در يك فضاى سالم زندگى مىكردند، اما چه كنيم كه جنبههاى ظاهرى (مانند قيافه و چهره و امكانات اقتصادى و پست و مقام) معيارهاى درجه اول انتخاب دوست و همسر و ساير روابط اجتماعى براى برخى مردم گرديده و معيارهاى اصلى (مانند تقوا، ايمان، عفت و پاكدامنى، صداقت و امانت دارى و…) رنگ باخته و يا به عنوان معيارهاى درجه دوم و فرعى تلقى مىشود.
اسلام با اين گونه تفكرات مبارزه كرده و سيره عملى پيامبر اسلام، بهترين دليل اين مدعا است. آن حضرت، جويبر مسلمان و مؤمن را – كه قيافه ظاهرى چندانى نداشت – به همسرى يكى از زيباترين و ثروتمندترين دختران مدينه درآورد و فرمود: «اگر مرد مؤمن باشد؛ مىتواند با هر زن مؤمنى ازدواج كند».[3]
و نيز فرمود: «با دختران زيبايى كه از اخلاق درستى برخوردار نيستند، ازدواج نكنيد؛ زيرا آنان مانند سبزههاى كنار زبالهدانىاند».[4]
با اين مقدمه توجه شما را به چند نكته مهم جلب مىكنيم:
1 – بكوشيد ارزشهاى واقعىتان مسائل معنوى باشد و نگرانى شما، بيشتر براى به دست آوردن زيبايىهاى باطنى باشد. به عبارت ديگر توجه شما به حسن سيرت باشد، نه حسن صورت.
2 – گرچه شما به تصور خودتان از زيبايى ظاهرى بهره كمترى نسبت به ديگران داريد ؛ ولى مگر همه چيز در زيبايى ظاهرى خلاصه مىشود؟! آيا بهتر نيست به آن نعمتهايى كه خداوند در اختيارتان گذاشته، فكر كنيد و به جاى افسردگى شكرگذار باشيد؟
3 – در روايتى از امامان عليهمالسلام رسيده است: در مسائل مادى هميشه به كمتر از خودتان بنگريد تا حالت رضايت و شكرگزارى شما بيشتر شود. شما هم هميشه به افرادى فكر كنيد كه داراى نقص عضوهايى چون نابينايى، فلج و مانند آن هستند؛ ولى با روحيهاى بسيار بالا زندگى مىكنند. درباره لقمان گفتهاند: بسيار زشت و بدشكل بود ؛ ولى بر اثر كسب علم و معرفت، به درجهاى رسيد كه بخشى از قرآن به سخنان ارزشمند او پرداخته و سورهاى نيز به نام او است.
پس شما به جاى اينكه به كمبودها، عيبها و ناكامىهاى خود فكر كنيد، به موفقيتها و آن امكاناتى كه در زندگى از آن بهره مند بوده و هستيد بينديشيد.
از منفى بافى نسبت به خودتان اجتناب كنيد ؛ از كجا معلوم كه قيافه شما جذاب نيست ؛ شايد اين تفكرات منفى و احساس خودكمبينى، باعث شده كه شما خود را از نظر قيافه ظاهرى كمتر از ديگران ارزيابى كنيد! چه بسا افرادى، به قيافه و صفات پسنديده شما (مانند عفت، نجابت و پاكدامنى) غبطه مىخورند. بنابراين خودتان را دست كم نگيريد و هنگامى كه به مجالس جشن يا ساير مجالس عمومى مىرويد، حتماً به ظاهر خود اهميت دهيد. لباسهاى خوب و زيبا بپوشيد و آرايش كنيد (البته با رعايت شئونات اسلامى).
4 – در فعاليتهاى اجتماعى مثل مسجد، بسيج، كارهاى هنرى دسته جمعى و مانند آن شركت كنيد و از اين طريق با افراد شاداب، فعال، متدين و در عين حال مثبت نگر معاشرت كنيد و براى خود دوستان زيادى به دست آوريد.
5 – ورزش را جزء ضرورىترين فعاليتهاى خود قرار دهيد و هر روز حداقل نيم ساعت ورزش كنيد (هر ورزشى كه مورد علاقه شماست) ترجيحاً ورزش بدن سازى.
6 – به تغذيه خود، خصوصاً صبحانه اهميت بدهيد و هيچگاه بدون خوردن صبحانه خود را مشغول كار يا مطالعه نكنيد.
7 – با توجه به نكته 5 و 6 مشكل لاغرى خود را از بين ببريد زيرا نه تنها زيبايى شما افزايش مىيابد بلكه براى سلامتى و آينده شما به عنوان يك مادر ضرورت دارد.
8 – از بيكارى و بىبرنامگى اجتناب كنيد و اوقات فراغت خود را با مطالعه كتابهاى مفيد در زمينههاى علمى و مذهبى پر كنيد.
9 – به امور معنوى (مثل قرائت قرآن، دعا، نماز و شركت در مجالس مذهبى) توجه داشته باشيد و به اين طريق رابطه عاشقانهاى با آفريدگار خود برقرار كنيد كه بهترين دوست و مونس شما در تنهايى است و درد و دل شما را مىشنود.
پی نوشت ها
[1] – نهجالبلاغه، حكمت 81.
[2] – وسائل الشيعه، ج 20، ص 47.
[3] – كافى، ج 5، ص 339.
[4] – وسائلالشيعه، ج 20، ص 35.