فرشته ها البته يكسان نيستند. فرشتگان حامل عرش و حامل وحى مقامى والا دارند: «وَ ما مِنّا إِلاّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ»[1] فرشتگان حامل وحى معصومند؛ زيرا در قرآن كريم آمده است: «لا يَعْصُونَ اللّهَ»[2] اين گروه تكامل هم ندارند. البته اين كه تمام فرشته ها از يك سنخ باشند يا هيچ فرشته اى شبيه انسان داراى نفس مستكمله نباشد، مشخص نيست و هيچ دليلى نداريم.
جريان فطرس هم به اثبات نياز دارد؛ زيرا فطرس واژه اى يونانى است و در دعاى سوم شعبان هم فرشته خوانده نشده است. عبارت دعا اين است: «و عاذ فطرس بمهده». از سوى ديگر، سند اين دعا هم بايد تحقيق شود و ميزان اعتبارش به دست آيد. چنانچه درستى سند و فرشته بودن فطرس هر دو اثبات شود، اين امر با آيه فوق مزاحم نيست؛ زيرا امكان دارد فطرس از فرشتگان زمينى به شمار آيد و با فرشتگان آسمانى يا اخروى تفاوت داشته باشد.
منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:آیت اللّه عبداللّه جواد آملی/پرسش وپاسخ دانشجویی
[1] – سوره صافات37: آيه 164.
[2] – سوره تحريم66: آيه 6.